“Dəlixana”larda süni intellektə əsaslanan psixozlu xəstələrin sayı artır...

29 Sentyabr 2025 20:54 (UTC+04:00)

...Psixiatriya müəssisələrində yeni tendensiya yaranıb: yalan və bəzən təhlükəli inanclarla qəbul edilən bir sıra xəstələrin ümumi xüsusiyyəti - chatbotlarla aktiv qarşılıqlı əlaqə...

SİA xarici qaynaqlara istinadən xəbər verir ki, bu barədə ondan çox psixiatrla müsahibə aparan Wired məlumat yayıb.

Bəzi xəstələr həkimləri botların həssas olduğuna inandırdılar, digərləri isə neyron şəbəkələrinin onların qeyri-sağlam düşüncələrini dəstəklədiyi “minlərlə” səhifəlik yazışmalar gətirdilər.

Bəzi hallarda süni intellektlə qarşılıqlı əlaqə işin itirilməsi, ayrılıq, xəstəxanaya yerləşdirmə, həbs cəzası və hətta qətl kimi ciddi nəticələrə gətirib çıxarıb.

Bununla belə, psixiatrlar “cüni intellekt əsaslı psixoz”u rəsmi diaqnoz kimi tanımaqdan çəkinirlər. Mütəxəssislər deyirlər ki, bu termin çaşdırıcı ola bilər və psixozun başa düşülməsinin mürəkkəb prosesini çox sadələşdirir.

Psixoz ayrı bir xəstəlik kimi deyil, halüsinasiyalar və düşüncə pozğunluqları kimi simptomlar toplusu kimi qəbul edilir.

Bu, şizofreniya və ya bipolyar pozğunluq, eləcə də yuxu çatışmazlığı və ya ağır stressin təsiri ilə əlaqələndirilə bilər. Süni intellektlə qarşılıqlı əlaqə ilə əlaqəli hallarda, aldadıcı fikirlər - davamlı, lakin təkzib edilməsi çətin olan qeyri-real inanclar - daha çox yayılmışdır.

...Stenford Universitetinin psixiatrı Nina Vasan hesab edir ki, yeni diaqnoz yaratmaq üçün tezdir. O, ümumi çətinliklərin anlaşılmazlığına səbəb ola biləcək təsnifləşdirməyə tələsməmək barədə xəbərdarlıq edir. Bundan əlavə, birbaşa əlaqə hələ qurulmasa da, cəmiyyətin texnologiyaya problemlərin əsas səbəbi kimi baxmağa başlayacağı ilə bağlı narahatlıq var. Mütəxəssislər həmçinin psixoza bağlı potensial stiqma ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə edirlər.

Bunu yaşayan insanlar utanaraq kömək axtarmaqdan qaça bilərlər ki, bu da onların vəziyyətini daha da ağırlaşdırır.

“Süni intellekt psixozu” ilə bağlı araşdırmalar hazırda ilkin mərhələdədir və psixiatrlar bu fenomenin əhatə dairəsini və səbəblərini anlamaqda çətinliklərlə üzləşirlər.

Nazlı Almuradova