İran İslam Respublikasının prezidenti Məsud Pzeşkianın İrəvana səfəri baş tutub. Hava limanında iranlı qonağı erməni rəsmilər qarşılayıb. Paşinyan ali qonağı öz iqamətgahında qarşılamağı lazım bilib. Paşinyan və Pezeşkian arasında İrəvanda geniş tərkibdə görüş keçirilib. Bir sıra sənədlər imzalanıb. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla İran prezidenti Məsud Pezeşkian arasında geniş tərkibdə görüş keçirilib. Bu barədə Ermənistan mənbələri xəbər verib.
Bundan əvvəl Ermənistan prezidentinin iqamətgahında Paşinyanla Pezeşkian arasında təkbətək görüş baş tutub. İİR prezidenti avqustun 21-dək Ermənistanda qalacaq. Avqustun 19-da Ermənistan və İran əməkdaşlığa dair bir sıra sənədlər imzalayıblar. Bu, İran prezidenti Məsud Pezeşkyanın Ermənistana səfəri çərçivəsində baş verib. O cümlədən, Ermənistan və İran Xarici İşlər Nazirlikləri arasında 2025-2027-ci illər üçün siyasi məsləhətləşmələr haqqında anlaşma memorandumu, Ermənistan İqtisadiyyat Nazirliyi ilə İranın Standartlaşdırma üzrə Milli Təşkilatı arasında standartlaşdırma, akkreditasiya, uyğunluğun qiymətləndirilməsi və texniki tənzimləmə sahələrində əməkdaşlığa dair anlaşma memorandumu imzalanıb.
Ermənistan və İran həmçinin 2025-2029-cu illər üçün peşə təhsili və təlimi sahəsində əməkdaşlıq, şəhərsalma sahəsində əməkdaşlıq, muzey əməkdaşlığı, tibbi cihazların tənzimlənməsi, kino sahəsində əməkdaşlıq haqqında anlaşma memorandumları imzalayıblar. Bundan əlavə, tərəflər Ermənistan Milli Arxivi ilə İran Milli Kitabxanası və Arxivləri arasında anlaşma memorandumu imzalayıblar.
Məlumata görə, daha sonra geniş tərkibdə görüş keçirilib, bundan sonra Ermənistanın baş naziri və İran prezidenti mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər. Ermənistan və İran 10 anlaşma memorandumu imzalayıb. İrəvan və Tehran bir sıra sahələrdə əməkdaşlığı dərinləşdirmək niyyətindədir. Ermənistan və İran arasında siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrdə 10 anlaşma memorandumu imzalanıb. Sənədlər İran prezidenti Məsud Pezeşkianın başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin İrəvana səfəri çərçivəsində imzalanıb. Ermənistan və İranın xarici işlər nazirləri Ararat Mirzoyan və Abbas Araqçi 2025-2027-ci illər üçün xarici işlər nazirlikləri arasında məsləhətləşmələr planını imzalayıblar. Ermənistanın iqtisadiyyat naziri və İranın vitse-prezidenti standartlaşdırma, yoxlama, uyğunluğun qiymətləndirilməsi, metrologiya və texniki tənzimləmə sahəsində əməkdaşlıq haqqında memorandum imzalayıblar. Turizm sahəsində əməkdaşlığa dair memorandum da imzalanıb.
Tərəflər həmçinin 2025-2029-cu illərdə peşə təhsili sahəsində əməkdaşlığa, şəhərsalma və yol tikintisi sahəsində əməkdaşlığa, tibbi məhsulların istehsalının tənzimlənməsi sahəsində əməkdaşlığa dair memorandumlar imzalayıblar. Xatırladaq ki, İran prezidenti Məsud Pezeşkian Ermənistana ilk rəsmi səfərini avqustun 18-də edib. O, bir gün əvvəl İrəvandakı şiələrin Göy məscidində olub, namaz qılıb, həmçinin erməni iranlılarla görüşüb. Avqustun 19-da səhər dar və geniş tərkibdə Ermənistan-İran danışıqları keçirilib.
