Buzlaqlar sürətlə əriyir ARAŞDIRMA

29 Aprel 2021 13:32 (UTC+04:00)

Peyk görüntüləri buzun hər zamankından daha sürətlə əriməsini göstərib.

SİA-nın xarici mətbuata istinadən verdiyi məlumata görə, peyk ölçmələri dünyadakı dağ buzlaqlarının daha sürətlə əridiyini göstərir və cari il 15 il əvvələ nisbətən 31% daha çox qar və buz itkiyə uğrayıb.

“Nature” jurnalında yayımlanan bir araşdırmaya görə, elm adamları 20 illik peyk məlumatlarını istifadə edərək, 2015-ci ildən bəri dünyanın 220.000 dağ buzlaqının 328 milyard tondan (298 milyard ton) buz və qar itirdiyini hesablayıblar. Bu, İsveçrəni hər il təxminən 7,2 metr suyun altına salmaq üçün kifayətdir.

2015-ci ildən 2019-cu ilə qədər olan illik ərimə nisbəti 2000-2004-cü illərdəkindən 78 milyard ton çoxdur.

Buzlaqlar sürətlə əriyir. İtmiş suyun həcmindən başqa, buzlaqlarda qlobal seyrəlmə dərəcələri son 20 ildə iki dəfə artmışdır. Dünyadakı buz itkisinin yarısı ABŞ və Kanadada baş verir. Alyaskadakı ərimə nisbətlərinin planetdəki ən yüksək göstəricilərdən biri olduğu məlum oldu. Məsələn, Kolumbiya buzlağının ildə təxminən 35 metr geri çəkildiyi məlum oldu. Araşdırmaya görə, İslandiyada və Skandinaviyada artan yağışların bəslədiyi bir neçə istisna olmaqla, əvvəllər Tibetdə sabit olan buzlaqlar da daxil olmaqla, dünyanın demək olar ki, bütün buzlaqları əriyir. Bundan əlavə, dünyada ərimə tempi sürətlənir.

Bu isə qlobal temperatur artımını əks etdirir. Araşdırmaya rəhbərlik edən buzlaq mütəxəssisi Romain Hugonnet bildirib: "Bunun kömür, neft və qazın yanmasından qaynaqlanır. Bəzi kiçik buzlaqlar tamamilə məhv olur".

R.Hugonnet iki il əvvəl, İslandiyadakı elm adamları, fəallar və dövlət məmurları ilə bu mövzuda məlumatları artırmaq üçün “kiçik bir buzlaq əriməsi” adlı tədbir təşkil ediblər.