Moskva təşəbbüsün Brüsselə keçməsinə niyə imkan verdi? - Sergey Markedonov

“Brüssel yenə də Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həlli perspektivlərinin müzakirə edildiyi əsas məkana çevrildi. Mayın 22-də vahid Avropanın paytaxtında Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişel, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında danışıqların növbəti raundu olub. Bu görüşün nəticələrini necə qiymətləndirmək olar? Münaqişələrin həlli ilə mötədillik prosesində Aİ-nin ön plana çıxdığını söyləmək olarmı?” – deyə Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun Avro-Atlantika Təhlükəsizliyi Mərkəzinin aparıcı elmi işçisi Sergey Markedonov "Bunin & Co" teleqram kanalı üçün şərhində belə deyib. SİA-nın xarici mətbuata istinadən verdiyi məlumata görə, ekspert danışıqların yüksək tempini xüsusi olaraq qeyd edib.

"Eyni zamanda, qeyd etmək lazımdır ki, hər üç danışıqlar raundları təkcə ümumi siyasi cəhətdən düzgün ifadələrlə deyil, həm də konkret razılıqların əldə olunması ilə başa çatıb". Şarl Mişelin təşəbbüsü ilə mayın 22-də keçirilən danışıqları “səmimi” və “məhsuldar” adlandırdığını qeyd edən Markedonov substantiv məqamları daha vacib adlandırıb: “Avropa Şurası rəhbərinin mətbuat bəyanatında deyilir ki, yaxın günlərdə dövlətlərarası sərhəddə sərhəd komissiyalarının ilk birgə iclası keçiriləcək, sərhədin delimitasiyası ilə bağlı bütün məsələlər və sabitliyin ən yaxşı şəkildə necə təmin ediləcəyi ilə bağlı məsələlər müzakirə olunacaq. Demarkasiya məsələləri ilə yanaşı, regionun sosial-iqtisadi inkişafı, tam kommunikasiya infrastrukturunun bərpası və sülh sazişinin hazırlanması kimi mühüm bloklar da nəzərdən keçirilib. Problemə, gördüyümüz kimi, sistemli şəkildə baxılır”.

Ekspert qeyd edib ki, Aİ-nin sülh prosesinin əsas moderatoru rolunu önə çəkməyə çalışdığını görməmək mümkün deyil: “Əgər 2020-2021-ci illərdə. Moskva danışıqlar prosesində bütün digər oyunçuları qabaqlayırdı. Və onun himayəsi altında üçtərəfli görüşlər mənalı ideyalarla başa çatırdı. Bütün bunlar Rusiya tərəfini müsbət mənada fərqləndirdi. Bu gün Aİ daha çox sülh işinin təşkilatçısı və ilhamvericisi kimi xatırlanır”.

Ukraynadakı vəziyyət fonunda Moskvanın Qafqaz regionuna marağını itirdiyi təəssüratından danışan Markedonov bu fikrin səthi olduğunu izah edib: “Əslində, postsovet məkanının cənub hissəsi hələ də Rusiya Federasiyasının maraqları üçün vacibdir. Amma məntiqli təşəbbüslərə ehtiyac var. Nəhayət, həm dövlət sərhədində, həm də birbaşa Qarabağda insidentlərin minimuma endirilməsi üçün məhz Moskva çox işlər görüb. Məhz Rusiya həm demarkasiya danışıqları, həm də sülh sazişi üçün güclü zəmin yaradıb. Lakin Mişelin mətbuat üçün budəfəki bəyanatında Rusiya yoxdur. Moskvaya ünvanlanan müsbət qiymət və ya təşəkkür yoxdur. Və indiki kontekstdə çox güman ki, ola bilməz. Avropa İttifaqının rəhbəri Brüsselin və ümumən kollektiv Qərbin Rusiyaya münasibətdə sərt siyasətinin tərəfdarlarından biridir”.

Politoloq qeyd edir ki, son vaxtlara qədər Qarabağ istiqamətində uğurla qarşılıqlı fəaliyyət göstərən Rusiya Federasiyası, Aİ və ABŞ bu gün Avrasiyanın bu hissəsində rəqibə çevrilib: “Bəs niyə Moskva Brüsselin irəli getməsinə, təşəbbüsü ələ almasına imkan verir kimi görünür? İrəvanla Bakı arasında ziddiyyətlər hələ də böyük olduğundan və münaqişəli cəmiyyətlər daxilində, xüsusən də Ermənistanda münaqişənin sülh yolu ilə həllinə yanaşmalardakı uyğunsuzluqlar əlavə olunduğu üçün hər şeyin hələ də yekun “böyük razılığa” gəlməyəcəyi gözləntiləri var Bəlkə də bu məntiq də səbəbsiz deyil. Halbuki, bildiyiniz kimi, “müqəddəs yer heç vaxt boş qalmaz”. Onu vaxtından əvvəl doldurmağın qayğısına qalmaq daha yaxşı olardı”.

Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə