Son illərdə dünyada və Azərbaycanda qadın sahibkarlığının inkişafı həm iqtisadi, həm də sosial sahədə diqqət mərkəzindədir. Qadınların biznes fəaliyyətində fəal iştirakı onların şəxsi iqtisadi müstəqilliyini artırmaqla yanaşı, cəmiyyətin sosial inkişafına və ailələrin rifahına da birbaşa təsir göstərir.
SİA mövzu ilə bağlı araşdırma aparıb.
Ənənəvi olaraq sahibkarlıq sahəsi kişi dominantlığı ilə assosiasiya olunsa da, müasir dövrdə qadınların biznesə girişi daha geniş imkanlar yaratmağa başlayıb. Qadın sahibkarlar yeni iş yerləri açır, innovativ məhsul və xidmətlər təqdim edir və yerli iqtisadiyyata əlavə dəyər qatırlar. Bu, onların sosial mövqelərinin güclənməsi, qərarvermə proseslərində iştirakının artması və gender bərabərliyinin təşviqi kimi nəticələrə gətirib çıxarır.
Eyni zamanda qadın sahibkarlığının artması ailə strukturlarında, icma həyatında və ümumi iqtisadi inkişafda mühüm dəyişikliklər yaradır. Azərbaycanda dövlət proqramları, mikro-maliyyə təşəbbüsləri və təlim layihələri qadınların sahibkarlıq sahəsinə çıxışını dəstəkləyir. Lakin bu sahədə hələ də bir sıra çətinliklər, o cümlədən maliyyə resurslarının məhdudluğu, gender stereotipləri və təcrübə çatışmazlığı mövcuddur.
Qadın sahibkarlığının iqtisadi təsirləri
Qadınların biznes sahəsində fəallığı bir neçə əsas istiqamətdə iqtisadi fayda gətirir:
İqtisadi müstəqillik: Qadınlar öz gəlirlərini idarə etməklə şəxsi və ailə büdcəsinə təsir göstərir. Bu, onların müstəqil qərarlar verməsi və sosial mövqeyini gücləndirməsi üçün vacibdir.
İş yerlərinin yaradılması: Qadın sahibkarlar həm özlərinə, həm də başqalarına iş imkanları yaradır. Bu, xüsusilə regionlarda və kiçik şəhərlərdə işsizlik probleminin azalmasına kömək edir.
Yerli iqtisadiyyata əlavə dəyər: Qadınlar yeni məhsul və xidmətlər təqdim etməklə bazarın müxtəlifliyini artırır, innovasiyalara təkan verir.
Məsələn, Azərbaycanda mikro və kiçik biznes sahəsində qadınların iştirakı son illərdə artıb. Dövlətin dəstəyi ilə fəaliyyət göstərən qadın sahibkarlar ticarət, xidmət və kənd təsərrüfatı sektorlarında aktivlik göstərirlər.
Sosial dəyişikliklər
Qadın sahibkarlığının artması təkcə iqtisadi göstəricilərə deyil, həm də sosial həyatın keyfiyyətinə təsir edir:
Gender stereotiplərinin azalması: Qadınlar biznesdə uğur qazandıqca, cəmiyyətdə qadınların roluna dair ənənəvi baxışlar dəyişir.
Ailə və icma həyatına təsir: Qadın sahibkarların maliyyə müstəqilliyi ailədə qərarvermə prosesinə və uşaqların təhsilinə müsbət təsir göstərir.
Motivasiya və nümunə rolu: Uğurlu qadın sahibkarlar digər qadınlar və gənc qızlar üçün rol modeli olur, onların peşə seçimi və iş həyatına marağını artırır.
Çətinliklər və maneələr
Qadın sahibkarlığı ilə bağlı bir sıra çətinliklər də mövcuddur:
Maliyyə resurslarının məhdudluğu: Kredit və investisiya əldə etməkdə çətinlik, yüksək faiz dərəcələri.
Təlim və təcrübə çatışmazlığı: Biznes idarəçiliyi və marketinq sahəsində yetərli biliklərin olmaması.
Gender stereotipləri: Bəzi icmalarda qadınların biznesə çıxışı sosial qınaqla qarşılanır.
Əlçatanlıq məsələləri: Xüsusilə regionlarda biznes şəbəkələrinin və texnoloji imkanların məhdudluğu.
Dünya və Azərbaycan təcrübəsi
Dünya təcrübəsi: Skandinaviya ölkələrində qadın sahibkarlığı yüksək səviyyədə inkişaf edib, dövlət proqramları və qadın biznesinə yönəlmiş kreditlər geniş yayılıb. ABŞ və Avropada qadın sahibkarlar üçün mentorluq və inkubator mərkəzləri mövcuddur.
Azərbaycan təcrübəsi: Son illər Prezident və Dövlət proqramları çərçivəsində “Qadın Sahibkarlığının İnkişafı” təşəbbüsləri həyata keçirilir. Mikro kreditlər, təlim kursları və regional sahibkar klubları qadınların biznesə çıxışını artırır.
Təkliflər
Qadın sahibkarlığının inkişafı iqtisadi müstəqillik və sosial dəyişikliklər baxımından strateji əhəmiyyət kəsb edir.
Bunun üçün:
Maliyyə dəstəyi artırılmalıdır – qadın sahibkarlar üçün kredit və investisiya imkanları genişləndirilməlidir.
Təlim və mentorluq proqramları təşkil edilməlidir – biznes idarəçiliyi, marketinq və rəqəmsal bacarıqlar üzrə.
Regionlarda sahibkarlıq imkanları artırılmalıdır – infrastruktur və texnoloji resursların əlçatanlığı təmin edilməlidir.
Gender stereotiplərinə qarşı maarifləndirmə aparılmalıdır – ictimaiyyət və ailələr arasında qadınların rolunu dəstəkləyən təşəbbüslər gücləndirilməlidir.
Sosial şəbəkələr və biznes inkubatorları yaradılmalıdır – qadınların təcrübə paylaşımı və mentorluq imkanları genişləndirilməlidir.
Bütün bunlar qadın sahibkarlığını stimullaşdıraraq iş yerlərinin artmasına, iqtisadi inkişafın sürətlənməsinə və sosial ədalətin güclənməsinə xidmət edəcək.
Ayşən Vəli
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.jpg "Ramiz Mehtiyevin “Sağ Əli” MƏLUM OLDU! - ŞOK DETALLAR")
USD
EUR
GBP
RUB