İnfluenser jurnalistikanın yüksəlişi və ənənəvi medianın transformasiyası - ARAŞDIRMA

22 Dekabr 2025 16:33 (UTC+04:00)

İnfluenser jurnalistikanın son illərdə ənənəvi jurnalistikanı müəyyən mənada üstələməsi müasir informasiya cəmiyyətində baş verən dərin sosial, texnoloji və kommunikativ dəyişikliklərin nəticəsidir.

SİA mövzu ilə bağlı araşdırma edib:

İnformasiyanın istehlak forması və auditoriyanın gözləntiləri dəyişdikcə, jurnalistikanın təqdimat üsulları da bu reallıqlara uyğunlaşmağa məcbur olmuşdur. Məhz bu kontekstdə influenser jurnalistika daha çevik, daha yaxın və daha təsirli kommunikasiya modeli kimi ön plana çıxmışdır.

Müasir dövrdə auditoriya informasiyanı əsasən sürətli, qısa və vizual formada qəbul etməyə üstünlük verir. Sosial şəbəkələr vasitəsilə yayılan məzmunlar ənənəvi qəzet yazıları və uzun televiziya reportajları ilə müqayisədə daha tez diqqət çəkir və daha geniş auditoriyaya çatır. İnsanların mobil cihazlardan intensiv istifadəsi informasiya istehlakını əsasən rəqəmsal platformalara yönəltmiş, bu isə influenser jurnalistikanın geniş yayılmasına əlverişli zəmin yaratmışdır.

Digər mühüm amil sosial media platformalarının alqoritmik mexanizmləridir. Bu platformalar daha çox reaksiyalar yaradan, emosional və interaktiv məzmunu önə çıxarır. İnfluenser jurnalistlər isə məhz bu tələblərə uyğun kontent istehsal edərək auditoriya ilə birbaşa əlaqə qurur və gündəmi operativ şəkildə təqdim edirlər. Ənənəvi media isə çox zaman institusional çərçivələr və redaksiya qaydaları səbəbindən bu sürətə uyğunlaşmaqda çətinlik çəkir.

İnfluenser jurnalistikanın üstünlüyünü şərtləndirən əsas məqamlardan biri də inandırıcılıq faktorudur. İnfluenserlər auditoriya ilə şəxsi münasibət qurur, onların gündəlik həyatının bir parçasına çevrilir və bu da izləyicilərdə daha yüksək etimad yaradır. İnsanlar artıq yalnız rəsmi informasiya mənbələrinə deyil, özlərinə yaxın hesab etdikləri şəxslərin fikirlərinə daha çox diqqət yetirirlər. Bu tendensiya ənənəvi medianın obyektiv, lakin emosional baxımdan məsafəli mövqeyini nisbətən zəiflətmişdir.

Bundan əlavə, influenser jurnalistika real vaxt rejimində məlumat yaymaq imkanına malikdir. Hadisələr baş verən anda canlı yayımlar, qısa paylaşımlar və operativ şərhlər vasitəsilə ictimaiyyətə çatdırılır. Bu çeviklik informasiyanın gecikmədən yayılmasını təmin edir və auditoriyanın gündəmi sosial mediadan izləməsinə səbəb olur.

İqtisadi amillər də bu prosesdə mühüm rol oynayır. İnfluenser jurnalistika sponsorlu məzmun, reklam və fərdi brend üzərindən gəlir əldə etmə imkanları ilə daha çevik iqtisadi model təqdim edir. Ənənəvi media isə maliyyə baxımından daha çox institusional asılılıq içərisində fəaliyyət göstərir ki, bu da onun manevr imkanlarını məhdudlaşdırır.
İnfluenser jurnalistikanın ənənəvi jurnalistikanı üstələməsi təsadüfi deyil, dövrün tələblərindən irəli gələn obyektiv bir prosesdir. Auditoriya davranışının dəyişməsi, rəqəmsal texnologiyaların inkişafı, sürət, interaktivlik və şəxsi etimad faktoru bu transformasiyanın əsas səbəbləridir. Bununla belə, ənənəvi jurnalistika hələ də analitik dərinlik, fakt yoxlaması və peşəkar etika baxımından öz əhəmiyyətini qoruyur və gələcəkdə bu iki modelin paralel və qarşılıqlı təsir şəklində inkişaf edəcəyi gözlənilir.