Gürcüstan: yola davam,yoxsa tamam? - RAKURS

Oktyabrın 25-i Gürcüstanda “sükut günü”dür. Seçkilərdə iştirak edən partiya və hərəkatların təbliğat aparması yasaqlanıb. Bir sözlə, növbəti günün siyasi təlatümündən öncə nəfəslərin dərildiyi, sabahkı savaşa hazırlıq fürsətidir bu gün. Yaxın, uzaq ölkələrdə də proses izlənməkdədir, kimin qalib gələcəyi ilə maraqlananlar kifayət qədərdir. “Avropalılar” qalib gəlsələr nə dəyişəcək, hakim partiya səs çoxluğu qazanarsa atacağı addımlar nə olacaq və ölkəni hara aparacaq? Suallar çoxdur, sadəcə seçkilərin nəticələri rəqib düşərgənin biri tərəfindən qəbul edilməzsə qan axıdılacağı ehtimalı gürcü xalqını narahat edir.

Hazırkı hakimiyyət bu həftə sonu Gürcüstanda keçiriləcək parlament seçkilərini respublika tarixində dönüş nöqtəsi kimi qələmə verməyə çalışır. Onlar deyirlər ki, “Gürcü arzusu” sükan arxasında qalsa, ölkədə sabitlik və firavanlıq yaşanacaq, müxalifət gəlsə, “Qərb marionetkaları”nın maraqları uğrunda müharibə olacaq. Bu yanaşma Rusiyada bir çox məmurlar və ekspertlər tərəfindən məmnuniyyətlə dəstəklənsə də, deyəsən, onlar başqasının oyununa qapılıblar.

Son bir neçə ildə yalnız tənbəllər Rusiyanın Cənubi Qafqazda təsirinin necə azaldığından danışmır. Bu müşahidələr əsasən Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi ilə bağlı olub. Axı 2008-ci ildən sonra Rusiya Federasiyası sanki Gürcüstanda təslim olmuşdu. Lakin son vaxtlar dünya mediası Rusiya Federasiyasının regionda həlledici rolundan danışaraq, Gürcüstanı misal gətirir. Respublikanı 12 il idarə edən “Gürcü arzusu”nun daha 4 il müddətinə, hətta konstitusiya çoxluğu ilə yenidən seçilməsinə ehtiyac var. Bunu etmək asan deyil, çünki elektoratın bir qismi partiyadan bezib, onun siması işıqlı deyil, nailiyyətləri də çox deyil. Ancaq Rusiya Federasiyası ilə müharibənin bir xatirəsi var. Eyni zamanda, müxalifət Qərbin qeyd-şərtsiz dəstəyindən yararlansa da, elə siyasətçilərlə təmsil olunur ki, Gürcüstan vətəndaşları onlara səs verməzdən əvvəl on dəfə fikirləşirlər.

Belə bir şəraitdə Gürcüstanın “boz kardinalı” Bidzina İvanişvili deyəsən, özü üçün yeganə düzgün qərarı verib: opponentlərini Qərb kuratorlarının göstərişi ilə şimal qonşusuna qarşı ikinci cəbhə açmağı planlaşdırmaqda ittiham etmək. Buna görə də, xeyir şərə qalib gəlməlidir və seçicilər lənətdənsə “Gürcü arzusu”nu seçməlidirlər. “Sırf “Gürcü arzusu”ndan bezdim deyə kiməsə güc vermə” fikri bu gün cəmiyyətdə hakim kəsilib: “Öz ağlınla otur, başqalarının ağlı ilə qalxma”. Bu gün “Gürcü arzusu” tam qələbə qazanacağını düşünür, hətta koalisiya yaratmaq perspektivi Gürcüstanın ən zəngin adamına qəribə qərar kimi görünür.

Əksər müşahidəçilər İvanişvilinin hakimiyyəti öz əlində saxlayacağı ilə razılaşır. Lakin bundan sonra o, Rusiya Federasiyasında bunu səbirsizliklə gözlədiyi üçün Qərblə “boşanma prosesinə” başlamayacaq. Əksinə, mövqeyini gücləndirərək, ABŞ və Avropa İttifaqı ilə dialoqu bərpa etməyə çalışacaq. Rusiyaya gəlincə, bu yolda əvvəlki kimi iki məhdudlaşdırıcı problem olacaq: Abxaziya və Cənubi Osetiya. “Gürcü arzusu”nun nümayəndələri, əvvəlki kimi, Rusiya Federasiyasını əsasən ölkə ərazisinin bir hissəsini işğal etmiş qüvvə kimi qəbul edirlər. Yalnız gürcü müxalifəti və onların Qərb müttəfiqləri partiyanı Rusiyanın təsir agenti adlandırırlar, çünki onlar sadə gürcülər arasında ona olan inamı sarsıtmaq istəyirlər.

Müvəqqəti yoldaşların yox, müttəfiqlərin olması üçün mövcud olan siyasətçilərlə işləməli, özünü onların yerinə qoymalı, kompromislər axtarmalı və mövqeləri bir-birinə yaxınlaşdırmalısan. Rusiyanın Gürcüstanda analoji işlər görməsi nəzərə çarpmır. Təbii ki, bir saatlıq şöhrət naminə hər şeyi etməyə razılaşan siyasi fırıldaqçılara həmişə rast gəlmək olar. Ancaq belə adamların ciddi siyasi qüvvə yaratması ehtimalı azdır. Buna misal olaraq rüsvay olmuş oliqarx İlan Şorun Rusiyanın əsas müttəfiqi kimi çıxış etdiyi Moldovanı göstərmək olar. Moskvada özünün “Qələbə” blokunun qurultayını keçirdi, qaqauzlara maaş artımı və təqaüdləri Rusiya bankları vasitəsilə ödəyəcəyini vəd etdi... Nəticədə Şorun maraqlarını təmsil edən ilk prezidentliyə namizəd seçkilərdə iştiraka buraxılmadı. Və onu rədd edənin özü 3%-dən bir az çox topladı. Bu, hazırkı dövlət başçısı Maia Sandu üçün seçkilərin kifayət qədər çətin olmasına və ikinci turda kimin qalib gələcəyinin bilinməməsinə baxmayaraq reallaşdı.

Cənubi Qafqaza qayıdaraq qeyd edirik ki, Gürcüstanın başında rusiyayönümlü siyasətçilərin peyda olacağına ümid bəsləməyə yox, regionla əlaqələri gücləndirməyə çalışmaq lazımdır. Hələlik belə çıxır ki, Azərbaycan Türkiyə üçün qardaş ölkədir, Rusiya təhlükəsizlik qüvvələri Ermənistanı tədricən tərk edir, Gürcüstan üçün hələlik Rusiya heç də dost dövlət deyil. Bu yaxınlarda İstanbulda keçirilən 3+3 formatında keçirilən görüşdə Gürcüstanın təmsil olunmaması dediklərimizi bird aha təsdiq edir. Bəs, Avropaya arxa çevirən, Rusiya ilə təmaslardan yayınan Gürcüstan kimə ümid bəsləyir? İnandırıcı cavab, regional güc olan Türkiyə-Azərbaycan birliyidir.

V.VƏLİYEV