...NASA Marsın səthində 90 metr enində dəliyin yadplanetli həyatın yeraltı dünyasına “portal” ola biləcəyini bildirib. Agentlik bu nəhəng dəliyin fotosunu paylaşıb.
SİA-nın xarici qaynaqlardan əldə etdiyi məlumata görə, bunu Daily Mail yazır.
Alimlər hesab edirlər ki, nəhəng dəlik Qırmızı Planetdə həyatın gizlənə biləcəyi bir növ “aşağı səviyyəyə” aparır.
…Bu cür uğursuzluqlar xüsusi maraq doğurur, çünki onlar geniş yeraltı mağaralara aparan aşağı səviyyələrə portal ola bilər. Bu cür təbii tunellər təbii olaraq Marsın sərt səthindən qorunur, bu da onları Mars həyatının inkişafı üçün əlverişli yerə çevirir.
Bunu alimlər izah edirlər.
İndiyə qədər diqqətin çox hissəsi Yerin qonşu planetlərinin və peyklərinin donmuş okeanlarında gizlənə biləcək mikrob həyatı üzərində idi. Lakin alimlər təklif edirlər ki, Marsdakı çatın digər tərəfi “geniş yeraltı mağaraları” gizlədə bilər və bu ərazi Marsa insanlı missiyanın əsas hədəflərindən biri olmalıdır.
NASA əlavə edib ki, görüntü Mars Reconnaissance Orbiter tərəfindən çəkilib.
…İsveçrə pendirinə bənzəyən bu mənzərə dəliklərlə doludur və onlardan biri istisna olmaqla, hamısı buxarlanan, tüklü karbon dioksid buzunun altında tozlu, qaranlıq Mars ərazisini ortaya qoyur.
Bunu da tədqiqatçılar deyir.
Şəkildə ən çox diqqət çəkən cəhət peyk şəklinin yuxarı sağ küncündə təxminən 100 metrə qədər uzanan dəlikdir. Kəşfi daha da sirli edən bu dəliyin də ətrafında dairəvi krater olmasıdır.
NASA komandası belə bir kraterin meteorit zərbəsi nəticəsində yarana biləcəyini təklif edir, lakin daha vacib sual dəliyin içərisində nə olduğudur.
…Bu cür dəliklər gələcəkdə mümkün kosmik missiyalar, robotlar və hətta Marsa gedəcək astronavtlar üçün əsas hədəflərdir.
Bunu isə NASA vurğulayır.
Marsın hazırda güclü maqnit sahəsi və qalın atmosferi olmadığı üçün onun səthi daim bildiyimiz kimi həyat üçün ölümcül ola biləcək yüksək səviyyəli kosmik və günəş radiasiyası ilə bombardman edilir.
Ancaq həyat səthin altında - mağaralarda və lava borularında inkişaf edə bilər..?
Əvvəllər Marsda belə yerlərin axtarışı üçün geoloqlar və seysmik mütəxəssislər cəlb edilib.
USGS Astrogeologiya Elm Mərkəzi 1000-dən çox namizədin təfərrüatlarını əks etdirən heyrətamiz xəritə yayımlayıb. Və onların mütəxəssisləri hesab edirlər ki, Marsın səthinə səpələnmiş mağara girişləri ola bilər. Bununla belə, komanda onu da qeyd edib ki, bu xəritə Mars üzərində 400 km yüksəklikdə uçan zondlar vasitəsilə tərtib edilib.
…Bu hündürlükdən çuxurların səthin altında nə qədər uzandığını görmək mümkün deyil. Mütəxəssislər, onlardan hansının mağara, hansının isə kiçik yanal uzantılı boşluqlar olduğunu bilmədən ehtiyatla bildiririk ki, bunlar mağara girişlərinə “namizəddir”.
…Avropa Kosmik Agentliyinin Mars Ekspresi də daxil olmaqla digər kosmik missiyalar da planetin hərəkətsiz vulkanlarının altında qədim lava borularına dair sübutlar tapıblar.
Bununla belə, yeni yayımlanan bu fotoşəkil, şübhəsiz ki, Marsda naməlum yeraltı təbəqəyə aparan ən azı bir dəlik olduğunu göstərir.
Əli Babayev