...Fransa İctimai Rəy İnstitutu (IFOP) apardığı araşdırma göstərir ki, 15-24 yaş arası müsəlmanlar əvvəlki nəsillərdən fərqli olaraq daha sərt dindarlıq formalarına açıq şəkildə meyl göstərirlər.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə “Le Figaro” yazır.
Jurnalist Jan-Mari Qeyenno eksklüziv hesabatında yazır ki, 1989-cu ildən bu günə qədər olan dövrü əhatə edən tədqiqat Fransanın gənc müsəlman nəslində dərin dəyişikliklərə işarə edir.
Bu, sərt dini etiqadların nəzərəçarpacaq dərəcədə artdığını və İslam siyasi hərəkatlarına artan rəğbəti 30 il əvvəlkindən daha böyük dərəcədə ortaya qoyur.
Dini davranışın yüksəlişi...
Fransa İctimai Rəy İnstitutu siyasət və cari işlər üzrə direktoru Fransua Kraus qeyd edir ki, “...bu tədqiqat müsəlman icmasının sərt dini normalar tərəfindən formalaşdırılan və getdikcə daha çox İslam siyasi layihəsinə meyl edən yenidən İslamlaşma prosesindən keçdiyini açıq şəkildə göstərir”.
...“Écrans de Foi” jurnalı üçün hazırlanmış tədqiqat göstərir ki, 15-24 yaş arası müsəlmanlar getdikcə daha güclü dini kimliklərini ifadə edirlər və bu, məscidə gedənlərin sayının artması, Ramazan orucunun ciddi şəkildə yerinə yetirilməsi, hicabın yayılması, qarışıq tədbirlərin rədd edilməsi və respublika qanunlarından daha çox şəriət qanunlarına üstünlük verilməsi ilə sübut olunur.
Trendi təsdiqləyən rəqəmlər...
“Le Figaro” aşağıdakı məlumatlara istinad edir: 25 yaşdan kiçik gənclər arasında məscidə getmək 36 il ərzində 7-dən 40 faizə yüksəlib; Ramazan ayına ciddi riayət etmək 51-dən 83 faizə yüksəlib; qızlar arasında hicab geyinmək isə 16-dən 45 faizə yüksəlib.
Dindarlığın artmasına əlavə olaraq, tədqiqatda qeyd olunur ki, gənc müsəlmanların 42 faizi “islamçılığa” rəğbət bəsləyir ki, bu da yaşlı nəsillərə nisbətən xeyli yüksəkdir (əvvəllər bu rəqəm bütün yaşlar arasında 19 faiz idi).
İnstitut "İslam hərəkatlarına" dəstəyin artmasını narahatedici hesab edir, çünki bu, “Fransa müsəlmanları arasında mövcud olan dünyəvilik anlayışlarına ziddir” və “ən pessimist gözləntiləri aşır”..?
Respublika dəyərlərinin zəifləməsi...
Qəzet yazır ki, bu “radikal dinamika”, Fransanın radikal ideyalarla mübarizə səylərinə baxmayaraq, gənclərin ənənəvi İslam federasiyalarından uzaqlaşmasını əks etdirir.
Kraus prosesin əsasən “dönməz” olduğunu nəzərə alaraq, “yenidən islamlaşma və radikallaşmanın yalnız nəsillərin yenilənməsi ilə güclənəcəyini” proqnozlaşdırır.
Bununla belə, tədqiqat iki məqamı qeyd edir: son illərdə bütün dinlərdə dindarlığın artması müşahidə olunur, baxmayaraq ki, İslam ən yüksək göstəricilərə malikdir...
Nəticə...
Tədqiqat göstərir ki, fransızların 7 faizi özünü müsəlman hesab edir ki, bu da “böyük əvəzetmə” nəzəriyyəsini dəstəkləmir.
Lakin, bu, gənc müsəlman nəslinin Fransa Respublikasının dəyərlərinə sadiqliyinə şübhə yaradır, çünki bu gənclər cəmiyyətdə öz dini kimliklərini vurğulamağa çalışırlar. Müsəlman əhalisi nisbətən az olsa da, tədqiqat ənənəvi müsəlman təşkilatlarının zəifləməsi və daha sərt dini diskursların artan təsiri fonunda bu nəslin gələcəkdə Respublika dəyərləri ilə necə qarşılıqlı əlaqədə olacağı ilə bağlı suallar doğurur..?
Əli Babayev