...Görünən sabitliklərinə və güc cəmləşməsinə baxmayaraq, müasir avtoritar rejimlərin uzunmüddətli perspektivdə onları həssas edən daxili zəiflikləri var. Bu, Rusiya, Çin, İran və digər qeyri-demokratik dövlətlərin siyasi təkamülünü araşdıran analitiklərin gəldiyi nəticədir.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə Foreign Affairs yazır.
20-ci əsrin sonu və 21-ci əsrin əvvəllərində demokratikləşmə dalğasından sonra avtoritar liderlər repressiyaları gücləndirməklə, mediaya nəzarət etməklə və müxalifəti yatırmaqla qisas almağı bacardılar.
Lakin güc fasadının arxasında korrupsiya, klançılıq, elitadaxili mübarizə və xroniki idarəetmə səmərəsizliyi dayanır.
Mütəxəssislər bu cür rejimləri həssas edən bir neçə əsas amili müəyyən edirlər.
Birincisi, eyni zamanda rejimi dəstəkləyən və daxili rəqabət və inamsızlıq səbəbindən ona təhlükə yaradan repressiv aparatdır.
İkincisi, xüsusən də neft, qaz və xammal ixracından əldə edilən pul vəsaitlərindən asılılıqdır ki, bu da rejimləri sanksiyalara və xarici təzyiqə həssas edir. İdeoloji komponent də az əhəmiyyət kəsb etmir.
Avtoritar hökumətlər tarixi miflərdən və Qərb əleyhinə ritorikadan fəal şəkildə istifadə edirlər, lakin bu rəvayətlər tez-tez vətəndaşlarının gündəlik təcrübələri ilə toqquşur.
Həyat şansları - iş, mənzil, təhsil - üzərində nəzarət hakimiyyəti gücləndirir, lakin sosial gərginliyi artırır. Analitiklərin fikrincə, demokratik ölkələr hələ də iqtisadi, texnoloji və dəyər əsaslı əhəmiyyətli üstünlüklərə malikdirlər. Düzgün siyasətlə onlar birbaşa qarşıdurmaya əl atmadan avtokratiyaların zəif cəhətlərindən istifadə edə bilərlər.
Avtoritar rejimlər uzun müddət davam edə bilər, lakin onların sabitliyi xəyalidir. Onların çökməsinin səbəbi əksər hallarda xarici düşmənlər deyil, daxili ziddiyyətlərdir.
Əli Babayev
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB