...Yaponiyanın Osaka Universitetinin alimləri induksiya edilmiş pluripotent kök hüceyrələrdən əldə edilən buynuz qişanın epitelinin transplantasiyasından istifadə edərək ilk dəfə görmə qabiliyyətini bərpa ediblər.
SİA-nın məlumatına görə, araşdırmanın nəticələri The Lancet-də dərc olunub.
Limbal kök hüceyrə çatışmazlığı (LSCD) buynuz qişanın kənarında fəaliyyət göstərən kök hüceyrələrin itirilməsinin görmə qabiliyyətinin itirilməsinə səbəb olduğu ağır bir xəstəlikdir. Normalda limbal hüceyrələr buynuz qişanı təmir edir, lakin onlar olmadıqda lifli toxuma buynuz qişanın səthində toplanır və nəticədə görmə itkisinə səbəb olur.
Transplantasiya üçün tədqiqatçılar təbii göz inkişafı zamanı bəzi prosesləri təqlid edən bir üsuldan istifadə edərək induksiya edilmiş pluripotent kök hüceyrələrdən (iPSC) buynuz qişanın epiteliya təbəqələrini (iCEPS) yetişdirdilər. Bu üsul aşağı immunogenliyi olan funksional buynuz qişa hüceyrələrini yaradır, insan leykosit antigeninə (HLA) uyğunlaşma ehtiyacını və uzunmüddətli immunosupressiyanı azaldır.
Tədqiqat limbal kök hüceyrə çatışmazlığı olan dörd xəstəni əhatə etdi. Komanda buynuz qişadan lifli toxuma çıxarıb və sonra yaranan iCEPS-i təsirlənmiş ərazilərə köçürüb. Xəstələrin yarısı aşağı dozada siklosporin, digər yarısı isə yalnız kortikosteroid qəbul edirdi. Əməliyyatlar HLA uyğunluğu olmadan həyata keçirilib.
İki il ərzində aparılan monitorinqlər heç bir ciddi yan təsir göstərməmişdir. Kiçik fəsadlar heç bir nəticə vermədən aradan qaldırıldı. Bütün xəstələr görmə qabiliyyətinin əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdığını qeyd etdilər və üçdə xəstəlik daha az ağır mərhələyə keçdi. DLSC-nin daha ağır forması olan bir xəstə əvvəlcə yaxşılaşdı, lakin bir ildən sonra xəstəlik ilkin vəziyyətinə qayıtdı.
Tədqiqatın nəticələri göstərdi ki, iCEPS transplantasiyası təkcə buynuz qişanı stabilləşdirmir, həm də görmə qabiliyyətini bərpa edir, DLSC olan xəstələrin gündəlik həyatını əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırır. Ən faydalı təsirlər siklosporin qəbul edənlərdə idi ki, bu da gizli immunoloji rəddin qarşısının alınmasını göstərə bilər.
Nazlı Almuradova