Biznes sıfırdan necə qurulur? - ARAŞDIRMA

Öz kiçik biznesinizi qurmaq istəyirsiniz? Öz biznesinizi qurmaq əla karyera fürsətidir və sizə həm müstəqillik, həm də çeviklik verir. Quracağınız bizneslə bağlı düzgün qərar vermək çox vacibdir.

Sizə uyğun biznes ideyasını və sektoru müəyyənləşdirin

Əksər sahibkarlar hansı sektora başlayacağını dərindən düşünmədən biznesə girirlər. Soruşursan niyə? Bəzən biznes ideyası ilə bağlı təcrübəyə güvənirlər, bəzən ideyanı həyata keçirən və böyük sərvət qazanan biri haqqında oxuduqları məqalədən təsirləndikləri üçün, bəzən də biznes ideyası sadəcə olaraq son dərəcə maraqlı kimi səsləndiyi üçün bunu edirlər.

Hansı işi görəcəyinizə qərar verməklə iş tempinizi və ya qazancınızı müəyyən edirsiniz. Seçdiyiniz hər hansı biznes ideyası ilə daha az işləməklə daha çox pul qazana bilmə ehtimalınız var. Düşünəcəyiniz mövzular bunlarla məhdudlaşmır: Hansı biznes ideyası ilə uğur qazana bilərsiniz? Hansı parlaq ideya ilə qəddar iş dünyasında sağ qala, başqa sözlə, sektorda möhkəm dayana biləcəksiniz? Unutmayın, bəzi işlər digərlərindən daha çox uğur vəd edir.

Gördüyünüz kimi, biznes ideyanızı müəyyən etmək uğurlu biznes sahibi olmaq yolunda verəcəyiniz ən mühüm qərardır və bu, ilk addımınızdır.

Ticarət həmişəkindən daha çətindir və hər gün daha da çətinləşir. Pərakəndə satış sənayesinə daxil olmaq olduqca çətindir. Unutmayın, sizi şiddətli rəqabət mühiti gözləyəcək.

Pərakəndə nəhəng şirkətlərlə rəqabət aparmaq qeyri-mümkün deyil - Türkiyədə bir çox nöqtələri əhatə edən milyonçular buna sübutdur. Amma kifayət qədər çətindir. Müştərilərin sizin biznesinizi seçməsi üçün sizi digər şirkətlərdən fərqləndirəcək diqqətlə planlaşdırılmış strategiya hazırlamalısınız. Müştərilərə sizi seçmək üçün əsaslı səbəb təqdim etməyiniz vacibdir.

Biznesdə yer hər şeydir və yaxşı yer daha yüksək xərclər deməkdir. İstənilən icarə müqaviləsi imzalamazdan əvvəl günlərlə arzuladığınız mağazanın qarşısında kağız-qələm alıb, yoldan keçən maşınları, piyadaları sayaraq oturmalısınız. Beləliklə, həm nəqliyyat vasitələrinin, həm də insan axınının ağır olub olmadığını yoxlamaq lazımdır. Lazımi yoxlamaları etdikdən sonra həqiqətən yaxşı bir yer tapdığınıza inanırsınızsa oranı icarəyə götürün və ya alın.

Onlayn mağaza və ya e-ticarət saytı? Hansını açmaq daha asan olardı? Sadəcə sayt qurun və sifarişlərin bir-birinin ardınca gəlməsini gözləyin, asan görünür, elə deyilmi? Təəssüf ki, bu sektorda işlər düşündüyünüz qədər asan deyil. Əvvəla, saytınıza ziyarətçiləri cəlb etmək üçün çətin bir işiniz olacaq.

Sizə e-ticarət sektoruna girməyi düşünənlərə deyim ki, quracağınız saytın axtarış motoru nəticələrində birinci yerdə olmasını təmin etmək çox daha populyar açar sözlərdən istifadə etməyi tələb edir ki, bu da son dərəcə çətin bir işdir. Saytınıza müştəri çəkmək üçün reklam etdirməlisiniz. Lakin bunun baha başa gələcəyini unutmayın. Gördüyünüz kimi, e-ticarətlə məşğul olmaq düşündüyünüzdən də çətindir. İnsanları saytınıza necə daxil edə biləcəyinizi düşünməlisiniz.

Gələk pərakəndə sənayenin təhlükəsiz sığınacağı olan ikinci əl ticarətinə. Əgər bizneslə məşğul olmağa ciddi yanaşırsınızsa, xüsusilə nəhəng mağazaların üstünlük təşkil etdiyi kateqoriyada ikinci əl mağaza açmaq daha məntiqli seçim olardı.

Yeni iş qurmaq istəyən təzə sahibkarlara deməliyik ki, icarə biznesinin də böyük potensialı var. Avtomobil, ev və ya otaq kirayəsi biznesinə başlaya bilərsiniz. Bazarda yüksək gəlirli kirayə biznesi olan bir çox biznes sahibləri var. Ancaq bu iş düşündüyünüz qədər asan deyil. Sabit müştəri bazasına çatmaq biznesin idarə edilməsi prosesində əməliyyat problemlərinin aradan qaldırılması ilə yanaşı, həm də vaxt tələb edir.

