Azərbaycanın qlobal müstəvidə yüksəlişi

10 Sentyabr 2024 16:08 (UTC+04:00)

Bu yaxınlarda Prezident İlham Əliyevin yüksək ehtiramla, mötəbər qonaq kimi qarşılandığı İtaliyaya səfəri hər birimizi Azərbaycanın artan beynəlxalq nüfuzu haqqında düşünməyə sövq edir. Onun səfər zamanı çıxışları, İtaliya rəsmiləri tərəfindən yüksək səviyyəli qəbulu və Azərbaycanın qlobal məsələlərdə əsas tərəfdaş kimi tanınması bunu aydın şəkildə göstərdi: Azərbaycan diplomatik mövqeyində yeni səviyyəyə yüksəlib. Bu səfər, hər kəs kimi, bizi də bir sual qarşısında qoyur - dünya səhnəsində bu nöqtəyə necə və nə vaxt gəldik?

Azərbaycanın hazırkı mövqeyini tam qiymətləndirmək üçün ilk növbədə ölkənin tarixinə nəzər salmalıyıq. Zəngin mədəni irsə və strateji mövqeyə malik Azərbaycan uzun müddət Şərqlə Qərb arasında körpü rolunu oynamışdır. Əsrlər boyu Asiya və Avropa boyunca sivilizasiyaları birləşdirən, İpək Yolu kimi ticarət yollarının keçdiyi əhəmiyyətli coğrafi məkan olmuşdur. Bununla belə, mühüm qlobal aktora çevrilmə yolu, xüsusən, Sovet İttifaqının dağılmasından və müstəqilliyimizin bərpası, dövlətin yenidən qurulması problemlərindən sonra heç də asan olmadı.

Müstəqilliyin ilk illərində ölkəmiz xeyli maneələrlə – daxili qeyri-sabitlik, münaqişələr, məcburi köçkün problemləri, torpaqlarımızın işğal olunması və iqtisadi mübarizələrlə üzləşdi. Bütün bu problemlərin həlli və güclü orduya sahib olmaq üçün güclü iqtisadiyyata sahib olmaq vacib idi. Azərbaycan iqtisadiyyatını inkişaf etdirməyə başlayanda Ulu Öndər yaxşı başa düşürdü ki, təkcə iqtisadi güc millətin dünyada yerini təmin edə bilməz. Eyni zamanda diplomatik əlaqə və beynəlxalq əməkdaşlıq vacib idi və Heydər Əliyev uzaqgörən zəkası ilə Azərbaycan diplomatiyasının təməllərini çox möhkəm şəkildə inşa etdi.

Ümummilli liderdən sonra onun xeyir-duasını almış, diplomatik fərasəti Azərbaycanın qlobal nüfuzunun dəyişməsində mühüm rol oynayan Prezident İlham Əliyev hakimiyyətə gəldi. O, vəzifəyə gəldiyi gündən ölkəmizin həm daxili problemlərinin həlli, həm torpaqların işğaldan azad olunması yolunda, həmçinin beynəlxalq aləmdə etibarlı və nüfuzlu tərəfdaş kimi tanınması üçün yorulmadan çalışırdı. Onun strateji xarici siyasəti həm Şərq, həm də Qərb dövlətləri ilə balanslaşdırılmış münasibətlərin qurulmasına, Azərbaycanın maraqlarının qorunmasına və müxtəlif ölkələrlə əməkdaşlığın yüksək səviyyəli inkişafına yönəlib.

Bunun ən parlaq nümunələrindən biri onun Türk Dünyasına baxışı və bu əlaqələrin gücləndirilməsi yolunda atdığı addımlardır. Bu yaxınlarda Böyük Britaniyaya, Almaniyaya, ən son isə İtaliyaya səfərləri zamanı Prezident Əliyev böyük beynəlxalq nüfuza malik lider kimi qəbul edilmişdir. Xüsusən də Azərbaycanın Cənub Qaz Dəhlizi kimi təşəbbüslər vasitəsilə Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm tərəfdaş kimi rolunu vurğulanması Azərbaycanın təkcə regionda deyil, qlobal miqyasda strateji oyunçu kimi tanınmasında nə qədər irəlilədiyinin əyani göstəricisidir. Lakin, Prezident Əliyevin diplomatik uğurları təkcə Avropa ilə məhdudlaşmır. Onun Asiya və Yaxın Şərqə çıxışı Azərbaycanın bu regionlarda da mövqelərini gücləndirib. İqtisadi, mədəni və siyasi tərəfdaşlıqlar vasitəsilə Azərbaycan regional sabitliyin və inkişafın təşviqində mühüm müttəfiqə çevrilib. Türkiyə, Qazaxıstan və Özbəkistan kimi ölkələrlə münasibətlərimiz heç vaxt bu qədər güclü olmamışdır. Onlar Azərbaycana əsas tərəfdaş - qardaş dövlət kimi baxır və bu, Prezident Əliyevin bu münasibətləri inkişaf etdirmək səylərinin birbaşa nəticəsidir.

Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan həm də Qoşulmama Hərəkatı kimi qlobal təşkilatlarda daha fəal rol alıb və ölkəmiz qlobal miqyasda sülhü, sabitliyi və əməkdaşlığı müdafiə edən əsas dövlətlərdən birinə çevrilib. Bütün bunlar Azərbaycanın nəinki nüfuzunu artırıb, həm də onu beynəlxalq diplomatiyada vasitəçi və təsir edən ölkə kimi qəbul etdirə bilib.

Bugünkü vəziyyətimizə nəzər saldıqda aydın olur ki, Azərbaycanın qlobal aktor kimi yüksəlişi bir gecədə əldə edilən uğur deyil. Bu, uzun illər strateji rəhbərliyin və diqqətli diplomatik əlaqələrin nəticəsidir. Prezident İlham Əliyevin mürəkkəb beynəlxalq münasibətləri idarə etmək, güclü tərəfdaşlıq əlaqələri qurmaq və əsas qlobal müzakirələrdə Azərbaycanın səsinin eşidilməsini təmin etmək bacarığı bu transformasiyada mühüm rol oynayıb.

Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə hörmət və ehtiramla qarşılanmasının şahidi olmaq bizim hamımız üçün qürurvericidir. Prezident Əliyevin möhtərəm lider kimi qəbul edildiyi İtaliya səfəri Azərbaycanın qlobal məsələlərdə artan əhəmiyyətinin çoxsaylı nümunələrindən yalnız biridir. Onun uzaqgörən rəhbərliyi sayəsində Azərbaycanın nüfuzu genişlənməkdə davam edir və bu da dünya dövlətlərinin diqqətini çəkir.

Şahin Rəhmanlı

“İRƏLİ” İctimai Birliyinin sədri