İran Ermənistanla Fars körfəzi-Qara dəniz dəhlizinin aktivləşdirilməsində maraqlıdır
İran və Ermənistan Fars körfəzi-Qara dəniz dəhlizinin aktivləşdirilməsində maraqlıdır. Bunu avqustun 19-da İrəvanda Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla görüşündən sonra İran prezidenti Məsud Pezeşkian deyib. Onun sözlərinə görə, tranzit dəmir yolu, avtomobil və dəniz yollarının inkişafı, hər iki ölkənin potensialından istifadə, ticarətin inkişafı və ümumi azad iqtisadi zonaların yaradılması İran və Ermənistan arasında əməkdaşlıq sahələridir və tərəflər bu istiqamətdə konstruktiv dialoq aparırlar. Pezeşkian əlavə edib ki, İran Ermənistanla bütün sahələrdə əlaqələri inkişaf etdirməyə və strateji səviyyəyə çatdırmağa çalışır. O, ikitərəfli əlaqələrin müxtəlif sahələrdə, o cümlədən nəqliyyat, energetika, mühəndislik xidmətləri, mədəniyyət və tibb sahələrində yaxşı inkişaf etdiyini bildirib.
"Ermənistanın baş naziri ilə mənalı danışıqlar apardıq və bu gün sənədlər imzalandı, nəticədə qarşılıqlı səfərlərin əhəmiyyəti də vurğulandı. Biz sərhəd təhlükəsizliyi və turizmin inkişafı məsələlərini də müzakirə etdik. Münasibətlərin inkişafı ilə bağlı fikir mübadiləsinin vacibliyini vurğulayaraq və mövcud etimad mühitinə arxalanaraq, xüsusilə iqtisadi sahədə əməkdaşlığın inkişafına çalışırıq", - deyə İran prezidenti əlavə edib. O, Ermənistanın baş nazirinin tezliklə İrana səfər edəcəyinə ümid etdiyini bildirib.
Paşinyan: Münasibətlər strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə qaldırılacaq
“Hər ikimiz razılaşdıq ki, ölkələrimiz arasında münasibətləri strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəltmək üçün işləməyin vaxtı çatıb”. Bunu Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan İrəvanda İran prezidenti Məsud Pezeşkianla görüşündən sonra deyib. Onun sözlərinə görə, hökumətlər arasında qurulan fəal və konstruktiv dialoq Ermənistan və İran arasında qardaşlıq münasibətlərinin davamlı inkişafının təminatlarından biridir. Paşinyan İran prezidenti Pezeşkianın səfərinin Ermənistan və İran arasında dostluq münasibətlərinə yeni təkan və keyfiyyət verəcəyinə əminliyini bildirib. "Ermənistan və İran xalqları arasında mövcud güclü və qarşılıqlı faydalı tərəfdaşlıq zamanın sınağından şərəflə çıxmış və müəyyən mənada xalqlarımızın tarixi yolunu birləşdirən sıx dostluğa əsaslanır", - o əlavə edib.
Araz üzərində ikinci körpü tikiləcək
Ermənistan və İran Araz çayı üzərində ikinci körpünün tikintisinə dair razılığa gəliblər. Bu barədə İranın rəsmi nümayəndə heyətinin tərkibində İrəvanda səfərdə olan İranın yollar və şəhərsalma naziri Fərzanə Sadiq Tasnim agentliyinə müsahibəsində bildirib. Bundan əvvəl Ermənistan və İran arasında ikinci körpünün tikintisi üzrə layihələndirmə işlərinin başa çatdırıldığı bildirilib. Sadiqin qeyd etdiyi kimi, Noraduzda ikinci körpünün tikintisi, mövcud körpünün yenidən qurulması, sərhəd terminallarının təkmilləşdirilməsi, eləcə də yük maşınları üçün rüsumlara yenidən baxılması ilkin olaraq razılaşdırılıb. "Bu addımlar yükdaşıyanların işini asanlaşdıracaq və tamhüquqlu tranzit paketi formalaşdıracaq. Paket yaxın aylarda tamamlanacaq", - iranlı nazir bildirib.
