İsveç alimləri 1-ci tip diabetin müalicəsi istiqamətində mühüm addım atıblar. SİA xəbər verir ki, dünyada ilk dəfə olaraq bu xəstəliyə yoluxmuş xəstəyə immunosupressiv preparatların istifadəsini tələb etməyən genetik modifikasiya olunmuş hüceyrələr köçürülüb. Bu kəşf yeni, təhlükəsiz və effektiv müalicə metodunun işlənib hazırlanması üçün əsas ola bilər.
İsveçdə 50 minə yaxın insan 1-ci tip şəkərli diabetdən əziyyət çəkir, onların əksəriyyəti qan şəkəri səviyyəsinə nəzarət etmək üçün insulin iynələri və ya nasoslardan istifadə edir. Xəstəliyin ağır formaları olan xəstələr üçün insulin istehsal edən hüceyrələrin transplantasiyası imkanı var, lakin ömürlük immunosupressantlara ehtiyac infeksiyalar, xərçəng və böyrək problemləri kimi mümkün fəsadlar səbəbindən bu üsulu riskli edir.
Uppsala Universitetində professor Pe-Ola Karlssonun rəhbərlik etdiyi tədqiqat qrupu yeni yanaşma işləyib hazırlayıb. Onlar CRISPR-Cas12b texnologiyasından istifadə edərək donor hüceyrələrini modifikasiya ediblər ki, immun sistemi onları yad kimi tanımasın. Eksperimentdə iştirak edən xəstə, immuniteti zəiflədən preparatlar qəbul etmədən bazu önü (dirsəklə pəncə arasındakı hissə) əzələlərinə yerləşdirilən hüceyrələr əldə edib. Bir aydan sonra hüceyrələr fəaliyyət göstərir və insulin istehsal edir ki, bu da onların qəbul olunduğunu göstərir.
Tədqiqatın növbəti mərhələsi donor hüceyrələrin sayı məhdud olduğundan hüceyrələrin kütləvi istehsalı texnologiyasının hazırlanmasıdır.
Əgər gələcək tədqiqatlar eyni dərəcədə uğurlu nəticələr göstərsə, yeni hüceyrə terapiyası 1-ci tip diabet üçün inqilabi müalicəyə çevrilə bilər. Onun 5-10 il ərzində geniş istifadə olunacağı gözlənilir.