Paşinyan yenə “sağ çıxdı” - RAKURS

Baş nazir KTMT-ni Ermənistana təhlükə yaratmaqda ittiham edib

Antiterror tədbirlərinin ildönümü ərəfəsində İrəvanda keçmiş Qarabağ separatçılarının mitinqi keçirilib. Baş separatçı Samvel Şahramanyan və digərlərinin Müqəddəs Xaç kilsəsində toplaşmasına əsas səbəb Ermənistan hökumətinin Qarabağın itirilməsinə görə separatçıları günahlandırması olub. Əslində isə günahkarın Baş nazir Nikol Paşinyan hakimiyyəti olduğunu deməyə çalışıblar. Həmçinin etiraz mitinqinin keçirilməsinə daha bir hadisə səbəb olub. Dövlət, yaxud hökumət çevrilişinə cəhdə görə saxlanılanların “Ermənistan vətəndaşları və Qarabağdan köçən iki nəfər” şəklində açıqlanması əsəbləri tarıma çəkib. “Qarabağlılar” çevriliş cəhdində onların adının qəsdən vurğulandığını deyirlər.

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Ümumdünya Erməni Sammitində çıxışı zamanı KTMT-ni (Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı) Ermənistana təhdid yaratmaqda ittiham edib, həmçinin Avropa İttifaqına daxil olmaq və Türkiyə ilə diplomatik əlaqələr qurmaq istəyindən danışıb. Eyni zamanda, Respublika Milli Təhlükəsizlik Xidməti dövlət çevrilişi hazırlayan cinayətkar dəstənin aşkarlanması barədə məlumat yayıb. İstintaq Komitəsinin məlumatına görə, yeddi nəfərə qarşı cinayət işi açılsa da, indiyədək yalnız üç nəfər həbs edilib. Qalanları axtarılır. Sui-qəsdçilər arasında Qarabağdan olan ermənilərin də olduğu məlumdur.

Hüquq-mühafizə orqanlarının məlumatına görə, sui-qəsdçilər hərbi hazırlıq bəhanəsi ilə Rusiyaya aparılan bir neçə nəfəri Ermənistana gətiriblər. Respublikanın İstintaq Komitəsi iddia edir ki, yaraqlılar Rusiyada Arbat bazasında təlim keçiblər. Üç ay ərzində onlara 220 min rubl maaş verilib, lakin əvvəlcə təlimçilərin əsl niyyətindən xəbəri olmayıb. Əvvəlcə insanlara bildirilib ki, kurslardan sonra sərhəddə döyüş növbətçiliyini yerinə yetirmək üçün vətənə qayıda biləcəklər. Sirr bəlli olanda isə bəziləri baş nazir Nikol Paşinyanı devirməyə razı olmayıb. Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin məlumatına görə, cinayətkar qrupun digər üzvləri onlardan asılı olmayan şəraitə görə cinayəti başa çatdıra bilməyiblər.

Saxlanılanlardan biri “Qara Pantera” hərbi-vətənpərvərlik ictimai təşkilatının sədri Serob Qasparyandır. O, sentyabrın 17-də axşam saatlarında həbs edilib. “Hraparak” qəzetinin məlumatına görə, hüquq-mühafizə orqanları onu bir neçə ay ərzində izləyib. Qasparyan ən azı bundan duyuq düşüb, çünki o, yaxınlarına hakimiyyətin onu həbs etmək üçün səbəb axtardığı barədə xəbərdarlıq edib. Hraparakın sözlərinə görə, təhlükəsizlik qüvvələri təkcə onun evində deyil, Qarabağ uğrunda ikinci müharibədə iştirak etmiş digər şəxslərin də evlərində axtarış aparıblar. Onlar iri çaplı silahlar, sui-qəsd iştirakçılarının siyahıları və pul axtarıblar. Ancaq belə bir şey tapılmayıb. “İttiham mahiyyətcə, Rusiyada hərbi təlimlərə hazırlaşan uşaqlara onların gəlib Ermənistana hakimiyyət dəyişikliyi etməyə hazırlaşdıqlarını söyləməsi ehtimalı və ifadəsinə əsaslanır”, - “Hraparak” yazır.

