Rusiya Ermənistan sərhədini necə qorudu? - TARİXİ SUAL

9 Oktyabr 2024 12:25 (UTC+04:00)

Rusiya sərhədçiləri 2025-ci il yanvarın 1-dən Ermənistan-İran sərhədində xidmətini dayandıracaq, onları Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin qüvvələri əvəz edəcək. Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan oktyabrın 8-də Moskvada bu barədə razılığa gəliblər. Rusiya sərhədçiləri “Rusiya Federasiyasının Ermənistan Respublikası ərazisindəki sərhəd qoşunlarının statusu və onların fəaliyyət şəraiti haqqında” 30 sentyabr 1992-ci il tarixli beynəlxalq müqaviləyə uyğun olaraq Ermənistanın sərhədlərinin mühafizəsini öz üzərinə götürüblər.

Müqaviləyə əsasən, Rusiyanın dörd sərhəd dəstəsi ölkə ərazisində (2003-cü ildən Rusiya Federasiyası FTX-nin sərhəd idarəsinə tabedir): Gümrü, Armavir, Artaşat və Meqridə yerləşirdi. Onlar Ermənistanın Türkiyə ilə (330 km, Türkiyənin qərarı ilə 1993-cü ildən tamamilə bağlanıb, heç bir keçid məntəqəsi yoxdur) və İranla (45 km, “Karçevan” yol keçid məntəqəsi var) mühafizə ediblər. Bundan əlavə, İrəvan Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanında Rusiya sərhədçiləri erməni həmkarları ilə birlikdə xidmət aparan “Ermənistan” buraxılış məntəqəsi fəaliyyət göstərirdi. 2024-cü ilin martında Ermənistan hakimiyyəti rəsmi məktubla iyulun 31-də baş vermiş FSB Sərhəd Xidmətinin Zvartnotsdan çıxarılmasını tələb edib.

Ermənistan Gürcüstanla sərhədi (220 km, dörd keçid məntəqəsi), Azərbaycanla sərhədi (1 min km, tamamilə bağlıdır), həmçinin Zvartnots, Erebuni və Gümrü hava limanlarında üç hava keçid məntəqəsini müstəqil şəkildə qoruyur. Belə ki, Rusiya sərhədçiləri Karçevan keçid məntəqəsini tərk etdikdən sonra Rusiya Federasiyası FTX Sərhəd Xidmətinin mövcudluğu yalnız Ermənistanın Türkiyə ilə sərhədində qalacaq.

VƏLİ