Neft və müharibə - AKTUAL

8 Noyabr 2025 13:05 (UTC+04:00)

Tramp və Orban görüşü

ABŞ prezidenti Rusiyanın Avropaya enerji idxalı ilə bağlı narahatlığını bildirib, Orban isə sanksiyalara baxmayaraq Macarıstanın Rusiyadan neft və qaz alması ehtimalı ilə bağlı danışıqlar aparmaq istədiyini qeyd edib. Macarıstanın baş naziri Viktor Orban ABŞ prezidenti Donald Trampı Ağ Evdə ziyarət edib. Orbanla nahar etməzdən əvvəl Tramp jurnalistlərə deyib ki, onun administrasiyası Macarıstanın Rusiya neftini alması və onun üçün potensial ikinci dərəcəli sanksiyalar məsələsini öyrənir. Bununla belə, Tramp Macarıstana konkret vədlər verməyib. Orban əlavə edib ki, o, Trampa Rusiya neftindən imtinanın Macarıstan üçün potensial nəticələrini izah etmək niyyətindədir – onun iddia etdiyi nəticələr dağıdıcı olacaq.

Orbanın siyasəti

Orbandan Macarıstanın Rusiya neftini alternativ boru kəmərindən (Adriatik dənizindən Xorvatiyadan keçən) xam neftlə əvəz edə biləcəyini soruşublar. Orban cavab verib ki, boru kəmərinin gücü Rusiya təchizatını əvəz etmək üçün kifayət deyil və onun modernləşdirilməsinə ehtiyac var, Macarıstan hazırda Xorvatiya ilə bu ehtimalı müzakirə edir.

Bu arada, Macarıstanın yeganə neft emalı zavodunun sahibi olan MoL şirkəti cümə günü (Orban və Tramp arasında görüşdən bir neçə saat əvvəl) öz hesabatında təsadüfən qeyd edib ki, o, Xorvatiya boru kəməri vasitəsilə Rusiya neftini çox yaxşı şəkildə əvəz edə bilər. Ukrayna prezidenti Volodymyr Zelenskyy cümə günü axşam Vaşinqtonda keçirilən danışıqları şərh edərək bildirib ki, Kiyev son nəticədə Avropanın Rusiya neftini almasını dayandırmasını təmin edəcək.

"Biz hələ də Rusiya neftinin Avropaya çatmasının qarşısını almağın bir yolunu tapacağıq. Amerika Birləşmiş Ştatlarının bunda maraqlı olması çox yaxşıdır. Amma biz Rusiyanın təcavüzünə məruz qalan bir ölkə olaraq bunda mütləq maraqlıyıq", - deyə Zelenski sosial şəbəkədə bildirib.

“Və bizə təsir etmək üçün daim müxtəlif mühüm oyunçularla məsələ qaldıran Orban, məncə, seçki kampaniyasını Ukraynaya nifrət deyil, dostluq üzərində qurmalı idi”, o əlavə edib. "Biz rusların orada neft satmasına icazə verməyəcəyik. Bu, zaman məsələsidir. Bu, bizim mövqelərimizlə bağlı məsələdir. Bəzi şeyləri bu gün sadəcə edə bilmirik. Çünki bu tapmacada çoxlu müxtəlif asılılıqlar var", - deyə Zelenski davam edib. "Ancaq biz hələ də tapmacanı yığacağıq. Rusiya müharibədə uduzmalıdır və onun ən böyük itkisi enerji resurslarını alver edə bilməməsidir".

Putinlə görüş

Vaşinqtona səfəri zamanı Orbanın ABŞ prezidenti Donald Trampı Vladimir Putinlə görüşə razı salmağa çalışacağı gözlənilirdi. İnsayderlərin fikrincə, Orbanın Vaşinqtona səfəri zamanı prioritet Trampı Macarıstana dəvət etməkdir. Onun müşavirləri hesab edirlər ki, Trampın səfəri Orbanın dövlət xadimi kimi rolunu gücləndirəcək və onun mühafizəkar bazasını gücləndirəcək.

Macarıstan hökumətinin xarici siyasət idarəsində çalışan mənbə The Guardian-a bildirib ki, "Orban Trampın seçkilərdən əvvəl Budapeştə gəlməsini istəyir. Bu, əsas prioritetdir. Onlar Rusiya qazını müzakirə edəcəklər, lakin Orbanın əsas narahatlığı seçkilərdir". Orbanın qərargah rəisi Gergely Gujas deyib ki, cümə günü keçiriləcək görüş "iki dövlət başçısı üçün... ABŞ və Rusiya arasında görüşə, daha sonra isə Rusiya-Ukrayna sülh razılaşmasına gətirib çıxara biləcək yol xəritəsini müəyyən etmək üçün bir fürsət olacaq".

Tramp Vladimir Putinlə Budapeştdə görüş ehtimalını şərh edərək, “hər zaman şans var” deyib. Tramp Putinlə Budapeştdə görüşmək istədiyini bildirib. O, əvvəllər bunu planlaşdırmadığını, "çünki bundan vacib bir şeyin olacağını düşünmədiyini" söylədi, lakin baş verərsə, "bu Budapeştdə baş verməlidir".

V.VƏLİ