...Ani əriştə arxa ocaqda ola bilər. Gələcəyin şam yeməyinin tezliklə mətbəxinizdə ət emalı maşınında hüceyrə mədəniyyətindən istifadə edərək yetişdirilən ət parçası ola biləcəyi gözlənilir.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə IFLScience yazır.
İncəsənət və elmi birləşdirən Tokioda yerləşən Shojinmeat layihəsinin tədqiqatçılarının fikrincə, gələcəyimiz belə görünür. Layihə kimya və nanotexnologiya sahəsində təcrübəyə malik olan, uşaqlıqdan hüceyrə yetişdirilən ətlə maraqlanan alim Yuki Hanyunun ideyasıdır.
Alimin sözlərinə görə, ət yetişdirmək ideyası ilk dəfə 2009-cu ildə ağlına gəlib.
Bu gün Yuki Hanyu insanlara mətbəx laboratoriyasında ət yetişdirməyə imkan verən istehlakçılara uyğun cihazlar hazırlayan “IntegriCulture” törəmə şirkətinin baş direktorudur.
Qeyd edək ki, layihənin adı ət, balıq və ya digər heyvan mənşəli məhsullar, nə də sarımsaq və soğan kimi kəskin inqrediyentlər olmayan ənənəvi Yapon Buddist yeməyi olan shojin ryori-yə istinad edir.
Alimlərin yeni layihəsi buddist ideyanı daha da irəli aparır, evdə yetişdirilən ətdən heyvanlara və ətraf mühitə zərər vermədən istifadə etməyi təklif edir.
Tədqiqatın müəllifləri qeyd edirlər ki, laboratoriyada yetişdirilən ət, nəzarət olunan mühitdə heyvan hüceyrələrindən yetişdirilən texniki cəhətdən real ətdir. Yetişdirmə bioreaktorda genişləndirilmiş heyvan kök hüceyrələrinin kiçik bir nümunəsi ilə başlayır və nəticədə təbii əzələ və yağa bənzər toxuma əmələ gəlir.
Laboratoriyada ət yetişdirmək ideyası yeni deyil və adətən bir ton bahalı avadanlıqdan istifadə edərək sənaye miqyasında istehsalı nəzərdə tutur. Bununla belə, elm adamları indi yalnız bir neçə kimyəvi maddə, şüşə qablar və fritözdən böyük olmayan kiçik bioreaktor tələb edən yığcam, ev üçün uyğun versiya üzərində işləyirlər.
Tədqiqatın müəllifləri qeyd edirlər ki, bu üsul toyuq ilə daha yaxşı işləyir, lakin Shojinmeat daha geniş miqyaslı üsullardan istifadə edərək müxtəlif heyvanların 30 müxtəlif hüceyrə növündən laboratoriyada yetişdirilən ət yaratmışdır.
Digər tərəfdən, 2024-cü ildə aparılan sorğu göstərdi ki, ABŞ sakinlərinin 33 faizi laboratoriyada yetişdirilən toyuq ətini sınamağı belə düşünmür. Sadəcə olaraq, bir çox insanlar hələ də laboratoriyada yetişdirilən əti istehlak etməkdən çəkinirlər.
Digər amil laboratoriyada yetişdirilən ətlə bağlı ekoloji narahatlıqlardır. Əvvəlki tədqiqatlar göstərdi ki, laboratoriyada yetişdirilən ətin geniş miqyaslı istehsalı qlobal ət sənayesindən 4-20 dəfə çox istixana qazı emissiyası ilə nəticələnə bilər.
Əli Babayev