Cəbrayıl rayonu sovet hakimiyyəti dövründə 1930-cu ildə rayon kimi formalaşdırılmışdır. Qubadlı, Zəngilan, Füzuli rayonları ilə əhatələnib, ərazisi 1050 kvadrat kilometrdir. İşğaldan əvvəl əhali sayı 52 min vətəndaşımız burada yaşamış, hazırda isə əhalinin sayı rayonda 81 min 600 nəfərdir. Cəbrayıl rayonu 92 kənddən, 4 qəsəbədən, 1 şəhərdən – ümumilikdə 97 yaşayış məntəqəsindən ibarətdir. Cəbrayıl rayonu kənd təsərrüfatı təyinatlı olduğuna görə relyef etibarilə üç hissədən ibartədir: dağlıq (əsasən), dağətəyi (qismən) və Arazboyu ərazilərdən ibarətdir. Rayonun ən çox yayılmış məşğulliyyət növləri üzümçülük və heyvandarlıqdır. 11 iqlim tipindən 9-u rayonda olduğuna görə, əhali bütün kənd təsərrüfatı sahələrilə məşğul olma imkan vardır. Cəbrayılda xalçaçılıq sənəti də geniş yayılmışdı və yenidən bərpa edilməsi istiqamətlərində işlər aparılır. Cəbrayılda iki Xudafərin körpüsü var. Tarixi mənbələrdə göstərilən 11 aşırımlı Xudafərin körpüsü XII əsrə və 15 aşırımlı isə XV əsrə təsadüf edir. Digər versiyada körpülərin eramızdan əvvəl inşa edildiyi göstərilir. Ən önəmlisi körpülər rayonla birlikdə azadlığa qovuşub. Vaxtilə Xudafərin körpüsü “Böyük İpək Yolu”nun əsas marşrut istiqamətlərindən biri olub.
Biz Müzəffər Ali Baş Komandanımıza, şanlı Ordumuza çox təşəkkür edirik ki, 28 ildən sonra bizə yenidən bu torpaqlara qayıtmaq imkanını nəsib etdilər. Artıq 2 ildir ki, layihələndirmə və yenidən qurma işləri aparılır. İnşallah tezliklə, Cəbrayıl sakinləri yurdlarına qayıdacaq, quruculuq işlərilə məşğul olacaq və rayonu abad edəcəklər. Ən böyük fərəh hissi Cəbrayılların artıq 2-ci ildir ki, məcburi köçkün deyillər. İnanıram ki, cəbrayıllılar hamısı, uşaqlı-böyüklü rayona qayıdacağı günü səbirsizliklə gözləyir.
Cəbrayılın havası çox təmiz idi. Turistlər bura əsasən avqustda gəlirdilər, rayonu “Kiçik Soçi” adlandırırdılar. İşğaldan sonra Cəbrayıl-Zəngilan dəmiryol xəttinin inşası böyük əhəmiyyət daşıyır. Eyni zamanda, rayonlararası avtomobil yolunun qurulması diqqət mərkəzində olacaq. Cəbrayılın turizm baxımından potensialı genişdir. Cəbrayıl həm aran, həm dağətəyi, həm də dağlıq əraziləri əhatə etdiyindən turizmin inkişafı üçün geniş imkanları var. Həmçinin, kənd təsərrüfatının inkişafı baxımından rayonun imkanları genişdir. Bölgə sovet dövrü
Cəbrayıl şəhəri tamamilə dağıdılıb və bu səbəbdən Cəbrayılın yeni Baş planı hazırlanmaqdadır. Müasir standartlara cavab verən baş plan tamamilə müasir Cəbrayılın qurulmasının təmin edəcək.
Yeni Azərbaycan Partiyası Nəsimi rayon təşkilatının sədr müavini