"Azadlıq dövlətin müdafiə mexanizmi altına alınanda hüquqa çevrilir" - MÜNASİBƏT BİLDİRİLDİ

18 İyul 2024 15:03 (UTC+04:00)

"Azadlıq və şəxsi toxunulmazlıq hüququ fərdlərə başqalarının təqib və ya müdaxiləsindən qorxmadan fikirlərini ifadə etmək azadlığını, habelə şəxsi və şəxsi həyatlarında şəxsi toxunulmazlıq hüququnu təmin edən əsas insan hüququdur. Bu hüquq adətən şəxslərin və onların şəxsi məlumatlarının məxfiliyini müəyyən edən və qoruyan, eyni zamanda ifadə azadlığının əsassız şəkildə məhdudlaşdırılmamasını təmin edən qanun və qaydalarla tənzimlənir". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında vəkil Turan Abdullazadə deyib.

O bildirib ki, insanlar azadlığı başqalarının müdaxiləsi olmadan öz seçimlərini etmək və öz məqsədlərini həyata keçirmək, eyni zamanda başqalarının hüquq və azadlıqlarına hörmət etmək bacarığı kimi başa düşməlidirlər: "Bura öz fikirlərini və əqidələrini ifadə etmək, dinc etirazlarda iştirak etmək və hökumətin və ya digər şəxslərin yersiz müdaxiləsi olmadan öz həyatını yaşamaq azadlığı daxildir. Eyni zamanda, azadlığın başqalarının hüquq və azadlıqlarına hörmət etmək, başqalarının hüquqlarına zərər verməyən və ya onları pozmayan şəkildə hərəkət etmək məsuliyyəti və öhdəlikləri ilə gəldiyini etiraf etmək vacibdir.

Hüquq və azadlıqlar arasında fərq nədir ?

Azadlıq dedikdə - hər hansı bir şəxsin basqısı, əngəli, müdaxiləsi olmadan müəyyən bir hərəkətdə, bəlli bir davranışda bulunma imkanıdır. Məsələn, qəzet oxumaq, teatra getmək, hər hansı bir futbol klubuna azarkeşlik etmək və sair.

Hüquq isə daha geniş bir anlayışdır. Hüquq - dövlətin müdafiə mexanizmi altında olan bərabərlik və ədalət normativlərinin ölçüsü olmaqla müəyyən bir davranış və hərəkət edə bilmə, müəyyən bir davranış və hərəkətdən qorunma, bəlli bir şərtdən və imkandan yararlanma səlahiyyətidir.

Azadlıqlar o zaman hüquqa çevrilir ki, onlar dövlətin müdafiəsi mexanizmi altına alınır.

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına əsasən insan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarına layiqli həyat səviyyəsinin təmin edilməsi dövlətin ali məqsədidir.

Hər kəsin doğulduğu andan toxunulmaz, pozulmaz və ayrılmaz hüquqları və azadlıqları vardır. Eyni zamanda hüquqlar və azadlıqlar hər kəsin cəmiyyət və başqa şəxslər qarşısında məsuliyyətini və vəzifələrini də əhatə edir. Hər kəsin qanunla qadağan olunmayan üsul və vasitələrlə öz hüquqlarını və azadlıqlarını müdafiə etmək hüququ vardır.

Konstitusiyamızda şəxsi toxunulmazlıq hüququ da öz əksini tapmışdır. Belə ki, hər kəsin şəxsi toxunulmazlıq hüququ vardır".

"Hər kəsin şəxsi və ailə həyatının sirrini saxlamaq hüququ vardır. Qanunla nəzərdə tutulan hallardan başqa, şəxsi və ailə həyatına müdaxilə etmək qadağandır. Hər kəsin şəxsi və ailə həyatına qanunsuz müdaxilədən müdafiə hüququ vardır. Öz razılığı olmadan kimsənin şəxsi həyatı haqqında məlumatın toplanılmasına, saxlanılmasına, istifadəsinə və yayılmasına yol verilmir. Qanunla müəyyən edilmiş hallar istisna olmaqla, heç kəs onun xəbəri olmadan və ya etirazına baxmadan izlənilə bilməz, video və foto çəkilişinə, səs yazısına və digər bu cür hərəkətlərə məruz qoyula bilməz.

Şəxsi toxunulmazlıq və şəxsi həyat fərdi hüquq və azadlıqlar çərçivəsində müzakirə edilən anlayışlardır. Şəxsi toxunulmazlıq insanın bədəninə, düşüncəsinə, əqidəsinə və şəxsi həyatına hörmət tələb edir. Şəxsi həyat insanın şəxsi həyatının məxfiliyini qorumaqdır. Bu anlayışlar şəxsi məlumatların və fəaliyyətlərin icazəsiz istifadəsindən qoruyur və insan hüquqlarının əsas hissəsidir" - deyə o, əlavə edib.