...Son 27 il ərzində - 1997-ci ildən 2024-cü ilə qədər Rusiyada ən azı min nəfər vətənə xəyanət maddəsi ilə cinayət məsuliyyətinə cəlb edilib. Bu halların əksəriyyəti Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalının başlamasından sonra ortaya çıxıb.
SİA-nın məlumatına görə, bu barədə Birinci Departamentin insan hüquqları layihəsinin araşdırmasında deyilir.
2021-ci ilə qədər casusluq və vətənə xəyanətlə bağlı məqalələr müharibə başlayandan sonra daha az istifadə olunurdu.
1997-ci ildən indiyədək 170 nəfər məhkum edilib. 2022-ci ildən indiyədək belə işlərə görə 792 nəfər (yəni 1997-ci ildən indiyədək başlanmış işlərin ümumi sayının 79,2 faizi) ittiham olunub, 536 nəfər məhkum edilib.
...Təkcə 2024-cü ildə 359 nəfər real cəza alıb, daha 4 nəfər isə məcburi müalicəyə göndərilib.
Konkret olaraq 224 nəfər dövlətə xəyanətdə, 38 nəfər əcnəbilərlə məxfi əməkdaşlığa görə, 101 nəfər isə casusluqda təqsirli bilinib.
Birinci şöbədə başlanması məlum olan 388 işdə dövlətə xəyanətin forması məlum deyil. Hüquq müdafiəçiləri vurğulayırlar ki, dövlətə xəyanətin növləri ilə bağlı rəsmi statistik rəqəmlər real vəziyyəti əks etdirmir.
Birinci Departamentin məlumatına görə, Ali Məhkəmə bu işlər üzrə cəzaların sayını ən azı üç dəfə aşağı qiymətləndirir. Dövlətə xəyanətdə, əcnəbilərlə əməkdaşlıqda və casusluqda ittiham olunan şəxslərə verilən hökmlər arasında bir dənə də olsun bəraət hökmü yoxdur.
2024-cü ildə cinayətlərdə və dövlətə xəyanətdə təqsirli bilinənlərin demək olar ki, 60 faizi 10 ildən çox müddətə, 11 faizi isə 15 ildən 20 ilədək müddətə azadlıqdan məhrum edilib.
Qeyd edək ki, məhkəmələrdə işlərə baxılma müddəti də azaldılıb. Belə ki, müharibə başlamazdan əvvəl bu proseslər orta hesabla altı ay davam edirdi, indi isə iki ay bəs edir..?
Onu da qeyd edək ki, dövlətə xəyanət, məxfi əməkdaşlıq və casusluq işlərində iştirak edənlərin 71 faizi Rusiya, 27 faizi Ukrayna vətəndaşları və ya Ukrayna və Rusiyanın ikili vətəndaşlığı olanlardır.
Təqsirləndirilən 730 nəfərdən 660-ı kişi, 70-i qadındır.
Əli Babayev