Bununla bağlı SİA-dan əvvəl səthi şəkildə bildirilsə də...
...Deməli, 2025-ci ilin iyun ayında Texas ştatının San-Antonio şəhərinin şimal-şərqində yaşayan bir sakin həyətində qeyri-adi bir quş görüb. Quş ilk baxışdan mavi qarğaya bənzəyirmiş, amma üzündəki qara maska və sinəsindəki ağ tüklər başqa bir şeyə işarə edirmiş.
Təbii ki, bu kəşf ornitoloqların marağına səbəb olub və nadir bir hibrid quşun - erkək mavi qarğa ilə dişi yaşıl qarğanın nəslinin kəşfinə səbəb olan bir araşdırmaya səbəb olub.
SİA-nın məlumatına görə, “New Voice” xəbər verir ki, “Ecology and Evolution” elmi jurnalında təsvir edilən kəşf vəhşi təbiətdə hibridləşmənin və onun iqlim dəyişikliyi ilə əlaqəsinin öyrənilməsində mühüm mərhələ olub.
Tədqiqatın müəllifi, Ostindəki Texas Universitetinin aspirantı Brayan Stokes sosial mediada quşun bulanıq fotosunu görəndə artıq bölgədə yaşıl jayları öyrənməyə çalışırdı.
Onun marağı tarla işlərinə gətirib çıxardı ki, bu da bunun hibrid olduğunu, əvvəllər bir-biri ilə əlaqəsi olmayan iki növ arasında çarpışmanın nəticəsi olduğunu təsdiqlədi.
Mavi jay adətən ABŞ-ın şərqində, yaşıl jay isə Mərkəzi Amerikanın tropik bölgələrində yaşayır.
1950-ci illərdə onların əraziləri demək olar ki, üst-üstə düşürdü, lakin zaman keçdikcə iqlim dəyişikliyi ilə hər iki növ öz ərazilərini genişləndirməyə başladı.
Yaşıl jay şimala, mavi jay isə qərbə doğru hərəkət etdi və nəticədə San Antonio bölgəsində görüşdü.
Bu üst-üstə düşən silsilələr hibridləşməyə yol açıb.
Stokesə görə, bu, xüsusilə iqlim dəyişikliyinin səbəb olduğu onurğalılar arasında sənədləşdirilmiş ilk ola bilər.
Artan temperatur və dəyişən hava şəraiti növləri köçməyə məcbur edir, əvvəllər qeyri-mümkün olan yeni təmas zonaları yaradır.
Bu kəşf qlobal iqlim dəyişikliyinin gözlənilməz bioloji hadisələri tetikleyerek ekosistemlərə necə təsir edə biləcəyini nümayiş etdirir.
Bu kəşfin özü də şans və əzmkarlığın birləşməsindən ibarət idi. Quşu tutmaq üçün edilən ilk cəhd uğursuz alınsa da, ertəsi gün tədqiqatçılara uğurlu fasilə verilib.
Quş xüsusi tor vasitəsilə qısa müddətə ələ keçirilib, genetik analiz üçün qan nümunəsi götürülüb və əlavə müşahidə üçün üzüklənib.
Bundan sonra quş bir neçə il yoxa çıxıb, lakin 2025-ci ilin iyununda gözlənilmədən eyni həyətə qayıdıb.
Onun qayıdışının səbəbləri məlum deyil, lakin faktın özü çöl tədqiqatlarının gözlənilməzliyini vurğulayır. Bu kəşfin əhəmiyyəti tək bir hadisədən çox uzaqdır. Əvvəllər təmas şansı olmayan növlər arasında hibridləşmə getdikcə daha çox yayılır.
Stokes qeyd edir ki, bu cür hallar sadəcə onları aşkar etmək çətinliyinə görə əvvəllər düşünüldüyündən daha çox rast gəlinə bilər. Bir çox növlər fiziki olaraq bir-birindən ayrılır, bu da onların cinsləşməsini qeyri-mümkün edir, lakin iqlim dəyişikliyi bu sərhədləri dəyişir.
Bəzi hallarda hibridlər canlı ola bilər, potensial olaraq yeni növlərin yaranmasına və ya mövcud populyasiyalarda dəyişikliklərə səbəb ola bilər.
Əvvəllər nadir hadisə hesab edilən şey yeni iqlimlərdə təkamül proseslərini başa düşmək üçün əsas amilə çevrilə bilər.
Texasda hibrid quşun tapılması təkcə elmi sensasiya deyil, həm də qlobal dəyişikliklərin təsiri altında təbiət dünyasının nə qədər tez dəyişdiyini göstərən siqnaldır.
Nazlı Almuradova