Beləliklə, bu yaxınlarda ölkəsinin milli kəşfiyyat aparatı əməkdaşları ilə görüşən ABŞ prezidenti Cozef Bayden çıxışının əhəmiyyətli bir hissəsini Rusiya və Çinin onun ölkəsi üçün yaratdığı problemlərə həsr edib. Maraqlıdır ki, ABŞ prezidenti, Moskva və Pekini gələcəkdə ölkəsi üçün “ölümcül rəqiblər” adlandırıb.
Bundan əlavə, Vladimir Putini “nüvə silahı və neft quyularından” başqa heç nəyi olmayan bir iqtisadiyyat üstündə oturan lider olduğunu deyən Bayden, Çin rəhbəri Si Cinpini isə dünyanın ən güclü hərbi və iqtisadi gücünə çevirmək üçün səy göstərən biri kimi təqdim edib.
Qeyd edək ki, Amerika prezidenti yaxın gələcəkdə ABŞ-ın milli təhlükəsizliyi üçün əsas problemin Moskvadan fərqli olaraq, Pekinlə rəqabət olacağını da etiraf edib.
Maraqlıdır, niyə Bayden ABŞ hakimiyyəti ritorikasını məhz Çinə doğru yönəldib?
Bu barədə danışan San-Fransiskolu rus jurnalist və politoloq Kseniya Kirillovaya görə, Çin, bu gün, doğrudan da, obyektiv olaraq ABŞ -ın əsas rəqibi kimi çıxış edir. Bundan əlavə, etiraf etməliyik ki, hazırda Rusiyada Pekinin indiki gücü yoxdur. Çin, həqiqətən, bu gün inkişaf etmiş bir iqtisadiyyata malikdir ki, təbii olaraq, bu da ABŞ-ı narahat etməyə bilməz.
Etiraf edilməlidir ki, Amerikanın Çinin inkişafı ilə bağlı narahatçılığı hazırkı prezident Baydendən əvvəl Donald Tramp tərəfindən də qaldırılmışdı.
Çinin güclənməsi, habelə ABŞ -ın bundan necə asılı olması, çinlilərin Amerika texnologiyasına nə qədər daxil olması ilə bağlı həyəcan təbilini əvvəlki ABŞ rəhbəri də bəyan etmişdi.
Qeyd edək ki, Baydenin Rusiyaya qarşı bugünkü siyasəti birmənalı deyil. Hazırkı Amerika prezidenti başa düşür ki, Moskva onun ölkəsi üçün Pekin kimi ciddi rəqib deyil. Buna baxmayaraq, Rusiya-Çin “yaxınlığından” elə də xoşlanmayan ABŞ rəhbərliyi bu iki ölkənin müttəfiq olmasının qarşısını almaqdan məmnun qala biləcəyini də gizlətmir.
Başqa bir maraqlı nüans. Belə ki, hazırda Bayden iki cəbhədə - Rusiya və Çinə qarşı mübarizə aparmaq istəmir, lakin buna baxmayaraq, dediyimiz kimi, o bu iki dövlətin daha da yaxınlaşmasını da istəmir. Bir tərəfdən, o Kremllə razılığa gəlməlidir ki, bu razılaşmaq da ona bir qədər güzəştə getmək deməkdir. Digər tərəfdən, Bayden, vahid anti-Çin koalisiyası yaratmaq və Trampın məhv etdiyi Atlantik həmrəyliyini bərpa etmək üçün Avropa ilə razılaşma əldə etmək vəzifəsinə malikdir. Bunun üçün isə Rusiya ilə sıx iqtisadi əlaqələri olan Avropaya bəzi güzəştlər etmək lazımdır.
Məsələ bundadır ki, Amerika prezidenti “kök və çubuq” üsulundan istifadə edərək Moskva ilə münasibətlərin ciddi şəkildə pisləşməsinin qarşısını almağa çalışır. Xatırladaq ki, vəziyyət bankları aşmaq təhlükəsi ilə üzləşəndə o Putinlə görüşməli oldu.
...Daha bir nüans: Bütün bunlara baxmayaraq, bu gün Amerika administrasiyasının Çinə qarşı siyasətinin, sadəcə, “düşmən” siyasəti olduğu təəssüratı yaranmamalıdır. Qeyd edilməlidir ki, bir müddət bundan əvvəl ABŞ prezidenti Cin həmkarı ilə də görüş keçirib və hətta Bayden Si ilə görüşdən sonra qarşılıqlı hörmət ruhunda bir bəyanat da verib.
Amma bütün deyilənlərə baxmayaraq, görünən reallıq budur ki, hazırda Bayden ABŞ-Çin qarşıdurmalarını qızışdırmaq istəmir, əksinə, bunu indiki səviyyədə dondurmağa üstünlük verir.
Ağasəf Babayev