...Bir neçə faktor göstərir ki, Ukraynaya qarşı başlayan genişmiqyaslı müharibə Rusiya iqtisadiyyatında vəziyyətin getdikcə pisləşməsinə gətirib çıxarır. Və çökmə 2025-ci ilin fevralında baş verə bilər.
SİA-nın məlumatına görə, bu barədə Milli Strateji Araşdırmalar İnstitutunun baş məsləhətçisi İvan Us Teleqraf UA YouTube kanalında danışıb.
Deməli, onun sözlərinə görə, Rusiya Mərkəzi Bankının uçot dərəcəsini iki faiz artırmaq əvəzinə 21 faiz səviyyəsində saxlaması Rusiya Federasiyasında iqtisadiyyatı idarə edənin siyasət olduğunu təsdiqləyir.
Və bu, həmişə çox təhlükəlidir, çünki iqtisadçılar vəziyyətin iki aylıq gecikmə ilə pisləşməsinin qarşısını almaq üçün nə etməli olduqlarını hesablayırlar.
... Sadə bir misal: gələn il üçün Rusiya büdcəsində müharibə aparmaq üçün xərclər dövlət xərclərinin 71 faizini təşkil edir. Ekspert izah edir ki, bütün dövlət xərclərinin az qala dörddə üçü hərbi sahəyə gedirsə, bütün qanunlara görə, harasa gəlibsə, hardansa getməlidir. Və bu “gediş” büdcədə nəzərdə tutulan 9,5 faiz inflyasiyaya baxmayaraq, sosial sahədə baş verir.
Onun sözlərinə görə, Rusiya Federasiyasında hərbi iqtisadiyyata keçid var və bir il əvvəl Ukrayna ilə müharibə üçün müqaviləyə görə 200 min rubl ödəyirdilərsə, indi bu, 3 mln.-dur. Buna görə də Rusiya hakimiyyət orqanlarının bölgələrdəki nümayəndələri hərbçilərə külli miqdarda pul ödənildiyi üçün malların qiymətinin qalxmasından şikayətlənirlər.
Bazarlar reaksiya verir və qiymətləri artırır. Amma pul sırf ordudan gəlir; başqa sahələrdə görünmür. ÜDM artımı müharibə ilə əlaqəli sənayelərdə baş verir, lakin kənd təsərrüfatı, nəqliyyat və iqtisadiyyatın digər sektorlarında yoxdur.
...Yeri gəlmişkən, gələcək problemlərin ən mühüm göstəricisi Rusiyada nəqliyyatın səviyyəsidir ki, bu da dekabr ayında kəskin azalıb. Və iki ay sonra, fevral ayında bu geriləmə "atılacaq" və dərhal problemlər olacaq. Və məhz bu problemlərin qarşısını almaq üçün Rusiya Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsini artırmaq istəyib. Çünki artıq bəllidir ki, 21 faiz (xatırlatmaq istəyirəm ki, bu, dünyada 12-ci dərəcədir-A.B.) xərcləri ödəmir.
İqtisadçının sözlərinə görə, Rusiya Mərkəzi Bankı bunu etmək istəyib, lakin qərarın açıqlanmasından bir gün əvvəl Putindən “birbaşa xətt” olub və o, bunu etməyə ehtiyac olmadığını açıqlayıb.
...Və Rusiya Mərkəzi Bankı qərar verdi: biz uçot dərəcəsini qaldırmayacağıq.
İndi gəlin görək bu nəyə gətirib çıxarır..?
Ekspertə görə, belə davam edərsə, təkcə 23 deyil, 25 faiz də kifayət etməyəcək. İqtisadçı proqnozlaşdırır: əgər artıq proqnozlaşdırılan bu problemlər fevralda “vuracaqsa”, Rusiya Mərkəzi Bankı bu göstəricini 20-dən 23-ə yox, 25 faizə qaldırmalı olacaq,..və sonra kim bilir nə olacaq.
...Noyabrın sonunda rublla bağlı hekayə, səhər 105,5 rubl/dollar məzənnəsi ilə başlayanda əhəmiyyətli "yelləncəklər" göstərdi və nahar vaxtı 114,5 idi.
...Sonra onlar aşağı düşdülər 102 və sonra 103 oldular, lakin biz görürük ki, bu daimi “sıçrayışlar” Rusiya iqtisadiyyatına da zərbə vurur. Buna görə də Rusiya öz iqtisadi artımını həqiqətən qoruyub saxlamaq üçün böyük problem yaradır.
...Getdikcə daha çox müxtəlif komponentlər pul tələb edir. Rusiyada isə bu pul yoxdur.
Əli Babayev