ABŞ, Rusiya və Ancelina Coli
Oktyabrın sonunda Donald Tramp özünün TruthSocial adlı sosial media hesabında yazıb ki, digər ölkələrin sınaq proqramlarına cavab olaraq, Müharibə Departamentinə ABŞ-ın nüvə silahlarının sınaqlarına “bərabər əsaslarla” başlamaq barədə göstəriş verib. Vladimir Putin bir sıra nazirliklərə ABŞ-ın Nüvə Sınaqlarının Hərtərəfli Qadağası Müqaviləsini pozub-pozmadığını təhlil etməyi tapşırıb. Onun sözlərinə görə, bu məlumat təsdiqlənərsə, Moskva “müvafiq cavab verməli olacaq”.
Donald Trampın son bəyanatlarına cavab olaraq Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının iclasında nüvə silahı mövzusu qaldırılıb. Bəzi iştirakçılar etiraf ediblər ki, Ağ Ev rəhbərinin ABŞ-ın nüvə silahı sınaqlarının bərpası ilə nəyi nəzərdə tutduğu hələ də aydın deyil. Bununla belə, Rusiyanın müdafiə naziri Andrey Belousov Novaya Zemlyada tammiqyaslı nüvə sınaqlarına hazırlığa başlamağı təklif edib.
Donald Trampın yazısı onun konkret olaraq nüvə partlayışlarının bərpasına və ya nüvə enerjisi ilə işləyən raketlərin sınaq buraxılışlarına işarə edib-etməməsi ilə bağlı aydın deyil. Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının direktoru Sergey Narışkin bildirib ki, bir neçə gün əvvəl Rusiyanın ABŞ-dakı səfiri Aleksandr Darçiyev teleqram göndərərək bildirib ki, Rusiya diplomatları prezident Trampın sözlərinə aydınlıq gətirmək üçün Milli Təhlükəsizlik Şurası və Dövlət Departamenti ilə əlaqə saxlayıblar.
Çərşənbə günü ABŞ-ın “Minuteman III” qitələrarası ballistik raketinin sınaq buraxılışını həyata keçirdiyi elan edildi - bu, nüvə qabiliyyətinə malikdir, lakin faydalı yük olmadan buraxılıb. Kaliforniyadakı Vandenberq Hərbi Hava Qüvvələri bazasından verilən məlumata görə, raket Marşal adalarındakı sınaq meydançasına qədər təxminən 4200 mil (6700 kilometr) uçub. ABŞ Rusiya kimi, bu cür atışları müntəzəm olaraq həyata keçirir. Məsələn, 2025-ci ildə amerikalılar 19 fevral və 21 mart tarixlərində qitələrarası ballistik raketlər buraxıblar. Trampın nüvə sınaqlarının bərpası barədə bəyanatından əvvəl Rusiyanın iki yeni nüvə silahı daşıyıcısını – “Burevestnik” qanadlı raketini və sualtı pilotsuz “Poseidon”u sınaqdan keçirməsi olub.
Nüvə Sınaqlarının Hərtərəfli Qadağası Müqaviləsi 1996-cı ildən qüvvədədir. Nə ABŞ, nə də Rusiya onu ratifikasiya etməsələr də, 1990-cı illərdən bəri nüvə sınaqları keçirməyiblər. SSRİ son nüvə sınağını 1990-cı ildə, Böyük Britaniya 1991-ci ildə, ABŞ bir il sonra, Fransa və Çin isə 1996-cı ildə həyata keçirib.
Nüvə müharibəsinə doğru addım
Nüvə sınaqlarının başlanması nüvə müharibəsinə aparan eskalasiya yolunda bir addımdır. Bu, kifayət qədər böyük addımdır, çünki digər ölkələri nüvə sınaqları keçirməyə təhrik edə bilər və bu da öz növbəsində nüvə silahının inkişafını sürətləndirərdi. Hələlik hər iki tərəf barmaqlarını göstərir və digər dövlətlər bunu etmədikcə, öz sınaq meydançalarında nüvə yüklərini partlatmayacaqlarını bəyan edirlər. Amma onlar artıq bir-birindən gizli şəkildə bu testləri hazırlamaqdan şübhələnirlər.
Coli və nüvə sınaqları
Rusiya prezidenti Vladimir Putin Xarici İşlər Nazirliyinə və təhlükəsizlik orqanlarına 35 illik fasilədə ilk nüvə sınaqlarına hazırlığın mümkünlüyü ilə bağlı təkliflər hazırlamağı tapşırıb. O, bu barədə Kremldə Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri ilə keçirdiyi brifinqdə bildirib. Müdafiə naziri Andrey Belousov Arxangelsk vilayətində nüvə sınaqları üçün "dərhal hazırlıqlara başlamaq" təşəbbüsü irəli sürüb. Təhlükəsizlik Şurasının üzvləri ABŞ prezidenti Donald Trampın Pentaqona nüvə sınaqlarını bərpa etmək əmrini bu addımı əsaslandırıblar. Birja artıq Kremlin nüvə açıqlamalarına reaksiya verib. Moskva Birjası İndeksi 35 bənd azalaraq 2541,80 olub.
Ukrayna ordusu Pokrovsk-Myrnohrad aqlomerasiyası daxilində xətti saxlamaqda davam edir. Bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı məlumat yayıb. "Bizim bölmə və birləşmələrimiz mühasirəyə alınmayıb. Pokrovsk şəhərinə soxulub cəmləşməyə cəhd edən düşmənin qarşısını almaq üçün tədbirlər görülür. Düşmənin piyada dəstələrinin mövqelərini möhkəmləndirmək cəhdlərinə qarşı fəal mübarizə davam etdirilir", - məlumatda deyilir. Eyni zamanda, Pokrovsk-Myrnohrad aqlomerasiyasının müdafiəsinin cinahlarının möhkəmləndirilməsi, logistik marşrutların təhlükəsizliyi və mühafizəsi üzrə işlər aparılır.
Amerikalı aktrisa və BMT-nin xoşməramlı səfiri Ancelina Coli gizli şəkildə Xersona səfər edib. Ulduz yerli doğum evinə və uşaq xəstəxanasına baş çəkib. Lakin yolda təhlükəsizlik qüvvələrinin əməkdaşları onun kortejinin sürücüsünü saxlayıblar. Mühafizəçi ilə vəziyyəti həll etmək üçün Coli özü işə qarışıb.
Rusiya Ukraynanın üç bölgəsindəki enerji obyektlərinə zərbələr endirib. Çərşənbə günü gecə Rusiya təcavüzkarları Ukraynanın üç regionunda enerji obyektlərinə hücum ediblər. "Düşmən Donetsk, Sumı və Çerniqov vilayətlərində energetika obyektlərinə zərbələr endirib. Fövqəladə halların bərpası üzrə əməliyyatlar davam edir və energetiklər enerjinin mümkün qədər tez bərpa olunması üçün fasiləsiz işləyirlər", - Energetika Nazirliyi bu gün səhər bildirib.
Ali Rada 13532 saylı qanun layihəsini ikinci oxunuşda və bütövlükdə qəbul edərək, Ukraynada doğuşa görə birdəfəlik müavinəti 50 min qrivenə qədər artırıb. 2026-cı il yanvarın 1-dən etibarən analıq müavinəti 7 min qrivna, doğuşa görə birdəfəlik müavinət isə 50 min qrivna təşkil edəcək.
Kursk vilayətində “İsgəndər” taktiki raket kompleksinin daşıyıcı-yükləyici maşını vurulub. Bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Xüsusi Əməliyyat Qüvvələri məlumat yayıb. Bildirilib ki, bu maşın Ukrayna ərazisinə buraxılan raketlərin daşınması, yüklənməsi və buraxılışa hazırlanması üçün istifadə edilib. Xüsusi Əməliyyat Qüvvələri və üsyançı qüvvələr həmçinin 1L122 Qarmon radiolokasiya stansiyasını məhv ediblər. Radar Kursk vilayətinin Nijni Reutets kəndi yaxınlığında növbətçi olub.
Rusiyada iki istilik elektrik stansiyası və neft nasos stansiyasına hücum edilib. Yerli mənbələrin verdiyi məlumata görə, Yaroslavl vilayətində pilotsuz təyyarənin hücumu nəticəsində iki neft nasos stansiyası zədələnib. Mışkinski rayonundakı “Palkino” nasos stansiyası, Rıbinskdəki “Nekouz” nasos stansiyası və “Transneft”ə məxsus bir neçə oxşar obyektin Yaroslavl vilayətində yerləşdiyi məlumdur.
Həmçinin Rusiyanın Oryol şəhərində artıq ikinci dəfədir ki, istilik elektrik stansiyasının yaxınlığında partlayışlar baş verib. Yerli sakinlər hücumun raket hücumu olduğunu deyirlər. Osinter tərəfdarları bu fikri bölüşürlər. Yeri gəlmişkən, Oryol İstilik Elektrik Stansiyası regionda ən böyük enerji və istilik istehsal edən mənbədir. Həm elektrik, həm də istilik verir. Osinters deyir ki, tətil elektrik enerjisinin qəbul edildiyi, paylandığı və zavodun generatorlarından elektrik xətlərinə ötürüldüyü elektrik yarımstansiyasının və ya enerji blokunun açıq qalan hissəsinə dəydi. Bundan sonra şəhər elektrik enerjisini itirdi.
V.VƏLİYEV