Daun sindromu xromosom patologiyasının bir növüdür ki, bunun da xarakterik xüsusiyyəti insanın genomunda olan 21-ci cüt xromosoma əlavə xromosomun yaranmasıdır. Bu səbəbdən də insanda 46 xromosom əvəzinə, 47 sayda xromosom olur.
Daun sindromunun yaranma səbəbləri:
-
İrsi meyllilik
-
Ananın yaşı (əsasən 45 yaşdan yuxarı)
-
Atanın yaşı (əsasən 42 yaşdan yuxarı)
-
Yaxın qohumlar arasında nikah
Xəstəliyin gedişatı:
Xəstəlik insanın bütün ömrü boyu davam edir. Bu halda həyatın davametmə müddəti orta hesabla 50 yaşa qədər təşkil edir.
Daun sindromunun əsas əlamətləri:
-
Yastılanmış üz quruluşu
-
Enli və qısa boyun
-
Yastılanmış ənsə
-
“Üçüncü göz qapağı”
-
Burunun yastılanmış üst hissəsi
-
Oynaqların yüksək hərəkətliliyi
-
Əzələ tonusunun zəifliyi
-
Ətrafların gödək olması
-
Qısa barmaqlar (orta barmaq sümüklərinin kiçik olması səbəbindən)
-
Çeçələ barmağın deformasiyası
-
Dilin böyük ölçüdə olması
-
Ağızın hər zaman açıq olması
-
Çəpgözlük
-
Döş qəfəsinin deformasiyası
-
İnkişafın ləngiməsi
Belə uşaqlar zəif olduqlarından tez-tez xəstələnirlər və bəzi xəstəliklər (katarakta, leykoz, Alsheymer xəstəliyi, eşitmə pozuntuları, hipotireoz) onlarda uşaq yaşlarında inkişaf edir. Əqli inkişafda və nitqdə ləngimə müşahidə olunur. Buna baxmayaraq, belə uşaqlar müəyyən şəraitdə demək olar ki, adi uşaqların bacardıqlarını öyrənmək qabiliyyətinə malikdirlər.
Daun sindromlu kişilərin əksəriyyəti sonsuz olur, lakin qadınların təxminən yarısı uşaq dünyaya gətirə bilirlər. Belə halda uşağın Daun sindromu və ya başqa patologiya ilə doğulma ehtimalı çox yüksəkdir.
Xəstəliyin profilaktikasına nə daxildir?
-
Hamiləliyin planlaşdırılması və hamiləlik dövründə tibbi-genetik konsultasiya
-
Bütün hamilə qadınların mütləq müayinəsi
-
Dölün doğulana qədərki dövrlərdə müayinəsi (ultrasəs müayinəsi, genetik testlər)
Müasir dövrdə bu patologiyanın tam müalicəsi mümkün deyil. Buna görə də əsas diqqət Daun sindromlu uşağın tərbiyəsinə, təhsilinə və onun sosial mühitə uyğunlaşma işinə yönəldilir. Uşağın hansı tədris müəssisəsində: adi və ya ümumi proqram üzrə təlim keçən xüsusi məktəbdə və yaxud fərdi şəkildə təhsil alması onun inkişafındakı ləngimənin nə dərəcədə ifadə edilməsindən asılı olaraq aparılır.
Daun sindromlu uşağın həyatının ilk aylarında hansı müayinələrdən keçməsi və hansı həkimlərdə yoxlanması lazımdır?
Sizin əsas həkiminiz nevroloq və ya genetik deyil, PEDİATRdır. Bundan əlavə, kardioloq, endokrinoloq, okulist, nevroloq, ortoped, eşitmə qabiliyyətinin yoxlanması üçün surdoloq, qulaq, burun və boğaz xəstəlikləri üzrə otolorinqoloqun müayinəsindən keçmək vacibdir.
Uşaqda başqa problemlər: qıcolmalar, mədə-bağırsaq traktında problemlər və s. müşahidəolunarsa, pediatr onu müvafiq mütəxəssislərə yönəltməlidir.
Daun sindromlu uşağa necə kömək etmək olar?
Başqa uşaqlar kimi, Daun sindromlu körpələrin də öz yaxınları tərəfindən sevgi və qayğıya ehtiyacları vardır. Həyatının ilk günlərindən övladınız üçün yaradılan təhlükəsiz mühit vəqulluq onunla aparılacaq məşğələlərin təməlini təşkil edir. “Məşğələlər” sözü erkən yaşda şərti xarakter daşıyır. Uşağa qulluq və onunla oyunlar zamanı inkişaf və bacarıqların formalaşması baş verəcəkdir. Məktəbəqədər yaşda xüsusi təşkil olunmuş məşğələlər uşağın həyatında daha böyük yer tutur və buna görə də uşağın inkişafında ən əlverişli variant onun uşaq bağçasına getməsidir.
