...2025-ci ildə Rusiya müəssisələri 223-FZ Federal Qanunu çərçivəsində bağlanmış müqavilələr üzrə dövlət şirkətlərinin ödəniş etməməsində kəskin artımla üzləşiblər.
SİA-nın məlumatına görə, “Vedomosti” bunu Federal Antiinhisar Xidməti və KOB Korporasiyasının statistikasına istinadən xəbər verir.
2025-ci ilin əvvəlindən bəri dövlət satınalmaları üzrə ödəniş etməmə ilə bağlı 1173 inzibati iş başlanıb ki, bu da əvvəlki ilin (980) göstəricisindən 20 faiz çoxdur.
Kiçik müəssisələrdən dövlət şirkətlərinin ödəniş etməməsi ilə bağlı şikayətlərin sayı 2,5 dəfə artıb: keçən il 1,5 milyard rubl məbləğində 200 şikayət daxil olub, bu ilin birinci yarısında isə artıq 3,6 milyard rubl məbləğində 482 şikayət daxil olub.
Ticarət və Sənaye Palatasının vitse-prezidenti Yelena Dybova qeyd edir ki, 223-FZ Federal Qanunu (dövlət şirkətləri tərəfindən satınalmaları tənzimləyir) çərçivəsində müqavilələr üzrə ödəniş etməmə problemi həqiqətən də artır. O, dövlət qurumlarının çox vaxt sadəcə borclarını ödəyə bilmədiklərini vurğulayır: iqtisadiyyat yavaşlayır, mənfəət azalır və dövlət büdcələri federal xəzinədarlığın izi ilə tikişlərdə partlamağa başlayır.
...Ən böyük dövlət xammal şirkəti olan “Rosneft”-in mənfəəti ilin birinci yarısında üç dəfə azalıb.
...“Qazprom” ilk doqquz ay ərzində əsas qaz biznesində 170 milyard rubl xalis zərərlə üzləşib.
...“Rusiya Dəmir Yolları” beş ildən sonra ilk dəfə zərərsiz hala düşüb və bu da şirkətin tikinti və satınalma xərclərini 40 faiz azaltmasına səbəb olub.
Maliyyə çətinlikləri səbəbindən ölkənin ən böyük tank istehsalçısı olan “Uralvaqonzavod” kütləvi ixtisarlara başlayıb.
...“Sberbank” işçilərinin təxminən 20 faizini ixtisar etmək qərarına gəlib.
“Delovaya Rossiya”nın sədr müavini Anton Danilov təsdiqləyir ki, bir çox böyük şirkət maliyyə resursları və kreditə çıxışla bağlı problemlərlə üzləşir.
O, bunun səbəbinin çətin iqtisadi vəziyyət olduğunu düşünür.
Bundan əlavə, əgər dövlət sifarişçisi ödəniş etməzsə, təkcə baş podratçı deyil, həm də çoxsaylı subpodratçılar ödənişsiz qalır, Dybova qeyd edir ki, bu da "bütün zəncir boyunca" yayılan ödəniş etməmə böhranına səbəb olur.
Rusiya Sənayeçi və Sahibkarlar Birliyinin (RSPP) məlumatına görə, üçüncü rübdə iri Rusiya şirkətlərinin 39 faizi qarşı tərəflərdən ödəniş etməmə ilə üzləşib.
İkinci rüblə müqayisədə belə şirkətlərin sayı 1,5 dəfə, onların payı isə 13 faiz bəndi artıb.
...Rosstat məlumatları təsdiqləyir: avqustun sonunda Rusiya şirkətlərinin təchizatçılara gecikdirilmiş borcu 3,841 trilyon rubla çatıb.
İlin əvvəlindən bəri ödəniş etməmələrin həcmi 395 milyard rubl (+11 faiz), 2024-cü ilin yanvar ayı ilə müqayisədə isə 993 milyard rubl (+35 faiz) artıb.
4520 Rusiya müəssisəsinin qarşı tərəflərə ödənilməmiş borcu var idi, istehsal şirkətləri isə 1,53 trilyon rublla liderlik edirdi. Alfa Bankın baş iqtisadçısı Natalya Orlova qeyd edir ki, ödənişlərin edilməməsi problemi ötən il yüksək əsas faiz dərəcəsi fonunda yaranıb.
Lakin o, qeyd edir ki, indi səbəb büdcə xərclərinin artımının yavaşlaması ola bilər: neft və qaz gəlirləri kəskin şəkildə azalır, qeyri-resurs gəlirləri plandan geri qalır və hakimiyyət orqanları mülki xərcləri azaltmağa məcburdurlar.
Əli Babayev