Maraqlıdır ki, bu, dövlət çevrilişinə cəhdlə bağlı ilk xəbər deyil. Məsələn, 2023-cü ilin sentyabrında Milli Təhlükəsizlik Xidməti Paşinyana qarşı sui-qəsd hazırladıqlarını açıqlamışdı. İstintaqın məlumatına görə, cinayətin təşkilatçısı İrəvanın keçmiş meri Albert Bazeyandır (o, 1999-2001-ci illərdə şəhərə rəhbərlik edib). Onunla birlikdə “Səlibçilər” hərbi-vətənpərvərlik təşkilatından daha 7 nəfər saxlanılıb.
Axtarışlar zamanı saxlanılan şəxslərdən odlu silah, döyüş sursatı və zirehli əşyalar aşkar edilib. Eyni zamanda, həmin ilin iyulunda Bazeyan jurnalistlərlə görüşdə bildirib ki, könüllülər, hərbçilər, milislər və ehtiyatda olan hərbçilərdən ibarət birlik yaradılır. O, onlarla birlikdə Azərbaycan qoşunlarını Ermənistan ərazisindən çıxarmaq, həmçinin hökuməti istefaya və parlamenti buraxmağa məcbur etmək niyyətində idi. Bazeyan bundan sonra Ermənistanın keçmiş liderlərindən heç birinin başçılıq etməyəcəyi müvəqqəti hökumət yaratmağa ümid edirdi.

Nəticədə o, 6 ay həbsdə olub və sonra ev dustaqlığına buraxılıb. Sui-qəsdçi olduğu iddia edilən şəxsə qarşı Milli Təhlükəsizlik Xidmətinə cəlb edilmiş Armen Arutyunyanın ifadəsi əsasında cinayət işi açılıb. “Həbs olunandan sonra onunla qarşıdurma təşkil etməyi tələb etdim. Yalnız altı ay sonra müstəntiq bunu təşkil etdi. Arutyunyan məni ictimai-siyasi xadim kimi uzaqdan tanıdığını, lakin fiziki olaraq görüşmədiyini və heç bir münasibətinin olmadığını bildirdi”, - keçmiş mer qeyd edib. Bazeyanın sözlərinə görə, istintaqda onu mühakimə etmək üçün kifayət qədər dəlil yoxdur, ona görə də təhlükəsizlik qüvvələri onu başqa cinayətə “bağlamaq” üçün hansısa səhvə yol verəcəyini gözləyir. Eyni zamanda, onun özü də AİHM-ə müraciət etməyi planlaşdırır.

“Hələlik bizdə iddia edilən sui-qəsd haqqında az məlumat var, lakin Rusiyadakı və Qarabağdan olan insanların hücuma məruz qaldığı dərhal aydın olur. Heç kim birbaşa Moskvanı günahlandırmasa belə, pis fikirlər ortaya çıxacaq. Paşinyan bütün bəlalarda ənənəvi olaraq rusları və “Qarabağ erməniləri”ni) günahlandırır. Bu dəstənin başında duran üçüncü tərəf Ermənistanın keçmiş hakimiyyət orqanlarıdır, onlar hər an meydana çıxa bilərlər. Eyni zamanda bir sual cavabsız qalıb: nisbətən az pul və yeddi nəfərlik komanda ilə çevriliş necə baş tuta bilər? Təkcə Ermənistanda 10 mindən çox polis əməkdaşı var”, - erməni politoloq Qrant Mikaelyan bildirib.

Bununla belə, o, sui-qəsd reallığını da istisna etməyib. Ekspertin sözlərinə görə, ifşa edilmiş sui-qəsd cəhdləri və ya dövlət çevrilişi ilə bağlı təxminən altı aydan bir müxtəlif xəbərlər çıxır. “Ölkə əhalisinin təxminən üçdə biri Paşinyana nifrət edir. Dostlar arasında onun necə öldürülməsi lazım olduğu barədə söhbətləri asanlıqla eşidə bilərsiniz. Bu cür hisslər o qədər yayılıb ki, buna görə cəzalandırılmırlar. Amma söhbət etmək başqa şeydir və bu istiqamətdə bəzi addımlar, hətta kiçik addımlar atmaq tamam başqadır”, - Mikaelyan hesab edir.

