Yay tətili uşaqlar üçün ilin ən sevilən dövrüdür. Məktəbdən uzaq, dərs yükündən azad olan balacalar bu vaxtı oyun, səyahət və istirahətlə keçirirlər. Tətil onların fiziki və emosional sağlamlığı üçün vacib olsa da, düzgün idarə olunmadıqda bəzi mənfi nəticələr də doğura bilər. Bu baxımdan yay tətilinin həm faydalarını, həm də çatışmazlıqlarını nəzərdən keçirmək vacibdir.
SİA mövzu ilə bağlı araşdırma aparıb.
Yay tətilinin uşaqlar üçün faydaları və mənfi cəhətləri
Faydaları
Dincəlmə və bərpa
Uzun tədris ilindən sonra uşaqların zehni və fiziki istirahətə ehtiyacı olur. Yuxu rejimini nizamlayır, stress azalır.
Ailə ilə daha çox vaxt
Valideynlər və uşaqlar birlikdə daha çox zaman keçirirlər. Ailəvi səyahətlər, kənddə qohum ziyarətləri uşağın sosial bağlarını gücləndirir.
Təbiətlə ünsiyyət
Dəniz, kənd həyatı, açıq hava uşağın həm sağlamlığına, həm də emosional vəziyyətinə müsbət təsir göstərir. Günəş vitamini – D vitamini sümüklərin inkişafı üçün faydalıdır.
İstedadların inkişafı
Yay məktəbləri, idman düşərgələri, kurslar uşaqlara yeni bacarıqlar qazandırır. Uşaqlar öz maraq dairələrinə uyğun fəaliyyətlərlə məşğul ola bilirlər.
Sosial bacarıqlar
Düşərgə və kollektiv oyunlarda yeni dostlar qazanmaq imkanı olur. Komanda işi və ünsiyyət bacarığı inkişaf edir.
Mənfi cəhətləri
Dərs biliklərinin unudulması
Tətil uzun çəkdiyi üçün uşaqların oxu, riyaziyyat və digər fənlərdə bilikləri zəifləyə bilər. Yeni tədris ili başlayanda çətinlik yaradır.
Texnologiyadan asılılıq
Boş vaxt çox olduğuna görə telefon, planşet və kompüter qarşısında həddən artıq vaxt keçirirlər. Hərəkətsizlik sağlamlıq problemlərinə səbəb olur.
Nəzarətsizlik riski
Valideynlər işlədiyi üçün uşaqlar tək qalırsa, təhlükəli hallarla üzləşə bilərlər. Küçədə, hovuzda və ya dənizdə nəzarətsiz qalmaq qəzalara səbəb ola bilər.
Qidalanma rejiminin pozulması
Uşaqlar fast-food, şirniyyat və qazlı içkilərə meyllənirlər. Bu da həm çəki artımı, həm də vitamin çatışmazlığı yarada bilər.
Nizam-intizamın zəifləməsi
Yuxu rejimi pozulur, gec yatıb gec oyanırlar. Yeni dərs ilinə uyğunlaşmaqda çətinlik çəkirlər.
Yay tətili uşaqlar üçün həm sağlamlıq, həm də inkişaf baxımından çox faydalıdır. Amma valideynlər bu müddətdə uşağın vaxtını düzgün təşkil etməli, həm dincəlməsinə, həm də öyrənməsinə şərait yaratmalıdır. Belə olduqda yay tətili həm faydalı, həm də yaddaqalan olur.
Yay tətilində uşaqların vaxtını səmərəli keçirməsi üçün valideynlər mühüm rol oynayır.
Valideynlərə yay tətili məsləhətləri
Tətil planı qurun
Uşağın gününü sadəcə oyunla deyil, həm də öyrədici fəaliyyətlərlə zəngin edin. Oxuma, idman, ailəvi gəzinti və istirahət üçün ayrı vaxt ayırın.
Kitabla dostluq davam etsin
Hər gün ən azı 20–30 dəqiqə kitab oxuma vərdişi saxlanılsın. Nağıl, uşaq romanı və ya maraqlı bilik kitabları uşağın təfəkkürünü inkişaf etdirir.
Texnologiya istifadəsini məhdudlaşdırın
Telefon, planşet və kompüterdən istifadə vaxtını gündəlik limitlə məhdudlaşdırın. Onu alternativ fəaliyyətlərlə əvəz edin: idman, rəsm, puzzle, stolüstü oyunlar.
Açıq havada aktivlik
Parka, dənizə, kəndə və ya bağçaya gəzintilər təşkil edin. Açıq hava oyunları uşağın həm immunitetini gücləndirir, həm də enerjisini düzgün istiqamətə yönəldir.
Sağlam qidalanmaya diqqət
Mövsüm meyvə-tərəvəzi masadan əskik olmasın. Fast-food və qazlı içkilərin istifadəsini minimuma endirin.
Təhlükəsizlik qaydalarını öyrədin
Dəniz və hovuzda yalnız böyüklərin nəzarəti ilə üzməyə icazə verin. Küçədə hərəkət qaydalarını, yad insanlarla davranışı uşaqlara xatırladın.
İstedad və maraqları dəstəkləyin
Uşağı kursa, yay məktəbinə, idman və ya musiqi dərslərinə yazdırmaq faydalıdır. Onun bacarığını üzə çıxarmağa kömək edin.
Yuxu və rejim
Gec yatıb gec oyanmaq vərdişini qırmaq üçün tətil dövründə də müəyyən rejim saxlayın. Bu, sentyabrda məktəbə uyğunlaşmanı asanlaşdıracaq.
Beləliklə, valideynlər uşağın tətilini həm əyləncəli, həm də faydalı edə bilərlər.
Ayşən Vəli