"Həmrəyli̇k Günü milli kimliyi qlobal siyasi təsir resursuna çevirən simvolik alətdir" - ŞƏRH EDİLDİ

"Dövlət–diaspora münasibətləri kontekstində Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü kimi simvolik siyasi tarixlər yalnız emosional və mədəni birlik aktı deyil, eyni zamanda milli kimliyin institusionallaşması və transmillətçi siyasi təsirin formalaşdırılması baxımından mühüm strateji alət kimi çıxış edir". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında politoloq Tofiq Abbasov deyib.

Onun sözlərinə görə, bu cür simvolik günlər dövlətin milli kimliyi yalnız ölkə sərhədləri daxilində deyil, qlobal miqyasda strukturlaşdırmaq və davamlı hala gətirmək cəhdinin tərkib hissəsidir: "Milli kimliyin institusionallaşması baxımından Həmrəyli̇k Günü vahid tarixi yaddaşın və kollektiv identikliyin möhkəmləndirilməsinə xidmət edir. Dövlət bu gün vasitəsilə “vahid siyasi millət” anlayışını diaspor müstəvisinə daşıyır və milli mənsubiyyəti hüquqi və coğrafi sərhədlərdən kənarda da legitim siyasi kateqoriyaya çevirir. Bu proses milli kimliyin spontan emosional bağlılıqdan çıxaraq institusional dəyərlər, rəmzlər və dövlət narrativləri üzərindən davamlı şəkildə yenidən istehsal olunmasına imkan yaradır. Transmillətçi siyasi təsir imkanları baxımından isə Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü diasporun mobilizasiyası üçün ideoloji çərçivə yaradır. Müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində diaspora artıq yalnız mədəni icma deyil, lobbiçilik, ictimai diplomatiya və informasiya mübarizəsində aktiv aktora çevrilib. Bu simvolik tarix diaspor üzvlərinin siyasi davranışlarını koordinasiya etmək, onların fəaliyyətini milli maraqlar ətrafında legitimləşdirmək və dövlətlə diaspor arasında normativ bağlılıq yaratmaq funksiyasını daşıyır. Nəticədə diaspora şəbəkələri Azərbaycanın maraqlarını yaşadıqları ölkələrin siyasi və ictimai mühitində daha sistemli şəkildə təmsil edə bilir.

Xarici siyasət narrativinin gücləndirilməsi baxımından bu cür simvolik günlər “yumşaq güc” elementinin mühüm hissəsidir. Azərbaycan dövləti Həmrəylik Günü vasitəsilə özünü yalnız regional aktor kimi deyil, qlobal miqyasda milli həmrəyliyə malik, diasporla sıx bağlı və tarixi yaddaşını qoruyan dövlət kimi təqdim edir. Bu narrativ beynəlxalq auditoriyalarda ölkənin legitimlik diskursunu gücləndirir, xüsusilə münaqişə, ərazi bütövlüyü və milli maraqlarla bağlı mövqelərin izahında əlavə kommunikativ üstünlük yaradır. Bu cür simvolik tarixlər yalnız keçmişi xatırlatmaq funksiyası daşımır, həm də gələcəyə yönəlik siyasi davranış modelləri formalaşdırır. Dövlət–diaspora münasibətlərində emosional bağlılıq institusional mexanizmlərlə tamamlandıqda, milli kimlik daha dayanıqlı və təsirli siyasi resursa çevrilir. Bu isə Azərbaycanın beynəlxalq müstəvidə təsir imkanlarını genişləndirən mühüm strateji faktordur. Beləliklə, Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü dövlətin milli kimliyi qlobal miqyasda idarə etmə, diasporu transmillətçi siyasi aktora çevirmə və xarici siyasət narrativini gücləndirmə strategiyasının simvolik, lakin real siyasi məzmun daşıyan elementidir".