“Bu görüş müharibənin sonu üçün real dönüş nöqtəsi kimi görünmür” - POLİTOLOQ

4 Dekabr 2025 12:34 (UTC+04:00)

"ABŞ nümayəndələrinin Moskvada keçirdiyi kritik görüş əslində regionda geosiyasi vəziyyətin kəskinləşdiyi bir zamanda baş tutur və bu danışıqların mahiyyəti həm Rusiya-Qərb münasibətlərinin gələcəyini, həm də müharibənin sonlanması ehtimalını müəyyən etmək baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Bu cür görüşlər adətən yalnız diplomatik jest deyil, strateji mesajlaşma və qarşılıqlı “yoxlama” xarakteri daşıyır". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında beynəlxalq ekspert Anar Əliyev deyib.

Onun sözlərinə görə, ABŞ və Rusiya artıq birbaşa qarşıdurmanın sərhədlərinə yaxınlaşan vəziyyətdə öz maraqlarını yenidən dəyərləndirməyə məcburdurlar: "Moskvanın əsas tələbləri təhlükəsizlik təminatları, sanksiyaların müəyyən yumşaldılması və Ukrayna istiqamətində Qərbin hərbi dəstəyinin məhdudlaşdırılması kimi məsələlər ətrafında cəmlənir. Rusiya üçün vacib olan amil müharibədə strateji üstünlüyünü qorumaqla yanaşı, iqtisadi və hərbi resursların tükənməsinin qarşısını almaqdır. ABŞ tərəfinin mövqeyi isə fərqlidir. Vaşinqton münaqişənin tam qələbə ilə deyil, idarəolunan və nəzarət edilə bilən mərhələyə keçməsində maraqlıdır. ABŞ üçün vacib olan Rusiya ilə birbaşa toqquşmadan yayınmaq, eyni zamanda Ukraynanı müstəqillik və təhlükəsizlik baxımından tam tərk etməməkdir. ABŞ-ın əsas tələbi Rusiyanın regional ekspansiya imkanlarının məhdudlaşdırılması və münaqişənin daha geniş coğrafiyaya yayılmasının qarşısının alınmasıdır. Bu isə Moskvanın istədiyi şərtlərlə tam üst-üstə düşmür.

Danışıqların müharibənin sonunu gətirib-gətirməyəcəyi məsələsinə gəlincə, burada bir neçə kritik faktor mövcuddur. Hazırda tərəflərin tələbləri arasında ciddi uyğunsuzluq var və kompromisə gəlmək üçün həm Moskva, həm də Vaşinqton müəyyən strateji güzəştlərə hazır olmalıdır. Lakin mövcud reallıq göstərir ki, hər iki tərəf müharibəni hələ də öz maraqlarını diktə etmək üçün bir alət kimi istifadə edir. Heç bir tərəf tam uduzan mövqeyində görünmək istəmir. Başqa bir mühüm məsələ odur ki, müharibənin son taleyi təkcə ABŞ–Rusiya dialoqu ilə həll olunmur. Burada Avropa İttifaqının maraqları, Çin faktoru və Ukraynanın öz mövqeyi də ciddi rol oynayır. Ukrayna müəyyən şərtlərə razı olmadığı halda hər hansı razılaşma real nəticə verməyə bilər.

ABŞ nümayəndələrinin Moskvadakı kritik görüşü müharibənin diplomatik həllinə gedən yolda mühüm addım sayıla bilər, lakin bunun dərhal münaqişənin sonunu gətirəcəyi real görünmür. Bu görüş daha çox tərəflərin mövqelərini “yoxlaması”, mümkün kompromis xəttlərini müəyyən etməsi və gələcək danışıqların konturlarının formalaşması kimi qiymətləndirilə bilər. Müharibənin sona çatması üçün isə hələ ciddi diplomatik irəliləyiş və qarşılıqlı güzəştlər tələb olunur".