İlin birinci yarısında Rusiya kömürünün ixrac tədarükü qiymətləri davamlı olaraq aşağı düşdü və göstərilən dövrün sonunda beş illik minimuma çatdı.
SİA-xəbər verir ki, bu barədə “Vedomosti” Qiymət İndeksi Mərkəzinin (PIC) məlumatlarına istinadən yazır.
Məsələn, iyunun 27-də Uzaq Şərqə yüklənmiş kalorili dəyəri 6 min kilokalori olan bir ton kömür 69 dollara başa gəlib ki, bu da cari ilin əvvəli ilə müqayisədə 21 faiz, bir il əvvəlkindən isə dörddə bir dəfə ucuzdur.
Sonuncu dəfə belə qiymətlər 2020-ci ilin noyabrında, COVID-19 pandemiyası səbəbindən qlobal iqtisadiyyatın daraldığı vaxt müşahidə edilib.
Rusiya kömürünün xaricə tədarükünün 80 faizi istilik kömürünün payına düşür.
Qalan hissəsini kokslaşan (metallurgiya) kömür tutur, onunla vəziyyət bir qədər yaxşıdır. Uzaq Şərqdə yüklənmə ilə onun qiymətləri 2021-ci ilin may ayından bəri ən aşağı səviyyəyə düşüb, bir ton üçün 94 dollar olub ki, bu da ilin əvvəli və 2024-cü ilin iyunu ilə müqayisədə 18 və 31 faiz aşağıdır.
Bu dinamika, daşınma və daşıma tariflərinin kəskin artması ilə birlikdə Rusiyanın kömür sənayesində dərin böhranın əsas səbəbi oldu. Mənfi təsirə həmçinin Pekinin öz kömür hasilatı müəssisələrini dəstəkləmək üçün tətbiq etdiyi Çindən Rusiyadan alınan kömür rüsumları əlavə edildi.
2023-cü ildə Rusiyada zərərli kömür şirkətlərinin payı 31,5 faiz, 2024-cü ildə 53,3 faiz təşkil edib.
Yanvar-aprel aylarının nəticələrinə görə, bu, 62,8 faizə çatıb, sənayenin itkisi isə 128,6 milyard rubl təşkil edib.
“Trust Technologies” şirkəti hesablayıb ki, birinci rübdə kömür mədənçiləri ən sərfəli istiqamətə - şərqə ixrac edərkən belə pul itirməyə başlayıblar.
Energetika nazirinin müavini Dmitri İslamov bütün tədarüklərin rentabelsiz olduğunu təsdiqləyib. Aricapital Management Company-nin investisiya strateqi Sergey Suverov qeyd edib ki, hələ dibinə çatmayıb, çünki Çində kömürə tələbat azalmaqda davam edir, hasilat isə artmaqdadır.
CCI analitiki Danil Udachin təsdiqləyib ki, Çində kömür ehtiyatları bir il əvvəlkindən dörddə bir çoxdur.
FG Finam-ın analitiki Aleksey Kalaçev hesab edir ki, vəziyyət müsbətə doğru dəyişməsə, o zaman ilin ikinci yarısında kiçik və orta müəssisələr müflis olmağa və hasilatı azaltmağa başlayacaq.
Daha əvvəl Energetika Nazirliyinin departament direktorunun müavini Dmitri Lopatin bildirib ki, 2025-ci ildə Rusiyada kömür şirkətlərinin itkiləri ümumilikdə 300-350 milyard rubla çata bilər ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə demək olar ki, üç dəfə çoxdur və böyük regionların, məsələn, Rostov vilayətinin illik büdcəsi ilə müqayisə oluna bilər.
Əli Babayev