Maraqlıdır ki, hüquq-mühafizə orqanları sui-qəsdin üstünü açmaqdan danışarkən, Paşinyan növbəti dəfə KTMT-yə ittihamlarla hücum etmək qərarına gəlib. Onun sözlərinə görə, İrəvan iki il əvvəl təşkilata öz təhlükəsizliyi ilə bağlı iddialarını irəli sürüb, lakin heç bir cavab ala bilməyib. Bu baxımdan Paşinyan hesab edir ki, KTMT Ermənistanın təhlükəsizliyinə, onun gələcək mövcudluğuna, suverenliyinə və dövlətçiliyinə təhdidlər yaradır. Bu, son nəticədə İrəvanla təşkilat arasında son fasiləyə gətirib çıxara bilər.

Hərbi blokun baş katibi İmanqali Tasmaqambetov qiyabi olaraq cavab verib ki, struktur hələ də respublikanı bərabərhüquqlu tərəfdaş hesab edir və bütün məsələlər üzrə dialoqa hazırdır. “Biz qəti şəkildə cənab Paşinyanla razılaşmamalıyıq: Ermənistanın suverenliyinə heç bir təhlükə, heç bir təhlükə KTMT-dən gələ bilməz və gəlmir. Əksinə, bu təşkilat üzv dövlətlərin suverenliyinin keşiyində durur. Biz səbirlə bu mövqeyi Ermənistan rəhbərliyinin diqqətinə çatdıracağıq”, - Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov bildirib.

Eyni zamanda, Paşinyan yenidən Ermənistanın Avropa İttifaqına daxil olmasının lehinə danışıb. “Avropa İttifaqına daxil olmaq üçün az-çox real imkanın olduğunu görəndə, bu anı qaçırmayacağıq”, - deyə Ermənistan lideri vurğulayıb. Düzdür, Paşinyan oktyabrın 22-dən 24-dək Kazanda keçiriləcək BRİKS sammitinə dəvət alıb və gələcəyinə söz verib. Digər tərəfdən, Paşinyan Rusiya və Aİİ (Avrasiya İqtisadi Birliyi) ilə münasibətləri kəsmək fikrində olmadığını bildirib. Onun sözlərinə görə, İrəvan heç vaxt belə bir vəzifə ilə üzləşməyib. Əksinə, Ermənistan hakimiyyəti Aİİ üzvləri ilə ticarət dövriyyəsini artırmağa davam edəcəyinə ümid edir.

Bundan başqa, Ermənistan Türkiyə ilə diplomatik əlaqələr qurmağa və onunla quru sərhədini açmağa ümid edir. Xatırladaq ki, Ankara və İrəvan bu mövzuda danışıqlara 2021-ci ilin sonunda başlayıb, lakin indiyədək heç bir ciddi irəliləyiş əldə olunmayıb. Məsələ ondadır ki, Türkiyə hakimiyyəti Ermənistanın ilk növbədə Azərbaycanla sülh müqaviləsi bağlamasını istəyir. Bu yolda bir çox maneələr var, o cümlədən bir-birinə qarşı ərazi iddiaları və məhbusların azad edilməsi ilə bağlı mübahisələr.

Paşinyanın danışdığı digər mühüm problem isə yeni atom elektrik stansiyasının tikintisi olub. Onun sözlərinə görə, AES modul olmalıdır, lakin onu konkret kimin tikəcəyi hələ məlum deyil. “Görünür, ABŞ ən çox irəliləyişə nail olub. Lakin bu texnologiya Rusiya, Fransa, Cənubi Koreya tərəfindən hazırlanır və biz tərəfdaşlarla işləyirik”, - baş nazir izah edib.

Ola bilsin ki, AES uğrunda mübarizə aparan tərəflər də Paşinyana qulaqburması vermək istəsinlər. Burada hədə-qorxu, hətta sui-qəsd görüntüsü də istisna deyil. Paşinyan isə qorxaqdır, öldürülməyəcəyinə tam əmin deyil. Tərəfdaş dövlətlər də onun təhlükəsizliyindən başqa bütün fəaliyyətlərə razı olduqlarını təkrarlayırlar. Paşinyana isə bu sərf etmir, paşinyansız Ermənistan onun “yol xəritəsi”ndə yoxdur.

V.VƏLİYEV