"ABŞ-Rusiya münasibətlərinin gələcəyi “soyuq əməkdaşlıq” formatında formalaşacaq" - POLİTOLOQ AÇIQLADI

9 Oktyabr 2025 15:12 (UTC+04:00)

"Hazırkı mərhələdə, Donald Trampın ikinci prezidentlik dövründə ABŞ–Rusiya münasibətləri kəskin şəkildə ziddiyyətli və qeyri-müəyyən xarakter daşıyır. Əvvəlcə Trampın hakimiyyətə qayıdışı Moskva tərəfindən müsbət qarşılanmışdı: Kreml yeni administrasiyanın əvvəlki demokrat hökumətlərin sanksiya siyasətini yumşaldacağına, dialoqu bərpa edəcəyinə ümid edirdi. Hətta 2025-ci ilin əvvəlində Vaşinqton və Moskva arasında enerji, Arktika və strateji sabitlik məsələlərində ilkin təmaslar da başlamışdı. Lakin Ukrayna müharibəsi istiqamətində Trampın gözləntiləri və Putinin real addımları arasında yaranan fikir ayrılığı münasibətləri yenidən soyutdu". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında politoloq Züriyyə Qarayeva deyib.

Onun sözlərinə görə, Tramp administrasiyası müharibənin uzanmasından açıq narazıdır və Moskvanın kompromisə getməməsini ABŞ-ın qlobal sabitlik təşəbbüslərinə qarşı “maneə” kimi qiymətləndirir: "Trampın komandasında olan bəzi realist siyasətçilər Rusiya ilə “şərti barışıq” ideyasını müdafiə etsələr də, Kreml bu təklifləri Qərbin siyasi manipulyasiyası kimi görür. Nəticədə, tərəflər arasında diplomatik əlaqələr formal səviyyədə qalsa da, qarşılıqlı etimad demək olar ki, itib.

Rusiya üçün yaxın perspektivdə vəziyyət həm daxili, həm də xarici müstəvidə mürəkkəb görünür. Vaşinqtonun təzyiqləri nəticəsində Avropa İttifaqı ilə münasibətlərdə əlavə gərginliklər yaranıb, Çinlə tərəfdaşlıq isə asılılıq elementləri daşımağa başlayıb. ABŞ administrasiyası Trampın rəhbərliyi altında “maliyyə və texnoloji nəzarət” strategiyasını gücləndirərək Rusiyanın yüksək texnologiyalar, enerji ixracı və beynəlxalq ödəniş sistemlərinə çıxışını məhdudlaşdırır.

Tramp-Putin münasibətlərinin şəxsi səviyyədəki gərginliyi də siyasi dinamikanı daha mürəkkəbləşdirir. Tramp, əvvəllər olduğu kimi, Putini açıq şəkildə tənqid etmir, lakin onun “müharibə inadkarlığını” ABŞ maraqlarına zidd hesab edir. Putin isə öz növbəsində Trampı qeyri-sabit və dəyişkən tərəfdaş kimi görür. Belə şəraitdə tərəflər nə açıq qarşıdurma mərhələsinə keçirlər, nə də real barışıq qururlar — münasibətlər “nə dostluq, nə düşmənlik” səviyyəsində, taktiki oyunlar və qarşılıqlı şərtlərlə davam edir.

Nəticə etibarilə, Rusiyanı yaxın illərdə artan iqtisadi təcrid, texnoloji məhdudiyyətlər və diplomatik manevr məcburiyyəti gözləyir. Tramp administrasiyası Moskvanı hərbi yolla deyil, iqtisadi və geosiyasi sıxışdırma ilə balansda saxlamağa çalışacaq. Kreml isə bu təzyiqləri kompensasiya etmək üçün Çin, İran və Hindistanla daha sıx əlaqələr qurmağa, eyni zamanda Qlobal Cənubda yeni siyasi tərəfdaşlıqlar axtarmağa yönələcək. ABŞ–Rusiya münasibətlərinin gələcəyi kompromisdən çox qarşılıqlı zərurətlərin diktə etdiyi “soyuq əməkdaşlıq” formatında formalaşacaq".