Onlayn formada kəbin kəsdirmək nə dərəcədə düzgündür? - DİN XADİMİ MÜNASİBƏT BİLDİRDİ

20 May 2025 11:07 (UTC+04:00)

"Son vaxtlar bəzi insanlar onlayn platformalar üzərindən dini nikah (kəbin) bağlayır. Bu hal nə dərəcədə düzgündür? Bu məsələ həm dini, həm hüquqi, həm də sosial baxımdan ciddi müzakirə tələb edir. Onlayn formada yəni görüntülü zəng vasitəsilə ruhani tərəfindən nikah kəsilməsi, bəzi hallarda şəriətə uyğun hesab oluna bilər, amma burada fikir ayrılığı böyükdür". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında Neftçala şəhəri "Sahib Əzzaman" məscidinin imamı, dini və ictimai xadim Qorxmaz Paşayev deyib.

Onun sözlərinə görə, İslamda nikahın əsas şərtləri var: tərəflərin razılığı, şahidlərin iştirakı, mehrin müəyyən olunması və nikahın elan olunması: "Əgər bunlar onlayn şəkildə təmin olunursa, bəzi din alimləri bunu keçərli hesab edə bilər. Lakin bu, universal qəbul olunmuş bir qayda deyil və məzhəbdən-məzhəbə dəyişir. Digər tərəfdən, Azərbaycan qanunvericiliyinə görə, dini nikah yalnız rəsmi nikahdan sonra bağlana bilər. Rəsmi nikah olmadan dini nikah bağlamaq qanunla qadağandır və hüquqi nəticələr doğura bilər. Yəni, onlayn kəbin heç bir hüquqi qüvvəyə malik deyil.

Bəs belə bir nikahın zərərli tərəfləri hansılardır?

Onlayn kəbinin zərərləri müxtəlif sahələrdə özünü göstərir:

1. Hüquqi Zərərlər:

Bu cür nikah dövlət tərəfindən tanınmır, yəni qadın və ya uşaq hüquqi cəhətdən heç bir təminat əldə edə bilmir.

Əgər münasibət pozularsa, qadın aliment, miras, əmlak bölüşdürülməsi kimi hüquqları tələb edə bilməz.

Mollalar və iştirakçılar Azərbaycan qanunvericiliyini pozmuş olurlar.

2. Aldadılma və Etibarsızlıq Riski:

Onlayn mühitdə şəxsiyyətin doğruluğunu təsdiqləmək çətindir. İnsan saxta adla evlilik edə bilər.

Bəzi kişilər dini nikahı məsuliyyətdən qaçmaq və qadını aldatmaq üçün sui-istifadə vasitəsi kimi istifadə edirlər.

3. Dini Cəhətdən Şübhəli Olması:

Bütün məzhəblər onlayn nikahı qəbul etmir.

Dini nikah ciddi niyyət və şərait tələb edir. Bu şərtlər olmadan bağlanan nikah şəriətə zidd sayılır və hətta bəzi hallarda zina ilə eyni səviyyədə qiymətləndirilə bilər.

4. Sosial və Ailəvi Təsirlər:

Bu cür nikahlar ailələrin iştirakı olmadan baş verir və ailələrarası münasibətlər pozula bilər.

Cəmiyyət tərəfindən qəbul olunmayan bir forma olduğuna görə, gələcəkdə sosial təzyiqlər və psixoloji gərginliklər yaranır.

Belə çıxır ki, onlayn kəbin heç bir halda məsləhət deyil?

Dini baxımdan müəyyən şərtlərlə bu formanın keçərli ola biləcəyini deyən alimlər olsa da, hüquqi və sosial reallıqlar baxımından bu addım məsuliyyətsiz və risklidir. Ən sağlam yol, əvvəlcə rəsmi nikahın bağlanması, daha sonra isə ənənəvi və şəffaf şəkildə dini kəbinin kəsilməsidir. Bu həm dinə uyğun, həm də hüquqi cəhətdən təhlükəsiz bir yoldur".