...Bu yaxınlarda Rusiya qüvvələrinin NATO hava məkanını pozması Alyansın nə vaxt güc tətbiq edə biləcəyi ilə bağlı mürəkkəb suallar doğurub.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə Politico yazır.
Cümə günü Rusiyanın üç MiQ-31 qırıcısı Estoniya üzərində 12 dəqiqə uçub, Baltik Hava Polisi Missiyası çərçivəsində İtaliyanın F-35-ləri də daxil olmaqla NATO təyyarələri tərəfindən tutuldu.
Rus pilotsuz təyyarələri daha əvvəl Polşa sərhədlərini pozmuşdu, bəziləri Polşa F-16 və Hollandiya F-35-ləri tərəfindən vurulmuşdu.
Alyans rəsmiləri vurğulayıblar ki, NATO və müttəfiqləri özlərini müdafiə etmək üçün bütün lazımi hərbi və qeyri-hərbi tədbirlərdən istifadə edirlər, lakin Rusiya təyyarələrini atəşə tutmaq qərarı təhlükənin qiymətləndirilməsindən asılıdır. NATO-nun keçmiş sözçüsü Oana Lunqeskunun sözlərinə görə, alyansın nişanlanma qaydaları onun müdafiə missiyasına - təcavüzün qarşısını almaq və təhdidlərdən müdafiəyə ciddi şəkildə uyğundur.
Bəzi NATO-ya üzv ölkələr, o cümlədən Polşa və İsveç qanunu pozanları vurmağa hazır olduqlarını bəyan ediblər, lakin istənilən birtərəfli hərəkət eskalasiyaya səbəb ola bilər. Estoniya məsələsində bu risk minimaldır, çünki ölkənin öz döyüş təyyarələri yoxdur və NATO qüvvələrinə arxalanır. Ekspertlər qeyd edirlər ki, Estoniyada güc tətbiq etməmək qərarı dərhal təhlükənin olmaması və pozuntuların təsadüfi ola biləcəyi ehtimalı ilə izah olunur.
2015-ci ildə Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən Rusiyaya məxsus Su-24 təyyarəsinin vurulması kimi keçmiş təcrübə göstərir ki, milli tədbirlər effektiv ola bilər, lakin həmişə siyasi və diplomatik risklərlə doludur. NATO daxilində hava məkanı qaydalarının mümkün sərtləşdirilməsi ilə bağlı müzakirələr davam edir.
Estoniya, Litva və Çexiya liderləri alyansın sərhədlərini müdafiə etməyə hazır olduğunu nümayiş etdirmək üçün gələcək pozuntular, o cümlədən Rusiya təyyarələrinin vurulması ehtimalı üçün daha qətiyyətli tədbirlərin görülməsini müdafiə edirlər.
Əli Babayev