...2024-cü ildə Rusiyada çovdar məhsulu müasir tarixdə rekord həddə çatdı - cəmi 1,166 milyon ton.
SİA-nın məlumatına görə, bu barədə “Forbes” AB-Center ekspert və aqrobiznes analitik mərkəzinin məlumatlarına istinadən xəbər verir.
Mərkəzin baş direktoru Aleksey Plugovun sözlərinə görə, azalmanın 21,4 faiz olduğu 2023-cü illə müqayisədə bu rəqəm 30 faizdən çox azalıb.
2025-ci il üçün proqnoz daha bədbindir - təxminən 1 milyon ton məhsul gözlənilir ki, bu da əlavə olaraq 16 faiz azalma deməkdir.
RUSEED analitik mərkəzi 1,16-1,17 milyon ton kimi bir qədər daha optimist qiymətləndirmə verir.
Tarixi müqayisə fəlakətli dinamikanı göstərir: 1990-cı ildə çovdar məhsulu 16,4 milyon ton idi ki, bu da hazırkı rəqəmlərdən on dəfə çoxdur.
Azalmanın əsas səbəbləri əkin sahələrinin azalması və fermerlərin daha gəlirli məhsullara keçməsi olub.
Məhsulun həcminin azalması qiymət reaksiyasına səbəb oldu: çovdarın topdansatış qiymətləri sentyabrın 5-nə bir ton üçün 13355 rubla çatdı. Rosstatın məlumatına görə, 2025-ci ilin iyul ayında qiymət ƏDV-siz bir ton üçün 12 303 rubl təşkil edib ki, bu da bir ildə 64,6 faiz, iki ildə isə 80,6 faiz artım göstərib.
Vəziyyət istehsal zəncirində də reaksiyaya səbəb olub. Çovdar ununun topdansatış qiymətləri bir ildə 16 faiz artaraq ton üçün 20945 rubla yüksəldi.
Çovdar çörəyinin orta pərakəndə satış qiyməti kiloqramı üçün 96,2 rubla çatıb ki, bu da ötən illə müqayisədə 15 faiz çoxdur. Çovdar əkin sahəsi də azalma tendensiyası göstərir - 2025-ci ildə onlar 28,7 faiz azalaraq 450,9 min hektara düşüb.
Aleksey Pluqov deyir ki, cari məhsul ötən illə müqayisədə (21 s/ha qarşı 25,7 s/ha) yüksək olsa da, bu, məhsulun azalmasını kompensasiya etmək üçün kifayət deyil.
Onun sözlərinə görə, son on ildə çovdar unu istehsalı 29,4 faiz azalıb. 2025-ci ilin yanvar-iyul aylarında 250,6 min ton istehsal edilib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 13 faiz azdır. Plugov gələn il çörəyin qiymətlərinin 10-15 faiz artacağını proqnozlaşdırır.
Əli Babayev