...Dünya rekordu qıran tunellər yalnız nəqliyyat və ya su yolları deyil, həm də əsl mühəndislik şah əsərləridir. Onlar dağları, çayları və dərin yeraltını kəsərək bəşəriyyətin coğrafi maneələri dəf etmək qabiliyyətini nümayiş etdirirlər.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə Interesting Engineering yazır.
1. Delaver Su Kəməri, ABŞ – 137 km.
Nyu-York şəhərinin su təchizatının təxminən 50 faizini təmin edir və gündəlik 3,79 milyon kubmetr su daşıyır. 16 il ərzində (1937–1953) tikilmiş bu tunel hazırda şəhərin tarixində ən böyük təmirdən keçir.
2. Pyayanne Tuneli, Finlandiya – 120 km.
Helsinki bölgəsində bir milyondan çox insanı su ilə təmin edir. Tikinti on il (1972–1982) bərk qaya vasitəsilə davam etmişdir.
3. Suzhou Metro Xətti 3-11, Çin – 86,5 km.
Dünyanın ən uzun şəhər tunellərindən biridir. Tikinti 4,5 il çəkdi və 4,2 milyard dollara başa gəldi.
4. Daxuofan Su Tuneli, Çin – 85,3 km.
Çinin şimal-şərqindəki yeddi şəhəri su ilə təmin edir. 2,5 ilə 750 milyon dollara tikilib.
5. Portağal Balıq Çayı Tuneli, Cənubi Afrika – 82,8 km. Doqquz illik tikinti (1966–1975) çərçivəsində tunel çaylardan ölkənin cənub bölgələrinə su daşıyır.
6. Bolmen Su Tuneli, İsveç – 82 km.
Tikinti on il davam etdi və ölkənin cənubunu çox vacib su ilə təmin etdi.
7. İstanbul Metrosu M11, Türkiyə – 69 km.
Şəhər mərkəzini yeni beynəlxalq hava limanı ilə birləşdirir və 1,1 milyard dollara başa gəldi.
8. Çendu Metrosu 6-cı Xətti, Çin – 69 km.
Müasir tunel qazma maşınları və avtomatlaşdırılmış tikinti nəzarəti istifadə olunur.
9. Neelum-Jhelum Su Elektrik Tuneli, Pakistan – 68 km.
Tikinti on ildən çox davam etdi və 1,52 milyard dollara başa gəldi.
10. Şərqi Kanalizasiya Tuneli, Mexiko – 62,5 km.
Meksikada ən böyük çirkab sularının utilizasiya layihəsi. Tikinti 11 il davam etdi və 1,7 milyard dollara başa gəldi.
Bu tunellər mühəndislik və yüksək texnologiyanın gücünü nümayiş etdirir, dünyada milyonlarla insan üçün nəqliyyat, su təchizatı və daşqınlardan qorunma təmin edir.
Nazlı Almuradova