Onun sözlərinə görə, dəmir yolu layihələrinə xüsusi diqqət yetirilir. Sadiq Fars körfəzini Qara dənizlə birləşdirən dəmir yolu xəttinin strateji əhəmiyyət daşıdığını vurğulayıb. İranda yol artıq Culfaya çatır və Culfa-İrəvan marşrutu təsdiqlənib. Bundan əlavə, tərəflər hava daşımaları sahəsində memorandum imzalamağa hazırlaşır. Ermənistanın dənizə çıxışı olmadığı nəzərə alınaraq, liman infrastrukturu sahəsində əməkdaşlıq da gündəliyə daxil edilib. Bu məqsədlə İranın cənubundakı Fars körfəzi və Oman dənizi sahillərindəki limanların logistik potensialından istifadə edilməsi planlaşdırılır. "Bu təşəbbüslər İran, Ermənistan, Avropa və Şərqi Asiya arasında tranzitin inkişafı üçün möhkəm zəmin yaradacaq", - Sadiq qeyd edib. Eyni zamanda, İrəvanda Fars körfəzi-Qara dəniz avtomobil və dəmir yolu dəhlizinin inkişafı haqqında saziş də razılaşdırılıb.
Daha əvvəl Ermənistan Ərazi İdarəetmə və İnfrastruktur Nazirliyinin mətbuat xidməti bildirib ki, İrəvan və Tehran Araz çayı üzərindən ikinci körpünün tikintisinin texniki aspektlərini müzakirə etməkdə davam edir. Xatırladaq ki, Araz üzərində yeni körpünün planlaşdırılması işlərinə 2023-cü ilin sonlarında başlanılıb. İrəvan 1995-ci ildə tikilmiş mövcud körpünün yanında paralel tikinti imkanlarını da nəzərdən keçirib.
Ermənistan-İran: Əməkdaşlıq üfüqləri
Avqustun 18-də Ermənistanın iqtisadiyyat naziri Gevorq Papoyan İranın sənaye, mədən və ticarət naziri Seyid Məhəmməd Atabakın başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib. Ermənistanın İqtisadiyyat Nazirliyinin mətbuat xidmətindən verilən məlumata görə, görüş zamanı Papoyan qeyd edib ki, Ermənistan İranla mehriban qonşuluq münasibətlərini yüksək qiymətləndirir və həm dövlət səviyyəsində, həm də biznes icmaları arasında əməkdaşlıq üçün geniş üfüqlər görür.
Tərəflər iki ölkə arasında ticarət-iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi, ticarət dövriyyəsinin artırılması və işgüzar əlaqələrin gücləndirilməsi ilə bağlı geniş spektrli məsələləri müzakirə ediblər. Aİİ ilə İran arasında Azad Ticarət Sazişinə də toxunulub. Bu kontekstdə Papoyan vurğulayıb: "Aİİ-İİR Azad Ticarət Sazişinin qüvvəyə minməsi Aİİ-İran əməkdaşlığı üçün mühüm irəliləyişdir. Bu şəraitdə Ermənistan İran üçün Aİİ-nin geniş vahid bazarına daxil olmaq üçün platformaya çevrilir ki, bu da ikitərəfli RA-IRI gündəliyinin strateji əhəmiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artırır". Həmsöhbətlər ticarət və logistikanın rahat axını, kənd təsərrüfatı məhsullarının təhlükəsiz dövriyyəsi məsələləri ətrafında fikir mübadiləsi aparıblar.
V.VƏLİYEV