“İqlim dəyişikliyi yaxın 20 ildə qlobal geosiyasi prioritetləri yenidən şəkilləndirəcək” - EKOLOQ DANIŞDI

"İqlim dəyişiklikləri artıq təkcə ekoloji problem kimi deyil, həm də qlobal geosiyasi prosesləri formalaşdıran əsas amillərdən biri kimi qiymətləndirilir. Yaxın 20 il ərzində bu proseslərin ölkələrin strateji maraqlarına, xarici siyasət kursuna və regional güc balansına ciddi təsir göstərəcəyi gözlənilir". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında ekoloq Ənvər Əliyev deyib.

Onun sözlərinə görə, bu təsirlər həm resurs mübarizəsində, həm demoqrafik dinamikada, həm də iqtisadi inkişaf modellərində özünü daha aydın şəkildə göstərəcək: "Su resurslarının azalması və şirin su ehtiyatlarının qeyri-bərabər paylanması gələcəkdə bir çox regionlarda potensial gərginlik mənbəyinə çevrilə bilər. Orta Şərq, Afrika və Cənubi Asiya kimi bölgələrdə su qıtlığı artıq milli təhlükəsizlik məsələsi kimi qiymətləndirilir və dövlətlərin siyasətində prioritet mövzuya çevrilir. Enerji keçidi prosesi geosiyasi nizamı dəyişdirəcək. Dünyanın böyük dövlətləri artıq neft və qaz asılılığını minimuma endirmək üçün alternativ enerji mənbələrinə, xüsusilə günəş, külək və hidrogen enerjisinə ciddi sərmayə yatırırlar. Bu isə ənənəvi enerji istehsalçıları ilə yeni “yaşıl enerji liderləri” arasında rəqabəti artıracaq. İqlim müəyyənedici faktor olmaqla, gələcək enerji xəritəsini əsaslı şəkildə yenidən quracaq.

Kənd təsərrüfatı risklərinin artması ərzaq təhlükəsizliyi məsələsini yenidən gündəmə gətirəcək. Torpaqların şoranlaşması, məhsuldarlığın azalması və ekstremal hava hadisələrinin çoxalması bir çox ölkəni ərzaq təminatında yeni strategiyalar hazırlamağa məcbur edəcək. Bu isə yeni ticarət əlaqələri, texnoloji əməkdaşlıq və investisiya axınlarını təşviq edə bilər.

İqlim dəyişiklikləri səbəbilə yarana biləcək miqrasiya dalğaları da geosiyasi prioritetləri dəyişdirəcək. Ətraf mühit qaçqınlarının sayının artması Avropa, Qafqaz və Mərkəzi Asiya regionlarında əlavə sosial və təhlükəsizlik çağırışları yaradacaq.

Ölkələr iqlim diplomatiyasını gücləndirməyə məcbur olacaqlar. Yaşıl texnologiyaların inkişafı, karbon emissiyalarının azaldılması və qlobal iqlim sazişlərinin icrası gələcək siyasi gündəliyin ən vacib mövzularından biri olacaq. Bu prosesdə həm iqtisadi güc, həm də texnoloji üstünlük ölkələrin beynəlxalq nüfuzunu müəyyən edəcək. Beləliklə, yaxın 20 ildə iqlim dəyişiklikləri ölkələrin geosiyasi prioritetlərini yenidən formalaşdıracaq və dövlətləri daha çevik, adaptiv və ekoloji əsaslı strategiyalar hazırlamağa vadar edəcək. Bu dəyişikliklər təkcə ekologiyanı deyil, iqtisadiyyat, təhlükəsizlik və diplomatiyanı da köklü şəkildə yeniləyəcək".