...Arxeoloqlar qırx ildən çox davam edən axtarışlardan sonra nəhayət ki, Şərqi Likiyanın ən məşhur qədim şəhərlərindən biri olan Limirada uzun müddətdir itkin düşmüş Zevs məbədini kəşf etdilər.
Tədqiqatçıların 1982-ci ildən bəri mövcudluğu haqqında yazılardan məlumat əldə etdiyi məbəd təxminən yarım əsr arxeoloji sirr olaraq qaldı.
SİA xəbər verir ki, Arkeo News-a görə, yeni kəşf müasir Likiya arxeologiyasında ən vacib irəliləyişlərdən birini qeyd edir və şəhərin müqəddəs topoqrafiyasına yeni bir perspektiv təqdim edir.
Limyra, Finikedən 9 kilometr şimal-şərqdə, Türkiyədəki Tocak dağının ətəyində, əsrlər boyu şəhəri bəsləyən çoxsaylı bulaqların arasında yerləşir.
Müxtəlif dövrlərdə Likiyanın siyasi mərkəzi, daha sonra isə Bizansın yepiskopal paytaxtı kimi xidmət etmişdir.
Şəhər qaya üzərində oyulmuş məzarları, monumental istehkamları və Perikl Heronu, Ptolemey Məbədi və Roma Hamamları da daxil olmaqla mühüm tikililəri ilə tanınır. Lakin əsas element - Zevsin əsas məbədi - bu kompleksdə çoxdan yox idi.
Bu mövsüm Avstriya Arxeologiya İnstitutu və Hitit Universitetinin dosenti Kudret Sezginin rəhbərlik etdiyi birgə qrup tərəfindən aparılan qazıntılar yaşayış məntəqəsinin qərb hissəsinə yönəlmişdi.
Məhz orada arxeoloqlar məbədin şərq fasadını - təxminən 15 metr enində monumental girişi kəşf etdilər.
Aşkar edilmiş anta divarları, strukturun əsas şəhər oxu boyunca yerləşən əhəmiyyətli bir ziyarətgah olduğunu təsdiqlədi.
Klassik məbədin birbaşa üzərində tikilmiş Bizans müdafiə divarının kəşfi də eyni dərəcədə təsirli oldu.
Müqəddəs yer (cella) qismən özəl portağal bağının altında basdırılmışdı və tədqiqatçılar onun daxili strukturlarının xüsusilə yaxşı qorunub saxlanılacağını gözləyirlər.
Məbədin ətrafındakı keramika tapıntıları göstərir ki, bu ərazidə insan fəaliyyətinin ən azı 5000 il əvvəl başladığı və Limiranın erkən tarixi haqqında anlayışımızı əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirdiyi bildirilir.
Yeni məlumatlar bizi şəhərin struktur konsepsiyasını yenidən nəzərdən keçirməyə məcbur edir: sözdə "propylaea" - qapı quruluşu - əvvəllər düşünüldüyü kimi, Roma küçəsinə qapı deyil, Zevsin ziyarətgahına təntənəli giriş idi.
Ellinist istehkamlar kimi qəbul edilən bəzi divarlar əslində bir məbəd kompleksinin hasarı olduğu ortaya çıxdı. Klassik və Roma dövrlərinə aid çoxsaylı kitabələr və sikkələr bunu sübut edir.
Məbədin kəşfi şəhərin mənəvi kimliyinin itirilmiş bir hissəsini bərpa etdi və Türkiyənin arxeoloji mənzərələrini qorumağa yönəlmiş "Gələcək üçün irs" layihəsi üçün mühüm bir hadisəyə çevrildi.
43 illik qaranlıqdan sonra Limiranın əsas ziyarətgahı bir daha tədqiqatçıların qarşısına çıxdı - yerin, qayaların və sitrus ağaclarının köklərinin altında gizlənmiş, lakin yaddaşlardan silinməmişdi.
Nazlı Almuradova