Kirayə biznesinin digər vacib məqamı dövriyyədir. Biznesin həcmi artdıqda heç bir problem yoxdur. İqtisadiyyat iynələri düşəndə fəlakətlər zənciri başlayır.

Tələbələrdən tutmuş təqaüdçülərə qədər hər kəsin edə biləcəyi, aşağı investisiya xərcləri ilə sadə iş imkanlarını axtardıq. Bu işlərin arasında sizə əlavə gəlir gətirə bilənlər də var.
Sizə yeni iş verə bilənlər var. Hər kəsin asanlıqla sınaqdan keçirə biləcəyi 25 praktik biznes ideyası...

Yaşlıları evə daşıma xidməti: Kiçik bir şirkət qurmaq və evini köçürmək istəyən, lakin bunu etməyə imkanı olmayanlara xidmət göstərə bilərsiniz. Amma gəlin bu işi adi bir gəmiçilik işi ilə qarışdırmayaq. Yaşlı müştərilər köçdükdən sonra yeni evlərinə girəndə diş fırçaları, bəzək əşyaları, televizor pultu, hər şey öz yerində tapılmalıdır.

Onlayn makiyaj: Virtual aləmdə yüksək gəlir gətirən işdir və getdikcə genişlənir. Makiyaj mütəxəssisi ilə əməkdaşlıq edərək fərqli bir təşəbbüs edə bilərsiniz. Siz quracağınız bu saytda dəriyə qulluq və makiyaj sirləri haqqında məlumat paylaşa bilərsiniz. Bunlara əlavə olaraq sayta virtual makiyaj proqramları əlavə etmək mümkündür.

Heyvan baxıcılığı: Bu işə heç vaxt belə ehtiyac olmamışdı. Bildirilir ki, bu işlə məşğul olan şirkətlər azdır, yaxşı dövriyyələr var. Daimi müştərilərin tapılması mənfəətin artırılmasında mühüm amildir. Siz ev heyvanlarına baxıcı tapan bir agentliyə müraciət edə bilərsiniz və ya öz evinizi heyvanlar üçün yataqxana kimi aça bilərsiniz.

Kiçik ferma: Bir çox insan bağçılıqla məşğul olmağı sevir. Zirzəminizdə və ya bir neçə hektarlıq kiçik bir ərazidə siz kələm, göbələk, yeməli çiçəklər və xüsusi tərəvəzlər, həmçinin balqabaq çiçəkləri, ağ çuğundur, mavi kiçik kartof, ağ qulançar, yaşıl şəkər bostanları kimi meyvələr yetişdirə bilərsiniz. Bir neçə müştəri tapıb dolanışıq mənbəyi yarada bilərsiniz. Siz hətta qonşuluqdakı ərzaq mağazalarına və tərəvəz bazarlarına topdansatış sata bilərsiniz.

Hədiyyə səbətinin hazırlanması: Xeyr, vaxtı keçmiş deyil. Fərq yaradan qalib gəlir. Yaradıcılıq və dizayn bacarıqlarından istifadə edərək gəlir əldə etmək istəyənlər üçün ideal bir təşəbbüsdür.

Hava təmizləmə xidməti: İş yerlərində və evlərdə havanın keyfiyyəti artan problemdir. Tənəffüs xəstəlikləri, hava kanallarında və hava filtrlərində havanın çirklənməsi nəticəsində yaranan xəstəliklər təkcə kiçik sahibkarlar üçün deyil, həm də iri sənaye müəssisələri üçün mühüm biznes imkanları yaradır.

Stil məsləhətçisi: İnsanlar iş həyatında vacib işlərə sahib olmaq üçün yaxşı təəssürat yaratmaq istəyirlər. Bu nöqtədə stil məsləhətçilərinin bir işi var. Xarici görünüş üzrə məsləhətçilər öz müştərilərinə katibdən tutmuş rəhbərlərə qədər şirkət işçilərinə yaxşı görünmək və özlərini necə təqdim etmək barədə məsləhətlər verirlər.

Stend icarəyə götürün: Ticarət mərkəzləri kiçik investorlar üçün imkanlarla doludur. Son zamanlarda stend və ya köşk investisiyaları çox populyarlaşdı. Çünki investisiya xərcləri, icarə və personal xərcləri mağazalarla müqayisədə çox azdır. Yaxşı yerdə açılan köşklər çox yüksək dövriyyəyə nail olur.

Kompyuter məsləhətləri: Texnologiya bazarlarında ən populyar kadrlardan biri olmaq üçün çətin proqram təminatı haqqında texniki məlumatları öyrənmək, internet və ya xüsusi proqramlar haqqında texniki detallara sahib olmaq lazımdır.

Ofis dəsdək xidməti: Katibi və ya köməkçisi olmayan məşğul insanlara xidmət göstərə bilərsiniz. Ofisə dəstək xidmətləri bir çox məsələlərin həllini təmin edir (yazı, tərcümə, korrektə, biznes yazısı, flayerlərin hazırlanması, mühasibat uçotu, faktura, ofis rəhbərliyi və icma görüşləri kimi).

