Bu günlər Avropa Birliyində ortaq bir Avropa ordusunun yaradılmasından danışırlar, lakin mütəxəssislər bunun bir çox zəif cəhətlərinin olacağını və ən böyük problemin isə siyasət olduğunu söyləyirlər. Qeyd edək ki, ortaq bir Avropa ordusunun yaratmağın hər şeydən əvvəl ruslara qarşı hesablandığı da şübhə doğurmur
Məhz bunları nəzərə alan “The National Interest” nəşri xəbərdarlıq olaraq yazır ki, Rusiya kimi böyük bir yüksək texnologiyalı rəqiblə mübarizə aparmaq üçün xüsusi sistemlər - hava örtüyü, hava nəqliyyatı, elektron avadanlıqlar, kəşfiyyat və daha çox tərəfindən dəstəklənən bölmə və briqadalara ehtiyacınız olacaq.
Bu arada “Charles de Gaulle” də bununla bağlı maraqlı bir sualını verib: “246 fərqli pendir növü olan bir ölkəni necə idarə edə bilərsən?” Yəni bunu belə də demək olardı ki, 24 rəsmi dili olan 28 ölkənin bir ordusuna hansı dildə və necə komandanlıq ediləcək?
Gərək ki, yadınızda olar, bir vaxtlar Fransa prezidenti Emmanuel Makronun yaradılacaq Avropa ordusunun ABŞ-a güvənmədən Avropanı Rusiyadan müdafiə etməsinə çağrışı böyük səs -küyə səbəb olmuşdu.
Təbii ki, Avropa ordusu ilə bağlı deyilənlər hələ ki, layihə olsa da, amma yaradılacağı təqdirdə belə potensial ümumi Avropa ordusunun bir çox zəif cəhətləri olacaq, amma burada ən böyük problem, dediyimiz kimi, siyasətdir.
Əvvəla qeyd edək ki, Avropa Birliyi daha çox iqtisadi blokdur, yəni Brexit və populist hərəkatlar qitə inteqrasiyasına yaxşı heç nə vəd etmir. Məsələn, Britaniya rəsmiləri bu gün artıq Avropa Birliyinin ordu qurmaq fikrini NATO-nu sarsıtmaq və təkrarlamaq kimi rədd ediblər.
...Yaxşı, təsəvvür edək ki, Avropa ordusu yaradıldı, bəs bu ordunu savaşa göndərmək qərarını kim verəcək? Avropa Birliyindən danışırıqsa, yeni bir ölkəni bloka qəbul etmək üçün indiki kimi bütün Avropa Birliyi ölkələrinin yekdil qərarına ehtiyac olacaqmı? Və yaxud, Norveç və Yunanıstan nəyə görə mübarizə aparmağa dəyər olduğuna dair fərqli fikirlər səsləndirir?
Təbii ki, Avropa Birliyi dövlət xidməti kimi siyasi olmayan bir qurumdursa, seçilməmiş bürokratların müharibə və barış haqqında qərar verməsi ilə bağlı şikayətlər olacaq. Bundan əlavə Avropa ordusu əsasən Fransa və Almaniya qoşunlarından ibarət olacaqsa, onda bu nə qədər avropalıdır?
Qeyd edək ki, bu gün milli qürur və tarix Avropa ölkələrini öz ordularını qorumağa məcbur edir, bu da ümumavropa ordusu üçün daha az resurs buraxır. Resurslar baxımından, 29 NATO üzvündən yalnız 4-ü müdafiə üçün ÜDM-in 2 faizini xərcləmə həddinə çatdığını nəzərə alsaq, ümumi Avropa qüvvələri daha yaxşı maliyyələşdiriləcəkmi? Bundan əlavə, bu gün Avropa ölkələrinin mövcud silahlı qüvvələrini qorumaq üçün kifayət qədər problemləri var, məsələn, qabaqcıl Alman Tayfun döyüşçülərinin əksəriyyəti hazırda yararsız vəziyyətdədir.
Maraqlıdır ki, avropalıların hərbi problemlərini siyasi çətinliklər qədər mürəkkəb olmadığını yazan rus saytları, bəlkə də elə istehza ilə “...çox şey Avropa qüvvələrinin nəyə sərf olunacağından asılı olacaq”-deyə bildirirlər. Onların təəbirincə, “...Birləşmiş güc olaraq Avropa nəhəngdir - vahid Avropa Birliyi iqtisadiyyatı dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatıdır, lakin siyasi inteqrasiya olmadan Avropa iqtisadi gücünə bərabər hərbi gücdən istifadə edə bilməz. Bir gün Avropa ordusu 246 növ pendirin fondu kimi formalaşa bilər. Ancaq hazırda Avropa fərdi yeməklərdən ibarət bir bufetdir”. Bunu da ruslar, dəqiqi desək rus saytları yazır.
Ağasəf Babayev