Daun sindromlu uşaqla kim məşğul ola bilər?
Bu sualın cavabı əksər hallarda uşağın yaşından asılıdır. Erkən yaşda (doğulandan 2-3 yaşa qədər) uşağın inkişafı üçün lazım olan bütün şərait valideynlər tərəfindən (mütəxəssislərin konsultativ dəstəyi ilə) yaradılır.
Daun sindromlu uşaqla məşğul olmaq üçün hansı mütəxəssislər lazımdır?
İlk növbədə bu mütəxəssislər erkən yaşda uşaqlarla işləmək bacarığı olan defektoloqlar vəkorreksiya ilə məşğul olan pedaqoqlardır. Erkən yaşda həmçinin hərəkətin inkişafı üzrəmütəxəssisin köməyi də sizə lazım ola bilər. Bu halda masaj deyil, məhz Daun sindromlu uşaqlar üçün işlənib hazırlanmış aktiv gimnastika məsləhət görülür. Sizə həmçininloqoped (nitqin inkişafında ümumi geriqalma problemləri ilə məşğul olan mütəxəssis) konsultasiyaları da kömək edə bilər. Məktəbəqədər yaşda uşağın təhsil almasında mütəxəssislərin rolu artır. Bu mütəxəssislər: defektoloqlar, hərəkətin inkişafı üzrəmütəxəssis, uşaq psixoloqlarıdır.
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
Digər xəbərlər
Xəbər lenti
ABŞ Ukraynaya yeni hərbi yardım paketi ayırıb
Dünya 21:55Rusiya Müdafiə Nazirliyi bəyanat yaydı
Dünya 21:43Pakistanın Baş naziri COP29-a dəvət olunub
Siyasət 21:34Azərbaycan-Türkiyə “Anadolu Ankası” davam edir
Siyasət 20:45Heydər Əliyev Azərbaycan-Moldova münasibətlərinin banisi və memarıdır
Heydər Əliyev-100 20:16AQTA rəhbərliyi Ulu Öndərin xatirəsini anıb
Heydər Əliyev-100 19:54Qırğızıstanda Ümummilli Liderin101 illiyinə həsr olunmuş tədbir təşkil edilib
Heydər Əliyev-100 19:15Budapeştdə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin əziz xatirəsi anılıb
Heydər Əliyev-100 19:12Ulu Öndər Yekaterinburqda anılıb
Heydər Əliyev-100 19:04Biz heç vaxt müharibə istəməmişik, bu gün də istəmirik
Siyasət 18:30Prezident: Bu gün Şuşanın yeni tarixi başlayır
Siyasət 18:16"Müharibənin Şuşasız uğurla başa çatması mümkün deyildi"
Siyasət 18:14Moikada batan avtobusdan 8 nəfər xilas edilib...
Hadisə 17:58Əbədiyaşar Lider - FOTOLAR
Siyasət 17:39BDU 136 boş vəzifəni müsabiqəyə çıxarıb
Təhsil 17:05Azərbaycanda “yaşıl texnologiya” onlayn platforması yaradılacaq
İqtisadiyyat 17:03Rəşad Nəbiyev Şəkidə vətəndaşları qəbul edəcək
İqtisadiyyat 16:41Dünyaya səs salan "Xarıbülbül" musiqi festivalı
Siyasət 16:22DSMF-nin gəlirləri və xərcləri artıb
Sosial 15:58Dövlət Xidmətindən sahibkarlara müraciət
İqtisadiyyat 15:50Azərbaycanın XİN başçısı Qazaxıstana təşəkkür edib
Siyasət 15:30İqtisadi Zonaların İnkişafı Agentliyinə yeni sədr
İqtisadiyyat 15:29Şuşada Şirin su hamamının bərpadan sonra açılışı olub
Siyasət 15:28ABŞ üçün savaş bitdimi?
Dünya 15:25“Dünyada qızılın unsiyası dollarla müəyyən edilir“ - İQTİSADÇI DANIŞDI
İqtisadiyyat 15:17Aylıq minimum əməkhaqqı saatlıq minimum əməkhaqqı ilə əvəz edilə bilər
İqtisadiyyat 15:13Özəl xəbərlər
Digər xəbərlərRedaktorun seçimi
Köşə yazıları
Populyar
Valyuta məzənnəsi
- USD 1,7000 0,00%
- EUR 1,8316 +0,32%
- GBP 2,1276 +0,24%
- RUB 0,0185 -0,54%
2008-2024. Səs İnformasiya Agentliyi, Bütün hüquqlar qorunur. Məlumatlardan istifadə etdikdə istinad mütləqdir.
İfadə olunan fikirlərə sayt məsuliyyət daşımır.
Ünvan: Ü. Hacıbəyov küçəsi, 66; Bakı, Azərbaycan.
Email: info@sia.az Tel.: (+994 12) 598-33-90; Faks: (+994 12) 493-11-62;