"Müharibə və qarışıqlıq dövründə hökumətlər və hakimiyyət orqanları müxtəlif səbəblərdən internetə məhdudiyyətlər qoya bilər. Bu tədbirlər tez-tez qəbul edilən riskləri aradan qaldırmaq və milli təhlükəsizliyi qorumaq üçün həyata keçirilir". .jpg)
Bu sözləri SİA-ya verdiyi açıqlamada İT mütəxəssisi Bəxtiyar Həsənov bildirib.
O, qeyd edir ki, internet məhdudiyyətlərinin spesifik səbəbləri və həcmi bir vəziyyətdən digərinə dəyişə bilsə də, bu cür hərəkətlərlə bağlı bəzi ümumi potensial riskləri qeyd etmək lazımdır: "Münaqişə və ya sosial iğtişaşlar zamanı internet məhdudiyyətlərinin əsas səbəblərindən biri məlumat axınına nəzarət etməkdir. İnternet fərdlərə xəbərləri paylaşmağa, fikir bildirməyə və hərəkətləri sürətlə təşkil etməyə imkan verən güclü ünsiyyət və məlumat yayma vasitəsinə çevrilmişdir. Lakin müharibə və ya qarışıqlıq dövründə hökumətlər nəzarətsiz informasiyanın qeyri-sabitliyə töhfə verə biləcəyindən və ya milli təhlükəsizliyə təhlükə yarada biləcəyindən ehtiyat edə bilərlər. Səlahiyyətlilər internetə çıxışı məhdudlaşdırmaqla məlumat axını üzərində nəzarəti saxlamaq və vəziyyəti pisləşdirə biləcək dezinformasiya və ya təbliğatın yayılmasının qarşısını almaq məqsədi daşıyır.
Digər bir məsələ kiberhücumların potensialıdır. Gərginliyin və ya münaqişənin artdığı dövrlərdə hakerlər və ya qeyri-dövlət aktorları kimi düşmən tərəflərin ölkənin kiber infrastrukturundakı zəifliklərdən istifadə etmək riski artır. İnternetə çıxışı məhdudlaşdırmaqla hökumətlər kritik sistemlərin potensial hücumlara məruz qalmasını azalda və mühüm xidmətləri və həssas məlumatları qoruya bilər".
Mütəxəssisin sözlərinə görə, müharibə və qarışıqlıq dövründə internet məhdudiyyətləri həm də nəzarət vasitəsi kimi fəaliyyət göstərir: "Hökumətlər onlayn fəaliyyətlərə nəzarət etmək, potensial təhdidləri aşkar etmək, təxribatçı və ya milli təhlükəsizliyə zərərli hesab edilən fəaliyyətlərdə iştirak edə biləcək şəxslərə nəzarət etmək üçün senzura və nəzarət mexanizmlərini aktivləşdirə bilirlər. İnternetə çıxışın məhdudlaşdırılması səlahiyyətli orqanlara rəqəmsal rabitəni daha effektiv şəkildə izləmək və tənzimləmək imkanı verir, həssas məlumatların yanlış əllərə keçməməsini və ya davam edən əməliyyatları pozmamasını təmin edir.
Nəticədə, müharibə və qarışıqlıq dövründə informasiya üzərində nəzarəti saxlamaq, kibertəhlükələri azaltmaq və nəzarəti asanlaşdırmaq üçün internet məhdudiyyətləri tətbiq edilir. Bu tədbirlər müəyyən şəraitdə milli təhlükəsizlik zəminində əsaslandırılsa da, insan hüquqları və ifadə azadlığı ilə bağlı bəzi müzakirələr doğurur. Təhlükəsizliyin qorunması ilə fərdi azadlıqların müdafiəsi arasında tarazlığın yaradılması diqqətli düşünmə və davamlı diqqət tələb edən mürəkkəb problem olduğundan, yaşanan belə hallarda anlayışlı və fərd olaraq da məsuliyyətli davranmaqda fayda var".
Fazil Mehdixanlı
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.png)
USD
EUR
GBP
RUB