Çin niyə Cənub-Şərqi Asiyada təsirini artırır?

9 İyul 2025 18:08 (UTC+04:00)

Çin lideri Si Cinpinin üç Cənub-Şərqi Asiya ölkəsinə səfəri ABŞ-ın artan iqtisadi təzyiqləri fonunda baş verir. Çin nəinki iqtisadi əlaqələri gücləndirir, həm də Cənub-Şərqi Asiya Millətləri Assosiasiyasının (ASEAN) daxili siyasətinə getdikcə daha çox təsir edir.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə War on the Rocks yazır.

2009-cu ildən Çin regionun əsas ticarət tərəfdaşına çevrilib. Kəmər və Yol Təşəbbüsü və dünyanın ən böyük ticarət sazişi vasitəsilə Pekin Cənub-Şərqi Asiyanı öz iqtisadiyyatına inteqrasiya etdi. Bununla belə, region ölkələri getdikcə daha çox mənfi nəticələrlə - ticarət kəsiri, ucuz Çin idxalının üstünlüyü və iqtisadi asılılıqla üzləşirlər. Çin də siyasi təsirini artırır.

O, daxili sabitliyi təmin etmək üçün Çin üsullarını ixrac etməyə çalışan "Qlobal Təhlükəsizlik Təşəbbüsünü" təşviq edir.

Tayland, Laos və Kamboca artıq daxili təhlükəsizliklə bağlı Pekinlə əməkdaşlıq edir, bəzən öz suverenliklərinə məhəl qoymurlar.

Hətta regionun ən böyük ölkələri İndoneziya və Vyetnam da Çinə getdikcə daha çox güzəştə gedir.

ABŞ-ın Pekinin təsirinə qarşı səyləri zəif görünür: etibarlı iqtisadi strategiyanın olmaması və hərbi diskursun üstünlüyü müttəfiqləri uzaqlaşdırır.

Bu gün Cənub-Şərqi Asiya ölkələri Çin və ABŞ arasında effektiv balansı saxlamaq imkanından faktiki olaraq məhrumdur. Region sürətlə Çinin təsir orbitinə çəkilir - iqtisadi, siyasi və strateji...

Əli Babayev