“Həkim məsləhəti” rubrikamızda həkim-nevroloq Dr.Mənsumə Talıbova “Başgicəllənmə və onun simptomları, aşkarlanması və müalicəsi” mövzusunda məlumat verib. SİA xəbər verir ki, pasiyentlərdən tez-tez “başım fırlanır, başım gicəllənir” kimi şikayətlər eşidirik. Əslində başgicəllənmə sözünün arxasında bir çox hallar nəzərdə tutula bilər. Pasiyentlər bu sözü izah edəndə başlarında duman, əşyaların fırlanması və ya durduqları yerdə yıxılma təhlükəsi hiss etdiklərini deyirlər.
Baş gicəllənməsi bir sıra xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Bu hal adətən daxili qulaq, beyin və ya həssas sinir yolu ilə əlaqədar bir problem olduqda baş verə bilir. Həmçinin bu əlamətlər müvəqqəti və ya uzunmüddətli də ola bilər. Başgicəllənmə hamiləlik dövründə və ya qulaq infeksiyası əlaməti olaraq da baş verə bilir. Hər yaşda görülə bilsə də, ancaq 65 yaşdan yuxarı insanlarda daha çox müşahidə olunur.
Bu hal böyüklərin həkimə ən çox müraciət etdiyi səbəblərdən biridir. Tez-tez və ya daimi baş verməsi həyatınıza əhəmiyyətli dərəcədə təsir edə bilər. Ancaq başgicəllənmə nadir hallarda həyat üçün təhlükəli bir vəziyyətə işarədir.
Başgicəllənmənin simptomları yanlış hərəkət hissi, yüngül başgicəllənmə və ya halsızlıq, sabitlik və ya tarazlığın itirilməsi, üzən, səssiz və ya ağır bir hissdir. Bu hisslər gəzmək, ayağa qalxmaq və ya başınızı hərəkət etdirməklə baş verə və ya pisləşə bilər. Həmçinin, baş gicəllənməsi ürək bulanması ilə də müşayiət edilə bilər. Bundan başqa oturmaq və ya yatmaq lazım olduğundan qəfil və ya şiddətli ola bilir. Bu hal epizodik saniyə və ya bir neçə gün davam edə bilər və təkrarlana bilər.
Başgicəllənmələrin səbəbini aşkar etmək üçün mütləq həkimə müraciət etmək məsləhətdir. Artıq ilk müayinə zamanı, xüsusi sadə testlərdən istifadə edərək, nevroloq başgicəllənmə növünü və diaqnozun təyin edilməsi üçün əlavə simptomların mövcudluğunu təyin edəcək.
Qəbul zamanı nevroloq insult və beyin damarlarının patologiyası kimi həyati təhlükəsinin olub-olmadığını müəyyən edir, bu hallar yoxdursa, müalicəni təyin edəcək və bəzi hallarda başgicəllənmə üçün xüsusi terapevtik manevrlər aparacaq, bundan sonra pasiyent dərhal əhəmiyyətli dərəcədə rahatlıq tapır və ya simptomlar tamamilə yox olur. Eyni zamanda həkim nevroloq başgicəllənmə şikayətləri olduqda pasiyentə baş beyin, lazım gəldikdə isə boyun fəqərələrinin MRT-sini təyin edir, rəngli doppler edilir. Bütün bunlarla yanaşı, xəstəni otorinolarinqoloqun müayinəsinə də yazır, audiometriya yolu ilə xəstənin eşitmə qabiliyyəti yoxlanılır.
Bir həkim kimi onu da qeyd etməliyəm ki, bəzən insanlar bu hallar baş verdikdə bunun adi hal olduğunu və ya təzyiqlə əlaqədar olduğunu deyərək, yanlış müalicə üsullarına əl atır, dost-tanışın, qonşunun dediyi dərmanları alıb qəbul edirlər. Bu, tamamilə yolverilməzdir.
Bütün bunları nəzərə alaraq, bu hallar baş verən pasiyentlərə demək istəyirəm ki, özünüzdə və ya yaxınlarınızda təkrarlanan, qəfil, şiddətli və ya izah edilməmiş başgicəllənmə hiss edirsinizsə, mütləq həkiminizə müraciət edin.