İnsanları yuxuda yemək bişirib yeməyə vadar edən şeyləri kəşf edilib..?

12 May 2025 00:16 (UTC+04:00)

...20 yaşdan kiçik qadınlarda daha çox rast gəlinən yuxu ilə əlaqəli yemək pozğunluğu (SRED) adlanan nadir ruhi xəstəlik insanların yuxuda yemək yeməsinə və oyananda xatırlamamasına səbəb ola bilər.

SİA-nın məlumatına görə, Ohayo ştatındakı Cleveland Clinic özəl tibb mərkəzinin saytında verilən məlumata görə, yuxu ilə əlaqəli yemək pozğunluğu parasomniya növüdür (böyüklərin 5 faizə qədəri bundan əziyyət çəkir). 25 yaşdan kiçik uşaqlarda və böyüklərdə daha çox rast gəlinir, lakin digər yaş qruplarını da təsir edə bilər.

Mütəxəssislərin fikrincə, bu pozğunluq sedativlərin, neyroleptiklərin və antidepresanların qəbulunun nəticəsi ola bilər (dərmanların təsiri altında yuxu ilə əlaqəli yemək pozğunluğu), həmçinin yuxu pozğunluğunun əlaməti (yuxu ilə əlaqəli ilkin qidalanma pozğunluğu).

Yuxu ilə əlaqəli yemək pozğunluğu təhlükəlidir, çünki bu vəziyyətdə olan insanlar yedikləri yeməkdən boğula bilərlər. Üstəlik, plastik və ya məişət məhsulları da daxil olmaqla, yeməli olmayan məhsullar da istifadə edilə bilər.

Yuxu ilə əlaqəli yemək pozğunluğu xəstələri üçün yemək bişirməyə başlaması qeyri-adi deyil, bu da bədəndə yanıqlar və digər yaralarla nəticələnir.

Kaliforniyadakı Newport Healthcare-də yemək pozğunluğu proqramlarının direktoru Kara Becker, “Fox Digital”-a bildirib ki, bu pozğunluğu olan bir şəxs həqiqətən ac olub-olmamasından asılı olmayaraq gecə bir dəfədən çox yemək yeyə bilər.

Mütəxəssis əlavə edib ki, söhbət təkcə dərman qəbul etməkdən və ya yuxu pozğunluğundan getmir.

Yuxu ilə əlaqəli yemək pozğunluğu həmçinin siqareti tərgitmək, ciddi pəhrizə riayət etmək və ya beynin frontal qabığının maddələr mübadiləsini yavaşladan və limbik sistemi dezinfeksiya edən alkoqollu içkilər eləcə də dərmanlardan istifadə nəticəsində də yarana bilər.

Bu “keçid” adətən insan yuxunun sürətli göz hərəkəti (REM) mərhələsində olduqda müşahidə edilir.

Yuta Universitetinin davranış üzrə yuxu dərmanı laboratoriyasının direktoru Kelli Baron, xəstənin “yuxuda it yeməyi və ya əlləri ilə güveç yeyərək ətrafına böyük qarışıqlıq gətirdiyini” söyləyib.

Bu nümunə bəzilərinə gülməli görünə bilər, lakin ekspert xəbərdarlıq edir ki, belə davranış adekvat qida istehlakına mənfi təsir göstərə bilər. Həkimlər xəbərdarlıq edir ki, yuxu ilə əlaqəli yemək pozğunluğu gecə yemək sindromu (və ya Stunkard-Grace-Wolf sindromu) ilə eyni deyil.

İkinci halda, insanlar yuxuya gəlmirlər, lakin təcili bir şey yemək ehtiyacı yaşayırlar.

Yemək yemək onlara sakitləşdirici təsir göstərir. Bu pozğunluq melatonin və leptin kimi hormonların düzgün istehsal edilməməsi səbəbindən sirkadiyalı ritmlərin (biorhythms) pozulması ilə əlaqələndirilir.

Nazlı Almuradova