"Milli valyutamız fevral ayının sonları və martın əvvəlindəki dəyərsizləşmədən sonra yenidən möhkəmlənməyə başlayıb. Manatın möhkəmlənməsi və xarici valyuta təklifinin artması əvvəlki aylarda müşahidə edilən sürətli dollarlaşma prosesi ilə bağlıdır". SİA-nın məlumatına görə, bu fikirləri iqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov sosial şəbəkədəki rəsmi səhifəsində yayıb.
Ekspert bildirib ki, ikinci devalvasiyadan sonra banklar mövcud nağd aktivlərini əsasən dollarlaşdırdı və nəticədə mart ayının ikinci yarısından başlayaraq bankların bir qismi öz dollar aktivlərinin müəyyən hissəsini manata çevirməyə başladılar: " Bu isə dollar təklfini artırdı. Bəzi banklar son günlər ayrı-ayrılıqda bazara 15 milyon dollara yaxın xarici valyuta çıxarıblar. Manatın mərhələli möhkəmlənməsi əhalinin dollar satışını da artırıb. Bəzi vətəndaşlarımız dolların daha çox ucuzlaşacağından ehtiyatlanaraq bunu edirlər, bəziləri isə cari xərcləmələr üçün dollarını dəyişirlər. Təbii ki, bayram günləri ölkəyə gələn turistlərin sayının çox olması da bankların dollar ehtiyatlarına təsir göstərdi. Bu günlərdə bankların bir qismi özləri üçün məqbul məzənnə ilə dollar alışı həyata keçirdilər. Eyni zamanda Mərkəzi Bank tərəfindən manat bazasının azaldılması da məzənnəyə təsir göstərir. Mərkəzi Bankın siyasəti "az manat və dollara olan az tələbat" prinsipini hədəfləyib. Faktiki olaraq, Mərkəzi Bank pul bazasını 5 milyarddan aşağı endirib. Bu isə o deməkdir ki, rəsmi statistikaya əsasən pul bazası son 1 ildə 2 dəfədən çox azalıb".
Vüqar Bayramov onu da qeyd edib ki, bu gün vətəndaşlarda və biznesdə manat qıtlığı müşahidə edilir: "İkinci kəskin devalvasiya nəticəsində nəinki vətəndaşlar, hətta biznesdə əllərində qalan manatın əksəriyyətini dollara çevirmək məcburiyyətində qaldılar. Bu gün bir tərəfdən manat qıtlığı var, digər tərəfdən vətəndaşlar yığdıqları dolları cari xərclər üçün manata çevirməyə məcburdurlar. Yəni, manatın möhkəmlənməsinin iqtisadi səbəbləri inzibati müdaxilədən yaranan amillərdir. Nəticədə son zamanlar Dövlət Neft Fondu auksiona dollar çıxarırsa da tam satılmır. Reallıq bundan ibarətdir ki, bugünkü rəsmi məzənnə bazardakı tarazlıq kursu deyil. Mərkəzi Bank bazardan tamamilə çəkildiyini elan etsə, o zaman manatın bazardakı tarazlıq məzənnəsi indikindən daha aşağı olacaq. Ancaq hələlik Mərkəzi Bank və Dövlət Neft Fondu bazarda qalır".
Ekspert manatın məzənnəsinin necə dəyişməsinə də münasibətini açıqlayarkən qeyd edib ki, növbəti günlərdə milli valyutanın məzənnəsinin möhkəmlənəcəyi güman edilir: "Çünki bazarın dollar satışı yüksəkdir, xarici valyutaya isə tələb azdır. Eyni zamanda, dolların manata nisbətən son ucuzlaşmalarından ehtiyatlanan vətəndaşların da dollarlarını manata çevirməyi davam etdirəcəyi gözəlinilir. Bu isə növbəti günlərdə də dollara sifarişin azalmasına gətirib çıxara bilər. Amma mövcud iqtisadi şərtlər, o cümlədən neftin dünya bazarındakı indiki qiymətiylə prosesi uzun müddət aparmaq mümkün deyil. Bazarın kənar intervensiyalar olmadan uzun müddətli dövr üçün tarazlı dollar təklifi formalaşdırmaq imkanları məhduddur. Eyni zamanda Mərkəzi Bankın pul bazasını necə dəyişməsi də bazara təsir göstərəcək. Mərkəzi Bank manat bazasını genişləndirsə, o zaman milli valyutanın möhkəmlənmə prosesi dayanacaq. Bütün hallarda ötən illərdə də tövsiyyə etdiyim kimi pulun valyuta səbəti formasında saxlanması vətəndaşları və biznesi bütün valyuta risklərindən qoruyur. Dollar, avro və milli valyutadan istifadə etməklə formalaşan səbət ən risksiz hesab edilir".
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB
