...Hər bir pişik və ya it sahibi, yəqin ki, ən azı bir dəfə ev heyvanının yarpaqları və ya otları çeynədiyini görüb. Bəs bu heyvanlar niyə bitkilərə bu qədər meyllidirlər?
SİA-nın məlumatına görə, Livescience.com bu məsələni araşdırıb.
Bir sıra nəzəriyyələr mövcuddur. Həm pişiklər, həm də itlər bəzən ot yeyirlər, baxmayaraq ki, hər iki növ texniki cəhətdən çoxlu miqdarda otu həzm etmək üçün tamamilə təchiz olunmayıb.
Məsələn, ot yeyən heyvanlarda adətən sərt sellülozanı parçalamağa kömək edən ixtisaslaşmış bağırsaq bakteriyaları olur və bir çox növdə qidanı effektiv şəkildə həzm etmək üçün birdən çox mədə də olur.
Bu davranışın ən çox yayılmış izahı mədə ağrısıdır.
Adətən, pişiklər və itlər ot yedikdə, demək olar ki, olduğu kimi, ya defekasiya, ya da qusma yolu ilə xaric olur.
Bu mif, ehtimal ki, buradan yaranıb. Əslində, tədqiqatlara görə, ot yemə hallarının yalnız kiçik bir hissəsi həzm problemləri ilə izah edilə bilər.
2008-ci ildə elm adamları bir neçə it sahibi qrupunda ev heyvanlarının ot yeməsi ilə bağlı sorğu keçiriblər.
1571 respondentin 68 faizi heyvanlarının gündəlik və ya həftəlik ot yediyini, lakin yalnız 8 faizi itlərinin bitki yeməzdən əvvəl tez-tez xəstəlik əlamətləri göstərdiyini bildirib.
2021-ci ildə “Animals” jurnalında dərc olunmuş iki oxşar sorğuda pişik sahiblərinə oxşar suallar verilib.
Birinci sorğuda pişiklərin altı faizi, ikinci sorğuda isə doqquz faizi ot yeməzdən əvvəl xəstəlik göstərib, baxmayaraq ki, 27 və 37 faizi tez-tez sonradan qusub.
İkinci sorğuda sahiblərin 71 faizi pişiklərinin ən azı altı dəfə bitki yediyini görüb.
2021-ci ildə aparılan tədqiqat həmçinin otun pişiklərin tük topalarını öskürməsinə kömək edə biləcəyi fərziyyəsini də sınaqdan keçirib.
Əvvəlki tədqiqatlar uzun tüklü pişiklərin qısa tüklü pişiklərə nisbətən tük topalarını daha tez-tez öskürə biləcəyini göstərirdi, lakin nəticələr bu ikisi arasında heç bir fərq göstərməyib. Alimlərin vəhşi pişiklər və itlər arasında oxşar halları müşahidə etmələri diqqətəlayiqdir; bəlkə də ot yemək istəyi fitri bir davranışdır.
Vəhşi pişiklərin və canavarların bağırsaqlarını parazitlərdən bu şəkildə təmizlədiyi bir nəzəriyyə var, buna görə də bəlkə də ev heyvanları da bunu təkrarlayır.
Yaxud bəlkə də bu, onların pəhrizini müəyyən qida maddələri, məsələn, B vitaminləri ilə tamamlamaqdır.
Hər iki halda da, əgər ev heyvanınız xəstə deyilsə və düzgün qidalanırsa, ara sıra ot yeməkdə heç bir problem yoxdur. Əgər pişiyiniz və ya itiniz bədbəxt saksı bitkinizi tamamilə yeyirsə, mütəxəssisə müraciət etməyə dəyər.
Elm bundan daha qəti bir şey deyə bilməz: bu sahədə aparılan tədqiqatlar kifayət qədər maliyyələşdirilmir və ev heyvanları nadir hallarda otla bağlı sağlamlıq problemləri ilə qarşılaşırlar.
Əli Babayev