...Çikaqodakı Təbiət Tarixi Sahə Muzeyinin alimləri 5000 ildən çox əvvəl yuva qazan arıların gəmiricilərin və tənbəllərin sümüklərindən hazır yuva "evləri" kimi istifadə etdiklərini aşkar ediblər.
Qeyri-adi tapıntılar Karib dənizindəki, indiki Dominikan Respublikası və Haiti ərazisində yerləşən Hispaniola adasındakı bir mağarada aşkar edilib.
SİA-nın məlumatına görə, tədqiqat Royal Society Open Science (RSOS) jurnalında dərc edilib.
Alimlərin sözlərinə görə, arılar sümüklərlə adi dərinliyində yuva qazarkən qarşılaşıblar.
Yeni material qazmaq əvəzinə, yuva qurmaq üçün ideal ölçüdə olan mövcud boşluqlara - dişlərə və fəqərələrə - yerləşiblər. Sümüklərin əksəriyyəti dələ və qunduzun qarışığına bənzəyən köklü gəmiricilərə - məxsus idi, lakin bəzi tapıntılar nəsli kəsilmiş tənbəllərin qalıqları olduğu ortaya çıxdı.
Bu, arı yuvalarının təbii boşluqların içərisində fosilləşmiş sümüklərdə aşkar edilməsinin ilk məlum nümunəsidir və arıların mağarada yuva qurmasının yalnız ikinci nümunəsidir.
Əvvəllər elm adamları bu cür arıların öz sümüklərini gəmirə bildiklərini sənədləşdirmişdilər, lakin yeni tədqiqat göstərir ki, onlar mövcud fosil boşluqlarından asanlıqla istifadə ediblər.
Tədqiqatçılar sümüklərin mağaraya nəsli kəsilmiş anbar bayquşları (Tyto ostologa) tərəfindən qoyulduğuna inanırlar. Bu bayquşlar ya sümükləri bütöv gətirib, ovunu yeyərkən sümükləri atıblar, ya da sümük qalıqları olan dənəciklər qoyublar.
Zamanla sümük yığınları suyun mağaraya gətirdiyi çöküntü ilə örtülüb və nəsillər sonra onlar adətən açıq havada yuva quran arılar tərəfindən istifadə edilib.
Bir diş boşluğunda elm adamları altı yuva aşkar ediblər ki, bu da müxtəlif nəsil arılar tərəfindən eyni ərazidən dəfələrlə istifadə edildiyini göstərir.
Toplanan materiallar hələ ətraflı öyrənilməyib; komanda tapıntıların təhlilinə əsasən yeni məqalələr dərc etməyi planlaşdırır.
Müəlliflər mağaranın seçilməsinin məcburi olduğunu irəli sürürlər: ətrafdakı mənzərə kəskin əhəngdaşı olan karstdır və qazmaq üçün demək olar ki, tamamilə torpaqdan məhrumdur.
Əli Babayev