...Beynəlxalq alimlər qrupu canlılar arasında oxşarlıq və fərqlərə işıq sala bilən heyvan şüurunu öyrənmək üçün yeni üsul təklif edib. Tədqiqatçılar "marker metodu" adlandırdıqları metodu inkişaf etdirdilər.
Yanaşmanın mahiyyəti insanlarda şüurlu fəaliyyətlə bağlı davranış və anatomik xüsusiyyətləri müəyyən etmək və onların analoqlarını heyvanlarda axtarmaqdan ibarətdir.
SİA-nın məlumatına görə, bununla bağlı material Science jurnalında dərc olunub.
Material müəlliflərinin fikrincə, insanlarda müəyyən davranış informasiyanın şüurlu şəkildə emalı ilə bağlıdırsa, onun heyvanlarda olması onların agah olmaq qabiliyyətinə sübut kimi xidmət edə bilər. Bu yanaşma şüurun təbiətini öyrənmək üçün yeni imkanlar açır və uzunmüddətli perspektivdə insan ağlı haqqında anlayışımızı yaxşılaşdıra bilər.
Yeni araşdırma bütün onurğalılarda və bir çox onurğasızlarda şüurun elmi əsaslılığını təsdiqləyən Heyvan Şüuru üzrə Nyu-York Bəyannaməsinin 2024-cü ildə nəşrindən sonra gəlir.
Bu sənəd artıq dünyanın 500-dən çox alimi tərəfindən imzalanıb. Bu sahədə əhəmiyyətli irəliləyişlərə baxmayaraq, əsərin müəllifləri etiraf edirlər ki, heyvanlarda şüurun mövcudluğunu yalnız fərdi markerlər əsasında sübut etmək hələ də mümkün deyil.
Onlar qeyd edirlər ki, hətta mürəkkəb dil modelləri də şüurlu nitqi təqlid edə bilir, lakin bu, onları şüurlu etmir.
Buna görə də, alimlər şüurlu fəaliyyətin müxtəlif aspektlərinin öyrənilməsinə, eləcə də yeni, daha az invaziv analiz üsullarının işlənib hazırlanmasına yönəlmiş gələcək təcrübələrin aparılmasını tələb edirlər.
Onların fikrincə, hazırda yalnız şüurun bir çox heyvanlara xas olduğunu güman etmək olar, lakin gələcək tədqiqatlar daha inamlı nəticələrə gətirib çıxara bilər.
Nazlı Almuradova