Biznes planlama: Firmalar kredit və qrantlar əldə etmək üçün biznes plan tərtib etməlidirlər. Əgər mühasibat uçotu və marketinq haqqında ümumi məlumatınız varsa, onu heç bir qiymətə qiymətləndirmək mümkün olmayan gəlir əldə etmək mümkündür.

Bloq idarəetməsi: İnternetdə məhsullarını tanıtmaq üçün sosial mediadan istifadə etməyən şirkətlər demək olar ki, yoxdur. Bu tanıtım yollarından biri şirkətə və ya sənayeyə aid bloq saytlarını qurmaq və idarə etməkdir. Onlarla müxtəlif növ bloq saytları var.

Nostalgiya mağazası: Nostalji hər dəfə pul qazandırır. Kiçik bir sərmayə ilə bənzər nostalji obyektləri istehsal edib internetdə satışa təqdim edə bilərsiniz. Bunun üçün ötən illərdə gündəmə gələnləri araşdıraraq ilk addımı ata bilərsiniz. Hədəf auditoriyanıza görə təyin edəcəyiniz ikonları, əşyaları, ixtiraları, markaları skan edərək yüzlərlə materialı ortaya çıxara bilərsiniz.

Orqanik məhsullar: Orqanik məhsullar satan müəssisələrin sayı artır. İstəyirsinizsə, tanınmış bir markadan diler əldə edə bilərsiniz və ya orqanik fermaların məhsullarını bazara çıxara bilərsiniz.

Kompyuter təmiri: Çünki kompyutersiz həyat yoxdur. Onda bu işdə həmişə pul var. Kompyuterlərin tez-tez təmirə ehtiyacı var. Bununla belə, bazarda təlim keçmiş kadr çatışmazlığı var.

Çay evi: İndiki vaxtda yayılan çay kafelərinə böyük maraq var. Türkiyədə ilk dəfə şəbəkə çay kafelərinin sayı artır. Dəmlənmiş çay, bitki çayları və buna bənzər məhsulların yer aldığı bu yeni konseptlər bu günlərdə çox populyardır.

SİA məsələ ilə bağlı araşdırma apararaq psixoloq və iqtisadçıların fikirlərini öyrənib.

İqtisadçı deputat Vüqar Bayramov: “Kiçik-orta sahibkarlıq inkişafı Azərbaycan üçün prioritet məsələlərdəndir. Nəzərə alsaq ki, artıq dünyada kiçik müəssisələr həm də startapar formasında fəaliyyətə başlayır. Ona görə Azərbaycanda da kiçik müəssisələrin dəstəklənməsi, dövlət dəstəyinin gücləndirilməsi əsas istiqamətlərdəndir.

Eyni zamanda artıq həm kiçik müəssisələrin maliyyə resurslarının çıxış imkanlarının artırılması, onlar üçün vergi güzəştlərinin tətbiq edilməsi də dövlət siyasətinin əsas elementlərindən hesab olunur. O baxımdan Azərbaycanda əvvəla starta və ya kiçik müəssisə kimi fəaliyyət göstərən və ya göstərmək istəyən sahibkarlarımız ilk növbədə vergi güzəştlərindən faydalanmaq imkanlarına malik olurlar. Çünki bir tərəfdən kiçik müəssisələrin, xüsusən mikro müəssisələrin sadələşdirilmiş vergidən istifadə imkanları var. Eyni zamanda sənaye parkları və sənaye məhəllələrində vergi güzəştləri var, eləcə də sahibkara inkişaf fondu tərəfindən həmin sahibkarlar, müəssisələr üçün güzəştli kreditlər təklif olunur ki, bu da təbii ki, maliyyə təminatının gücləndirilməsi baxımından vacibdir”.

Psixoloq Vüsalə Əmiraslanova: “Kiçik bizneslərin qurulması əlaqələrlə bağlıdır. Yəni, kiçik biznes qurmaq istəyən şəxs ilk öncə qurmaq istədiyi biznesi araşdırır. Məsələn, “bu biznes ona nə qədər gəlir gətirəcək?”, “etdiklərim əziyyətimə dəyəcək?” və “nə qədər ziyan verəcək?”.

Kiçik biznes quran şəxs səbrli olmalıdır. Bu insanlar 6 ay ərzində hərşeyi nəzərə alır. Yəni, hər cür risk alır.

Bundan əlavə kiçik biznes sahibkarları öz işinin mütəxəssisi, ustası olmalıdır. Məsələn, mən hər hansı bir mərkəz açıramsa o barədə çox məlumatlı olmalıyam.

Psixoloji amillərə gəldikdə isə insan ilk öncə kamil peşəyə yiyələnməli, daha sonra güclü komanda qurmalıdır. Bundan əlavə düzgün strategiya aparmalı, rəhbərlik etməyi bacarmalıdır. Həmçinin, kiçik biznesin harada qurulması da önəmlidir. Yəni, tələbat nədirsə ona uyğun biznes açılmalıdır”.

Ayşən Vəli