Yerdən kənar həyatın mövcudluğu haqqında sual cavablandırılır..?

17 Yanvar 2025 01:09 (UTC+04:00)

...Əksər elm adamları dünyadan kənar həyatın təkcə ibtidai formalarda deyil, həm də inkişaf etmiş formalarda mövcud olduğuna inanırlar.

SİA-nın məlumatına görə, bunu Nature Astronomy yazır.

Qeyd edək ki, bu, yaxınlarda keçirilmiş sorğunun nəticələridir.

Dərc edilmiş məlumatlara görə, respondentlər arasında 500-dən çox astrobioloq və digər elm sahələri üzrə təxminən eyni sayda mütəxəssis var.

Yada salaq ki, astrobiologiya yerdənkənar həyatın axtarışına və bu həyatın digər göy cisimlərində necə ola biləcəyinə dair fikirlərin inkişafına yönəlib. Onlar həmçinin elm adamları arasında hələ kəşf edilməmiş bir şeylə bağlı mümkün qərəzli münasibətdən qorxaraq digər alimlərlə müsahibə götürmək qərarına gəliblər.

Nəticədə məlum olub ki, digər elmlərlə məşğul olanlar astrobioloqlarla demək olar ki, tamamilə razıdırlar: hər ikisi yerdən kənar həyatın mövcud olduğuna inanır.

Yerdən kənar varlıqlar axtaranların 86 faizi və özünü başqa tədqiqatlara həsr edən alimlərin 84 faizi bu suala “Bəli” cavabını verib.

Eyni zamanda, bütün respondentlərin bu suala bitərəf cavab vermək, yəni qeyri-müəyyənliyini nümayiş etdirmək imkanı olub. Amma respondentlərin yalnız 12 faizi bu şəkildə cavab verib. Beləliklə, qəti “yox” yalnız az sayda respondent tərəfindən səsləndirilib.

Üstəlik, həm astrobioloqların, həm də digərlərinin əksəriyyəti intellektli yerdənkənar həyat haqqında suala “bəli” cavabını verib: hər iki tədqiqatçının müvafiq olaraq 67-i və 58 faizi müsbət cavab verib.

Belə bir ümidin, əgər əminlik olmasa da, Kainatın ağlasığmaz miqyasını və onun saysız-hesabsız ulduz sistemlərindəki mümkün inkişafın faktiki olaraq sonsuz müxtəlifliyini başa düşməyə əsaslana biləcəyi təklif edilir.

Kainatda yüz milyardlarla qalaktikanın olduğu və hər birində milyonlarla, milyardlarla, hətta yüz milyardlarla ulduzun olduğu təxmin edilir. Eyni zamanda, kosmosdakı ulduzların böyük əksəriyyəti Günəş kimi cırtdanlar və ya ondan da kiçikdir və belə ulduzlar çox uzun müddət “yaşayır”.

Artıq kəşf edilmiş minlərlə ekzoplanetlərə görə, hamısı olmasa da, əksər ulduzların öz dünyalar “ailəsi” var. Və bu dünyalardan bəziləri mütləq ən əlverişli zonada - potensial yaşayış zonası deyilən zonada sona çatacaq: burada çox isti və çox soyuq deyil, suyun maye vəziyyətdə olması üçün uyğundur.

Bu gün elm su olmadan həyatın mövcud olma ehtimalını görmür. Beləliklə, bir qaz nəhəngi planet sistemindəki bu ən yaxşı zonaya düşsə belə, onun Yupiter, Saturn, Uran, Neptun kimi möhkəm səthə malik peykləri olmalıdır.

Buna görə də əksər elm adamları üçün bütün nəhəng Kainatda, yalnız bir Günəş Sistemində həyatın yaranması üçün şəraitin yarandığını təsəvvür etmək çətindir.

Nazlı Almuradova